Στη μηνιαία διαδικτυακή εκπομπή «Let’s Talk It Over» του Φρανκ Μπάρατ, αυτό το μήνα, το θέμα συζήτησης των Έτζε Τεμελκουράν, Ρότζερ Γουότερς και Γιάνη Βαρουφάκη ήταν το αποτέλεσμα των ιταλικών εκλογών και η επέλαση του φασισμού στην Ευρώπη. «Φασισμός: Η Έσχατη Λύση του Ακραίου Κέντρου», ήταν ο τίτλος που επέλεξε για τη συγκεκριμένη εκπομπή ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 και συνιδρυτής του Diem25 και της Προοδευτικής Διεθνούς, Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος και πήρε πρώτος το λόγο.
Στην εισαγωγή του ο Γιάνης Βαρουφάκης διευκρίνισε πως, μολονότι ο Τύπος παρουσιάζει τη νίκη της Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία ως νίκη του μετα-φασισμού και ήττα του φιλελευθερισμού, στην πραγματικότητα η νίκη αυτή της Μελόνι αποτελεί θριαμβευτική νίκη του φιλελευθερισμού. Και ποιους εννοεί ως εκφραστές του φιλελευθερισμού; Όλους τους πολιτικούς στην Ιταλία, «οι οποίοι μετά την οικονομική κατάρρευση του 2008, εφάρμοσαν συστηματικά σοσιαλισμό για τους τραπεζίτες και λιτότητα για τον λαό. Αυτή η πολιτική κατέστρεψε τη χώρα.» «Αλλά η Ιταλία δεν είναι Ελλάδα», τόνισε ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25. Η Ελλάδα ήταν μια πτωχευμένη χώρα με ελλειμματικούς προϋπολογισμούς που ολοένα και αυξάνονταν, μια χώρα που δανειζόταν ετησίως όλο και περισσότερο για να μπορεί να κάνει εισαγωγές. Αντιθέτως, η Ιταλία, ανεξαρτήτως αν οι κυβερνήσεις της ήταν διεφθαρμένες ή όχι, είχε μια πετυχημένη πορεία με περισσότερες εξαγωγές από εισαγωγές, πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών και από το 2011 έχει συστηματικά πλεονασματικούς προϋπολογισμούς. Αλλά οι πολιτικές της ΕΕ και των ΗΠΑ που επιβλήθηκαν στην Ευρώπη, επομένως και στην Ιταλία, την κατέστρεψε. Συγκεκριμένα ποιοι την κατέστρεψαν; Οι πρώην κομμουνιστές που μετεξελίχθηκαν στο δημοκρατικό κόμμα, ο Μπερλουσκόνι, ο Ρένζι, άνθρωποι του Κέντρου που εφάρμοζαν πολιτικές που τους επέβαλαν οι Βρυξέλλες. Όλη αυτή η κατάσταση προκάλεσε τόσο μεγάλη απογοήτευση στο λαό που έφτασε στο σημείο να ψηφίσει ένα κόμμα χωρίς πρόγραμμα που λεγόταν “Five Star” και επικεφαλής του ήταν ένας κωμικός, προσδοκώντας σε μια αλλαγή. Μετά τον συστημικά τοποθετημένο Μάριο Ντράγκι, κερδίζει ο νεοφασισμός, στο πρόσωπο της Τζόρτζια Μελόνι η οποία είχε κάνει συμφωνία με το διάολο, δηλαδή τους φιλελεύθερους, πως θα ακολουθήσει όχι μόνο την ίδια νεοφιλελεύθερη οικονομική πολιτική, αλλά και την ίδια στάση ως προς την παρεμβατική πολιτική του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στην Ουκρανία, παρά τις αντιρρήσεις της παράταξής της. Με άλλα λόγια, το φιλελεύθερο κατεστημένο διοχέτευσε όλη τη λαϊκή απογοήτευση που είχε δημιουργήσει στην εκλογή ενός πολιτικού, που θα συνέχιζε την φιλελεύθερη πολιτική.
