Γ. Βαρουφάκης: «Το ίδιο και με τη μήτρα μιας γυναίκας. Έχει δικαίωμα ως πράξη αλληλεγγύης και αγάπης να κυήσει μέσα της βρέφος άλλης γυναίκας, αλλά έχει και το δικαίωμα να ζει σε μια κοινωνία που δεν της επιτρέπει να νοικιάσει τη μήτρα της, μια κοινωνία που δεν επιτρέπει στο κράτος να λειτουργεί, στην ουσία, ως ατζέντης ενοικιαζόμενων προσφερομένων μητρών. Έξω το κράτος και οι αγορές από τις μήτρες των γυναικών.»
Α. Δημητρακάκη: «Δεν είμαστε μία σύνθεση σωματικών οργάνων προς δάνειο ή ενοικίαση αλλά ανθρώπινες οντότητες σε σύνδεση με ό,τι μας συγκροτεί ως τέτοιες: αυτό το «ό,τι» περιλαμβάνει και την εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία εγκυμοσύνης για τις γυναίκες και άλλα άτομα με μήτρα.»
Στην ομιλία του της 19ης Ιουλίου στη Βουλή περί «ένθετων» μητέρων και υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, ο Γιάνης Βαρουφάκης καταφέρθηκε εναντίον της εμπορευματοποίησης του σώματος της γυναίκας, ιδίως την μετατροπή των μητρών τους σε ενοικιαζόμενες ιδιοκτησίες σε ταξικές κοινωνίες όπου «ως επί το πλείστον καμία πλούσια γυναίκα δεν θα γεννήσει το μωρό φτωχών ανθρώπων». Σήμερα, λάβαμε το πιο κάτω σχόλιο από την Άντζελα Δημητρακάκη* – το οποίο και δημοσιεύουμε αυτούσιο καθώς προσθέτει σημαντικές σκέψεις στο καίριο θέμα.
Ακολουθεί το σχόλιο της Άντζελας Δημητρακάκη:
Σε σχέση με την τοποθέτηση για τη νομοθεσία για παρένθετη μητρότητα, η φράση «πολύ σπάνια μια πλούσια γυναίκα θα γεννήσει το μωρό φτωχών ανθρώπων» συνοψίζει την ουσία του τι μεθοδεύεται. Το ότι νομοθετεί υπέρ η κυβέρνηση που εκπροσωπεί το κεφάλαιο και τις ελίτ δεν πρέπει να εκπλήσσει γιατί η παρένθετη μητρότητα είναι, στην υπαρκτή κοινωνία μας, ταξική συνθήκη. Η κυβέρνηση του δεξιού φάσματος (συμπεριληπτική της ακροδεξιάς) φαίνεται να στηρίζει γενικά την ταύτιση γυναίκας και μήτρας – συνεπώς δεν θα είχε πρόβλημα να νομοθετήσει υπέρ του κυριολεκτικού υποβιβασμού της γυναίκας σε παιδομηχανή ή εγκυοεργάτρια.
Ασφαλώς, υπάρχουν περιπτώσεις όπου, λόγω κινδύνου της υγείας μιας γυναίκας σε περίπτωση εγκυμοσύνης, δικαιολογείται η κυοφορία από άλλη γυναίκα ή άτομο με μήτρα. Δεν βλέπω σε ποια άλλη περίπτωση θα έπρεπε να είναι αποδεκτή η παρένθετη συνθήκη. Η επιθυμία απόκτησης παιδιών για προσωπική απόλαυση, συνδεδεμένη με την πυρηνική οικογένεια (ανεξαρτήτως φύλου), βασίζεται στην απάλειψη ή παρεμπόδιση άλλων μοντέλων συμμετοχής των ενηλίκων στην ανατροφή της νεαρής ανθρωπότητας. Η καλλιέργεια μεταφοράς του DNA και της συνέχισης του «γένους» και της «οικογένειας» βρίσκεται στη βάση της ιδιοκτησιακής θεώρησης τόσο του DNA όσο και του παιδιού «μου». Είναι το αντίθετο της προσπάθειας διεύρυνσης της τεκνοθεσίας σε ανθρώπους κάθε φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού που επιθυμούν να μεγαλώσουν ένα παιδί, και στην οποία θα έπρεπε να προσανατολίζεται μία προοδευτική κοινωνία και μια παιδοκεντρική νομοθεσία, ενισχύοντας οικονομικά και ψυχολογικά τον γονεϊκό ρόλο.
