Τέλη Ιουλίου – αρχές Αυγούστου αναμένονται περαιτέρω αυξήσεις στα οικιακά τιμολόγια της ηλεκτρικής ενέργειας.

Ταυτόχρονα, εν μέσω καύσωνα, πολλές συνοικίες της πρωτεύουσας – λαϊκές συνοικίες λόγω αυξημένου πληθυσμού – έμειναν χωρίς ρεύμα, λόγω φόρτου στο δίκτυο. Υπήρξαν και προγραμματισμένες διακοπές «για να αντέξει το δίκτυο».

Η ίδρυση του ΕΧΕ (Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας) με το νόμο 4512/2018 (ΦΕΚ Α’ 5/17.01.2018) που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, αποτέλεσε ορόσημο για την ιδιωτικοποίηση και εμπορευματοποίηση της ηλεκτρικής ενέργειας. Το αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας κατέστη πλέον ένα χρηματιστηριακό εμπόρευμα, πάνω στην τιμή του οποίου οι ολιγάρχες τζογάρουν, με προφανείς αρνητικές επιπτώσεις για την πλειοψηφία του λαού που θα καταλήξει να πληρώνει πανάκριβα το ηλεκτρικό ρεύμα.

Νέες και δυσβάστακτες, λοιπόν, αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος βρίσκονται προ των πυλών, αφού αυτό το διάστημα παίζεται γερό παιχνίδι από τους τζογαδόρους στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, με αποτέλεσμα οι τιμές χονδρικής να έχουν εκτοξευτεί σε δυσθεώρητα ύψη. Μάλιστα, την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει ανοίξει τις «κάνουλες» της χρηματοδότησης για τους ολιγάρχες της ενέργειας, μέσα από κάθε πιθανή πηγή άντλησης ρευστότητας (Ταμείο Ανάκαμψης, ΕΣΠΑ, δανεικά με κρατικές εγγυήσεις κ.λπ.), και έχει διαμορφώσει όλο το θεσμικό πλαίσιο που απαιτούσαν οι μονοπωλιακοί όμιλοι για την υλοποίηση των «επενδύσεών» τους (σε ΑΠΕ, φυσικό αέριο, δίκτυα μεταφοράς ενέργειας κ.ά.).

Έτσι, το ένα ρεκόρ μετά το άλλο καταρρίπτει η τιμή χονδρικής του ηλεκτρικού ρεύματος. Σύμφωνα με το δελτίο του Χρηματιστηρίου Ενέργειας που εκδίδεται την προηγούμενη μέρα, η τιμή χονδρικής στις 29 Ιουνίου «πέτυχε» την ανώτατη τιμή, φτάνοντας στο πρωτοφανές ύψος των 144,64 ευρώ ανά μεγαβατώρα έναντι μέσου όρου 50 ευρώ τον περασμένο Φεβρουάριο και 28 ευρώ τον Απρίλιο του 2020. Αυτό το ράλι των τιμών χονδρικής θα επηρεάσει άμεσα τις τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές σε όλα τα επίπεδα. Πρώτα θύματα θα είναι οι πελάτες της ΔΕΗ αλλά και ιδιωτικών παρόχων που έχουν συμφωνήσει να ισχύουν ρήτρες αναπροσαρμογής στα τιμολόγιά τους.

Η κυβέρνηση – προκειμένου να διασκεδάσει τις ανησυχίες – δικαιολογήθηκε χωρίς να πείθει, συνδέοντας τις αυξήσεις με τον καύσωνα, την άνοδο σε άλλες χώρες και τις τιμές των πρώτων υλών. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι οι αυξήσεις ήρθαν για να μείνουν, καθώς όλοι πλέον παραδέχονται πως οι τιμές χονδρικής θα ακολουθήσουν συνεχή αυξητική πορεία ολόκληρο το 2021 λόγω της αυξημένης ζήτησης μετά την πανδημία, την άνοδο των τιμών φυσικού αερίου και άλλων παραγόντων μαζί με την επικράτηση μοντέλων που στηρίζονται αποκλειστικά στα αόρατα χέρια της αγοράς. Η τάση αυτή αποτυπώνεται και στα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures), τα οποία κυμαίνονται πάνω από τα 80 και 90 ευρώ ανά μεγαβατώρα για αγοραπωλησίες τους ερχόμενους μήνες.

Τι γίνεται όμως με τους λογαριασμούς λιανικής; Ένα σημαντικό στοιχείο αφορά το σημείο στο οποίο ενεργοποιούνται οι ρήτρες αναπροσαρμογής. Για παράδειγμα η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει πως το όριο αυτό είναι στα 50 ευρώ για τα τιμολόγια που θα ισχύσουν από τον Αύγουστο. Αν λοιπόν τότε η μέση τιμή μήνα είναι στα 80 ευρώ, αυτό σημαίνει αυτόματη αύξηση 60%. Προφανώς η ΔΕΗ προέβλεπε αυτή την κατακόρυφη αύξηση και γι’ αυτό είχε προαναγγείλει έκπτωση 30%. Ακόμη κι έτσι όμως προκύπτει μια τελική αύξηση 30%. Εάν, σύμφωνα με τις προβλέψεις, η χονδρική φτάσει αργότερα τα 90 ευρώ, αυτό θα επιφέρει αύξηση 80%, δηλαδή 50% μετά την έκπτωση. Οι επιπτώσεις θα είναι πολλές και ποικίλες για τους υπόλοιπους παίκτες της αγοράς ανάλογα με τα όρια ενεργοποίησης της ρήτρας χονδρικής ή και την ύπαρξη άλλων ρητρών, όπως για τα δικαιώματα ρύπων που επίσης έχουν πάρει την ανηφόρα. Διάχυτη είναι η ανησυχία ότι αυτές οι αυξήσεις θα ενεργοποιήσουν μαζικές προσπάθειες καταναλωτών να αλλάξουν τιμολόγιο προς εκείνα που δεν έχουν ρήτρες.

Ακόμη χειρότερες επιπτώσεις θα επιφέρει στην αγορά η απροθυμία των καταναλωτών να πληρώσουν τους φουσκωμένους λογαριασμούς. Σε αυτή την περίπτωση, εκτός από τους ίδιους τους καταναλωτές, θα αντιμετωπίσουν σοβαρό πρόβλημα και οι εταιρείες που πωλούν ρεύμα χωρίς να το παράγουν οι ίδιες. Τέτοιοι πάροχοι προκειμένου να μπουν στην αγορά έχουν πουλήσει συμβόλαια σε τιμές ανεξάρτητες από τη χονδρική τιμή. Αν ένα τέτοιο συμβόλαιο έχει δοθεί στα 70 ευρώ ανά μεγαβατώρα και η τιμή φτάσει στα 80 ή τα 90 ευρώ, η εταιρεία που λειτουργεί ως μεταπωλητής θα βρεθεί σε δυσχερή θέση. Υπενθυμίζεται ότι σε μια ανάλογη κατάσταση, όταν οι τιμές αυξήθηκαν απότομα από την επιβολή φόρων και τελών, προέκυψαν και φαινόμενα εταιρειών όπως η Energa που βάρεσαν «κανόνι» κρατώντας όμως στα θησαυροφυλάκια των διαχειριστών τους χρήματα που είχαν ήδη πληρώσει οι πελάτες ακόμη και για λογαριασμό τρίτων (π.χ. δημοτικά τέλη).

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.