Και μολονότι όλα έχουν αλλάξει σε σχέση με τους φασίστες, η ουσία τους παραμένει, δήλωσε ο Γιάνης Βαρουφάκης. Οι σημερινοί φασίστες φοράνε ωραία κουστούμια, δεν δέρνουν τον κόσμο, στην Ιταλία τουλάχιστον, έχουν ένα πολιτισμένο παρουσιαστικό και εφαρμόζουν νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αυτό που έχουν καταφέρει είναι πως υπόσχονται στο λαό, όπως έκανε κι ο Μουσολίνι τη δεκαετία του ’20, πως ο καπιταλισμός των αγορών θα βοηθήσει ώστε να καλυτερεύσουν οι ζωές των Ιταλών, παρέχοντας ελαφρώς καλύτερους μισθούς και συντάξεις, περίθαλψη, με την προϋπόθεση, όμως, να απεκδυθούν των ελευθεριών τους και να εκχωρήσουν στους νεοφασίστες τη νομιμοποίηση να ακολουθήσουν μια εθνικιστική, ρατσιστική πολιτική. Παίρνουν, δηλαδή, τους θυμωμένους πολίτες και τους παραδίδουν στο κεφάλαιο με τη μορφή του προλεταριάτου και του πρεκαριάτου. Αυτό έγινε το ’20, αυτό γίνεται έναν αιώνα μετά, μόνο που σήμερα είναι πολύ χειρότερα γιατί ο νεοφασισμός έχει κανονικοποιηθεί.
Μάλιστα, αναφέρει ο Γιάνης Βαρουφάκης πως «Το 1994 ο Μπερλουσκόνι είχε δηλώσει πως φτιάχνει μια νέα δεξιά που «συνταγματοποιούσε» τη λεγεώνα των φασιστών, ενώνοντας το Ακραίο Κέντρο και τους φασίστες και τοποθετώντας τους σε αξιώματα. Η διαφορά σήμερα είναι πως ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι δεν ήταν φασίστας, θαύμαζε τον Μουσολίνι και νομιμοποιούσε το φασισμό, αλλά ο ίδιος δεν ήταν φασίστας. Τον απασχολούσε περισσότερο η καλοπέρασή του και η αυτοκρατορία του, κάτι ανάλογο με αυτό που έκανε κι ο Τραμπ. Τώρα κυβερνάνε οι φασίστες, με τη συμμετοχή του Μπερλουσκόνι στο σχηματισμό. Αυτό και αν είναι θρίαμβος του φιλελεύθερου κατεστημένου.»
«Ο νεοφασισμός πια εμφανίζεται ως κάτι φυσιολογικό» δηλώνει ο Γιάνης Βαρουφάκης και αναζητώντας τον υπαίτιο αυτής της κατάστασης επισημαίνει «Γι’ αυτό φταίει η Αριστερά που το επέτρεψε να συμβεί. Η Αριστερά που δεν μπόρεσε να συγκροτήσει μια διεθνιστική πολιτική, να ενωθεί και να συνεργαστεί.» Στο σημείο αυτό, ο Γιάνης Βαρουφάκης αποκάλυψε πως το 2019, για ένα χρόνο, προσπαθούσε να οργανώσει, μάταια, ένα ενιαίο αριστερό ψηφοδέλτιο για τις Ευρωεκλογές καθώς, οι διαφορές μεταξύ των αριστερών δεν επέτρεψαν κανένα πεδίο συνεννόησης.
Στο σημείο αυτό πήρε το λόγο ο συντονιστής Φρανκ Μπάρατ για να δώσει κάποια στοιχεία και να πυροδοτήσει τη συζήτηση και ανέφερε πως η εργατική και η μεσαία τάξη στην Ιταλία είναι αυτές που ψήφισαν άκρα δεξιά και κέντρο. Το πρόβλημα, δηλαδή είναι πως η αριστερά τους έχασε, όπως συνέβη και στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γαλλία.