Η παρένθετη μητρότητα, ή ορθότερα εγκυμοσύνη, δεν μπορεί να υλοποιηθεί ως μήτρες προς ενοικίαση από εύπορους βιολογικούς ναρκισσισμούς απλά επειδή υπάρχει η ιατρική τεχνολογία.Οι επιθυμίες ιδιωτικής τεκνοποίησης δεν είναι «αθώες» και «φυσικές» αλλά παράγονται σε ιστορικά συγκεκριμένες κοινωνίες. Ορισμένες πρόσφατες θεωρητικές θέσεις που οραματίζονται εργάτριες εγκυμοσύνης σε μια βιομηχανία παραγωγής μωρών, πιστεύοντας ότι αυτό θα οδηγούσε σε αναπαραγωγικό συνδικαλισμό και δικαιώματα ενώ θα ελευθέρωνε τις γυναίκες (ως σύνολο) από την εγκυμοσύνη γενικά, αγνοούν τουλάχιστον τα εξής:
(α) ότι τα εργατικά δικαιώματα καταστρατηγούνται μέρα τη μέρα ως γενική τάση του σύγχρονου καπιταλισμού με μηδενικά δείγματα ανάκαμψης (για λόγους που είναι αδύνατον να παρατεθούν σε ένα απλό σχόλιο αλλά που σχετίζονται με το γενικευμένο καθεστώς επισφάλειας και την παραγωγή αξίας).
(β) ότι μέλημα της Αριστεράς είναι η έξοδος από την εμπορευματοποίηση, και όχι η ένταξη στην εμπορευματοποίηση, όλο και περισσότερων ανθρώπινων λειτουργιών και σχέσεων, γιατί στην δεύτερη περίπτωση ευνοείται μόνο η συσσώρευση (ας θυμηθούμε: στόχος της εργατικής τάξης είναι η αυτοκατάργησή της). Βγάζουμε την λογική business από το σώμα μας, δεν εντάσσουμε όλο και περισσότερες λειτουργίες μας σε αυτήν.
(γ) ότι η κύηση είναι περίπλοκη σωματικά και ψυχικά διαδικασία που ανήκει στο υποκείμενο που κυοφορεί και το οποίο δύναται να αποφασίζει για την συνέχιση ή τον τερματισμό της όσο το δυνατόν πιο ελεύθερα, και όχι βάσει οικονομικού συμβολαίου.
Ακόμη και σε περιπτώσεις αλτρουϊσμού – αν η φίλη κυοφορεί το έμβρυο φίλης χωρίς οικονομικό αντάλλαγμα – το δικαίωμα στη συνέχιση ή τον τερματισμό της κύησης ανήκει στην έγκυο γυναίκα, και ακριβώς αυτό το δικαίωμα πρέπει να διασφαλίζεται και να προστατεύεται. Οτιδήποτε άλλο υπονομεύει το δικαίωμα της γυναίκας και κάθε ατόμου με μήτρα στην στοιχειώδη αυτοδιάθεση, ανοίγοντας παράθυρα για την απονομιμοποίηση της άμβλωσης.
(δ) ότι ακόμη και σε περιπτώσεις αλτρουισμού, η σχέση παρένθετης εγκύου με το σώμα της και το έμβρυο μπορεί να αλλάξει (λόγω ακριβώς περίπλοκων ψυχικών διεργασιών) με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ολοκληρωθεί η πράξη «παράδοσης» του νεογέννητου. Το νεογέννητο δεν είναι αντικείμενο-έργο τέχνης ώστε να παραδίδεται κάπου στη βάση συμφωνίας (έστω μη εμπορικής).
Αυτό λοιπόν που καταρχήν οφείλει το κράτος στην παρένθετη έγκυο, αλλά και στην φίλη-δυνητική αποδέκτρια, είναι δωρεάν και εξαιρετικά καλή ψυχική στήριξη η οποία να προετοιμάζει και για την δυνητική μη πλήρωση της συμφωνίας. Γιατί δεν είμαστε μία σύνθεση σωματικών οργάνων προς δάνειο ή ενοικίαση αλλά ανθρώπινες οντότητες σε σύνδεση με ό,τι μας συγκροτεί ως τέτοιες: αυτό το «ό,τι» περιλαμβάνει και την εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία εγκυμοσύνης για τις γυναίκες και άλλα άτομα με μήτρα.
*Η Άντζελα Δημητρακάκη είναι συγγραφέας και διδάσκει Ιστορία & Θεωρίας Σύγχρονης Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, όπου παράλληλα διευθύνει το αντίστοιχο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