Το λόγο πήρε η Έτζε Τεμελκουράν και, αρχικά, πρότεινε να μην είμαστε τόσο σκληροί με την Αριστερά που όντως απέτυχε να συσπειρώσει, τον κόσμο καθώς το μεγάλο κακό το έχουν κάνει οι αριστεροί πολιτικοί που είναι ουσιαστικά άφαντοι. Από τη συμμετοχή της σε διάφορα πολιτικά και πολιτιστικά forums αυτό που έχει εισπράξει είναι τον πανικό του κόσμου. Πλέον ακόμα και οι New York Times μιλάνε ανοιχτά για φασισμό και ο όρος χρησιμοποιείται απροκάλυπτα. Ο κόσμος γνωρίζει πως ο φασισμός είναι μέρος του συστήματος και απλώς έχει πάρει πια μια πιο εκλεπτυσμένη μορφή. Συμφώνησε και εκείνη πως το Κέντρο, φέροντας όλες τις προκαταλήψεις του Ψυχρού Πολέμου, έχει στραφεί στο φασισμό και είπε πως το μεγάλο ερώτημα είναι τι φοβάται περισσότερο ο κόσμος, το φασισμό ή τον σοσιαλισμό. «Η κρίση του καπιταλισμού είναι άμεσα συνυφασμένη με την κρίση της δημοκρατίας.» Σύμφωνα με τη βραβευμένη δημοσιογράφο, το Κέντρο πλέον έχει αλωθεί από τους νεοφασίστες σε όλη την Ευρώπη. «Η Λιζ Τρας δεν διαφέρει από την Μελόνι και η Μελόνι δεν διαφέρει από τον Μουσολίνι.» κατέληξε.
Ο Ρότζερ Ουότερς επικεντρώθηκε στη δύναμη της προπαγάνδας και αφού αρχικά δήλωσε πως τα ΜΜΕ είναι οι πραγματικοί προπαγανδιστές του φιλελευθερισμού, έκανε έναν απολογισμό, αναφερόμενος στην ιστορία του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως την έζησε εκείνος, μεγαλώνοντας, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Όπως ανέφερε «Έζησα την οικονομική ανάπτυξη της χώρας μου, η οποία από τα χρόνια της Θάτσερ άρχισε να καταρρέει και να καταστρέφεται.» Σε αυτό το σημείο έθεσε το ερώτημα «Είναι άραγε καλό να έχει δύναμη ο λαός στην εποχή της προπαγάνδας;» και ανέφερε χαρακτηριστικά πως ο λαός είναι εκείνος που ψήφισε τον Χίτλερ και τους εθνικοσοσιαλιστές. Το φιλελεύθερο σύστημα δεν δίνει ούτε τους μισθούς ούτε και τις συντάξεις που οφείλει να δίνει στον κόσμο, απλώς σου λέει «δούλεψε όλο και πιο σκληρά και θα γίνεις ο επόμενος Τζεφ Μπέζος. […] Οι Ρώσοι και οι Κινέζοι είναι ο εχθρός σου και όχι τα βασικά προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζεις. Ο εχθρός είναι η διαφορετική διπλανή σου φυλή και αυτή πρέπει να σκοτώσεις.» Και ο λαός πιστεύει αυτή την προπαγάνδα, που μετακινεί το πρόβλημα στους άλλους και όχι στην ελλειμματική κοινωνική πολιτική των ίδιων των χωρών, μολονότι είναι πασιφανές πως πρόκειται για ψέμα.
Η Έτζε Τεμελκουράν έθεσε τον προβληματισμό της για τη στάση της νεολαίας, αναφέροντας πως αυτό που εκείνη βιώνει είναι μια σταδιακή απόσυρσή της καθώς έχει απογοητευθεί και δεν την αφορά πλέον η εργασία και η επιτυχία. Εκεί παρενέβη ο Γιάνης Βαρουφάκης για να μιλήσει για τη νέα γενιά, επισημαίνοντας πως και η νεολαία είναι εξίσου διαιρεμένη. Άλλοι αντιδρούν, επαναστατούν και βγαίνουν στους δρόμους, διεκδικώντας τα δικαιώματά τους κι άλλοι θέλουν να γίνουν με κάποιο τρόπο εκατομμυριούχοι. Στη συνέχεια εξήγησε πως το υφιστάμενο σύστημα είναι σε πανικό και αυτό φάνηκε και από τους λάθος χειρισμούς της Λιζ Τρας. Τα συνταξιοδοτικά ταμεία καταστρέφονται από την προσπάθεια των κεντρικών τραπεζών να ελέγξουν τον πληθωρισμό που εκείνες δημιούργησαν. Οι εταιρείες ενέργειας στην Ευρώπη υφαρπάζουν τεράστια ποσά από τους λαούς και την ίδια στιγμή είναι χρεοκοπημένες.
Το νέο φιλελεύθερο σύστημα έχει τα παράδοξο να δημιουργεί εταιρείες και τράπεζες με υπερκέρδη και ταυτόχρονα αυτές να πτωχεύουν καθώς επενδύουν στα τοξικά παράγωγα. Με άλλα λόγια, το σύστημα έτσι όπως λειτουργεί, πρόκειται να καταρρεύσει και πάλι, όπως συνέβη το 2008. «Επομένως, βιώνουμε μια νέα φάση στην κρίση του καπιταλισμού και οι εναλλακτικές που προκύπτουν είναι πως είτε το προοδευτικό κίνημα θα βρει τρόπο να αφυπνίσει την ελπίδα στην ανθρωπότητα είτε θα επικρατήσει ο φασισμός, πράγμα που συμβαίνει σήμερα.» Μάλιστα, ένα μέλος της κυβέρνησης της Ουγγαρίας, όπως ανέφερε ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25, σε κατ’ ιδίαν συνάντησή τους, δεν δίστασε να παραδεχθεί πως όντως είναι φασιστικό καθεστώς και πως η εκλογική τους νίκη οφείλεται στην εκμετάλλευση του αφηγήματος περί ενίσχυσης κατώτατων μισθών και συντάξεων, την ίδια στιγμή που αναδείκνυαν την αναποτελεσματικότητα του υφιστάμενου φιλελεύθερου συστήματος. Αυτός, τόνισε ο Γραμματέα του ΜέΡΑ25, είναι ο τρόπος που οι φασίστες μπορούν και περνάνε τις μισανθρωπικές πολιτικές που τους επιβάλλονται από την ΕΕ, όχι φέρνοντάς τες άμεσα προς ψήφιση στο Κοινοβούλιο, αλλά περνώντας τες πρώτα ύπουλα στον κόσμο. Με άλλα λόγια, χειραγωγούν το λαό, προσφέροντάς του τάχα πρόσβαση στις αποφάσεις της εξουσίας μέσω πολύ έξυπνα σχεδιασμένων διλημμάτων και δημοψηφισμάτων ώστε η απάντηση να είναι εκείνη που βολεύει το φασισμό, δηλαδή η αναπαραγωγή του δικού τους αφηγήματος.
Και αυτό που πρότεινε ο Γιάνης Βαρουφάκης πως οφείλει να κάνει η Αριστερά είναι να ενεργοποιηθεί στο μέγιστο και να προσπαθήσει να αφυπνίσει τον κόσμο μέσα από συζητήσεις, πηγαίνοντας από σπίτι σε σπίτι και από χωριό σε χωριό, αυτό που κάνουν οι φασίστες τώρα και απευθύνονται στο θυμικό και να πουλάνε έμμεσα την πολιτική τους.
Στο σημείο αυτό ο Φρανκ Μπάρατ αναφέρθηκε στην περίπτωση της δολοφονίας χαρακτήρα του Τζέρεμι Κόρμπιν ως παράδειγμα της δύναμης της προπαγάνδας για να τονίσει πως με τη στάση των συστημικών ΜΜΕ είναι σχεδόν αδύνατον να μπορέσουν οι προοδευτικοί να μιλήσουν απευθείας στον κόσμο. Όπως είπε, πολλοί που ψήφιζαν αριστερά ή κέντρο, στις επόμενες εκλογές ψήφισαν άκρα δεξιά.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης παρενέβη και αφού επεσήμανε, χωρίς καμία επικριτική διάθεση, τα πολιτικά λάθη που έκανε ο φίλος του Τζέρεμι Κόρμπιν, λάθη που πιθανότατα θα είχε κάνει και ο ίδιος ενδεχομένως, όπως παραδέχτηκε, τόνισε πως οι προοδευτικοί οφείλουν να φερθούν πιο έξυπνα από τους κεντρώους και τους φασίστες. Πώς; Βγαίνοντας στον κόσμο και κάνοντάς τον, μέσα από συζητήσεις, να ακούσει αυτά που λέει ο προοδευτικός κόσμος. Και εκείνος το κάνει μέσα από περιοδείες σε περιοχές της χώρας που βρίθει ο εθνικοσοσιαλισμός προκειμένου να ακούσει τον κόσμο, να καταλάβει τη λογική και το θυμικό του και να τους αντιπροτείνει μια άλλη συλλογιστική, προκειμένου να κάνουν εφεξής συνειδητές επιλογές στη ζωή τους και να μην αναπαράγουν αυτούσια αφηγήματα που τους σερβίρουν.
Συνεχίζοντας το σκεπτικό του Γιάνη Βαρουφάκη, η Έτζε Τεμελκουράν πρότεινε πως η πολιτική των προοδευτικών οφείλει να σταματήσει να είναι ελιτίστικη και ο προοδευτικός κόσμος να απευθυνθεί στο συναίσθημα των τρομοκρατημένων λαών γιατί αυτό εκμεταλλεύονται οι φασίστες. Ο Γιάνης Βαρουφάκης συμφώνησε μαζί της και αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο εκείνος προσεγγίζει τον κόσμο και το συναίσθημά του, μέσα από τις περιοδείες του, ώστε να κατανοήσει ο κόσμος πως η ώσμωση με άλλους πολιτισμούς -αυτούς που οι φασίστες ορίζουν ως εχθρούς- και όχι η απομόνωση είναι αυτό που διαχρονικά εξέλιξε τον ελληνικό πολιτισμό, για τον οποίο νιώθουμε τόση περηφάνεια. Και εμμένοντας πως η ευθύνη βαραίνει στους προοδευτικούς που δεν μιλούν στον κόσμο και όχι τόσο στα συστημικά ΜΜΕ που πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν, δήλωσε πως «Ο εκδημοκρατισμός των ΜΜΕ προϋποθέτει τον εκδημοκρατισμό της κοινωνίας» και αυτό είναι που επιδιώκει ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25.
Κλείνοντας, και οι τρεις συνομιλητές συμφώνησαν πως οι προοδευτικοί ανά τον κόσμο οφείλουν να προσεγγίσουν τον κόσμο που έχει αγανακτήσει και είναι σε πανικό, βρίσκοντας καταφύγιο στο νεοφασισμό, να τον ακούσουν, να μοιραστούν τα συναισθήματά του και με ειλικρίνεια και κατανόηση να θέσουν τα γεγονότα στην πραγματική τους διάσταση ώστε να γνωρίζει ο κόσμος πως υπάρχει και άλλη εναλλακτική και να συνειδητοποιήσει πως έχει και άλλη επιλογή εκτός από το φασισμό για να αλλάξει ουσιαστικά η κοινωνία προς το καλύτερο. Ο συντονιστής της συζήτησης Φρανκ Μπάρατ στην αποφώνησή του, επανάλαβε πως, όπως προέκυψε από τη συζήτηση για τον φασισμό, το δικό του συμπέρασμα είναι ότι τα ΜΜΕ και το σύστημα είναι έτσι δομημένα ώστε ο λαός να μην μπορεί ποτέ να πάρει την εξουσία και προανήγγειλε μια σχετική ενδιαφέρουσα συζήτηση στο μέλλον.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
