Επιδότηση κλιματικής αλλαγής και περιβαλλοντικής, κοινωνικής και οικονομικής καταστροφής, ή μετάβαση σε αειφόρο μέλλον και βιώσιμη ευημερία;

 

Παρά τις σφοδρές αντιδράσεις του Δήμου Καβάλας, του Δήμου Δοξάτου, του Περιφερειακού Συμβουλίου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και πλήθους περιβαλλοντικών οργανώσεων σε Ελλάδα και Ιταλία και παρά την εμπεριστατωμένη οικολογική αντίθεση στο έργο, οι εργασίες κατασκευής του περίφημου Διαδριατικού Αγωγού – Trans Adriatic Pipeline – «TAP», προχωρούν κανονικότητα.

 

Ο Διαδριατικός Αγωγός αποτελεί αγωγό φυσικού αερίου, μήκους 4.000 χλμ., που θα ξεκινάει από την περιοχή τη Κασπίας και θα καταλήγει στη δυτική Ευρώπη. Η κατασκευή του εγκαινιάστηκε το 2016 και προβλέπει τη διασύνδεση με τον αγωγό φυσικού αερίου Ανατολίας – TANAP, στα ελληνοτουρκικά σύνορα και τη διέλευση από τη Βόρεια Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική, πριν καταλήξει στις ακτές της Νότιας Ιταλίας όπου θα συνδεθεί με το ιταλικό δίκτυο αερίου.

 

Η απόλυτη σιγή ιχθύος της κυβερνητικής πλευράς καλύφθηκε από τις σφοδρές αντιδράσεις της κοινωνίας των πολιτών, σε αμφότερες τις πλευρές της Αδριατικής, οι οποίες έφεραν στο φως τις σοβαρότατες επιπτώσεις της κατασκευής του σε επίπεδο ασφάλειας, περιβάλλοντος και παραγωγικών δραστηριοτήτων. Η κατασκευή του αγωγού θα υποθηκεύσει σοβαρά το φυσικόκαι πολιτισμικό περιβάλλον και τις οικονομικές δραστηριότητες των περιοχών από τις οποίες θα διέλθει, σε επίπεδα και από οπτικές γωνίες που, συχνά, δεν μπορούν να αξιολογηθούν σε χρήμα.

• Ο αγωγός θα διασχίσει 7 περιοχές του Ευρωπαϊκού δικτύου NATURA 2000 και 8 χαρακτηρισμένα καταφύγια άγριας ζωής – Κ.Α.Ζ, φυσικές περιοχές που έχουν ιδιαίτερη σημασία ως σημαντικοί τόποι ανάπτυξης της άγριας χλωρίδας ή ως βιότοποι αναπαραγωγής, διατροφής, διαχείμασης ειδών της άγριας πανίδας. Η κατασκευή του θα σημάνει συνολική απώλεια οικότοπων, εθνικής και ευρωπαϊκής σημασίας, περίπου 3.760 στρεμμάτων.
• Στην υποβάθμιση και στην καταστροφή οικοσυστημάτων και φυσικών περιοχών, η κατασκευή θα προσθέσει την απαξίωση και την καταστροφή σημαντικών τοπικών πολιτιστικών στοιχείων και αρχαιολογικών τόπων, όπως ο αρχαιολογικός χώρος των Φιλίππων από τον οποίο περνά σε απόσταση μόλις 300 μέτρων. To γεγονός έχει ήδη αποτυπωθεί στις σοβαρότατες σχετικές καταγγελίες του Συλλόγου Έκτακτων Αρχαιολόγων  (http://seka.net.gr/s/o-sullogos-mas/anakoinoseis/226 )
• Τα συνοδά έργα της κατασκευής θα αποτελέσουν πηγές ρύπων επικίνδυνων για την υγεία των κατοίκων των ενδιαφερόμενων περιοχών, όπως ο σταθμός συμπίεσης (προώθησης του αερίου) του αγωγού ο οποίος θα χωροθετηθεί πολύ κοντά σε 4 χωριά των Σερρών.
• Η όδευση του αγωγού θα πραγματοποιηθεί κατά το 80% σε καλλιεργήσιμη γηκαι γαίες υψηλής παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα την πρόδηλη υποβάθμιση του παραγωγικού δυναμικού των ενδιαφερόμενων περιοχών και τον επακόλουθο οικονομικό μαρασμό του αγροτικού τους κόσμου. Το γεγονός αποτελεί καραμπινάτη παρανομία ενώ προτεινόμενες αποζημιώσεις δεν μπορούν, προφανώς, να αποτελέσουν αντίβαρο στην καταστροφή που θα προκληθεί.
• Η απώλεια των σημαντικών εκτάσεων καλλιεργήσιμης γης και γαιών υψηλής παραγωγικότητας θα προκαλέσει εύλογα την εξαΰλωση της πολύτιμης παραγωγής και κατανάλωσης εγγύτητας και της τοπικής μικρής παραγωγικής αλυσίδας, με αποτέλεσμα :

– την μεγιστοποίηση της εξάρτησης της τοπικότητας από την εισαγωγή τροφίμων,

– τη μεγιστοποίηση της εξάρτησης της τοπικότητας από την χρήση ορυκτών καυσίμων και,

– την πρόκληση ανυπολόγιστης οικονομική ζημίας τόσο στις τοπικές – σημερινές και αυριανές – κοινωνίες όσο και στην ελληνική οικονομία λόγω των εισαγωγών και της στέρησης από το ελληνικό δημόσιο εκατομμύριων ευρώ φόρων και ΦΠΑ.

• Η σχετική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προβλέπει μία σειρά από επιμέρους μελέτες οι οποίες δεν εκπονήθηκαν και δεν εγκρίθηκαν παρόλο που το έργο έχει εκκινήσει.
• Το έργο εξαιρέθηκε από την εφαρμογή της οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τους βιομηχανικούς κίνδυνους και τα ατυχήματα μεγάλης έκτασης παρά το γεγονός ότι η ασφάλεια αποτελεί θεμελιώδες ζήτημα για ένα έργο μεγάλης βιομηχανικής κλίμακας όπως ο «ΤΑΡ». Έτσι, οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι από τυχόν ατυχήματα που σχετίζονται με την λειτουργία του αγωγού – αναμενόμενες και μη διαρροές κ.λ.π. – θα είναι ανυπολόγιστοι. Ως προς αυτό, αξίζει να σημειωθεί:

– Tον Οκτώβριο του 2015 εκδηλώθηκε τεράστια διαρροή φυσικού αερίου στο Aliso Canyon του Λος Άντζελες, που κράτησε 5 ολόκληρους μήνες. Οι κάτοικοι της περιοχής υπέφεραν από πονοκεφάλους, ναυτία, λοιμώξεις και ρινορραγίες. Περίπου 50 παιδιά την ημέρα εμφάνιζαν στο σχολείο σοβαρές αιμορραγίες της μύτης. Μέχρι τις 7 Ιανουαρίου 2016, 2.824 νοικοκυριά, ή περίπου 11.296 άνθρωποι, είχαν μετεγκατασταθεί από την εταιρεία SoCal Gas, ενώ πάνω από 6.500 οικογένειες είχαν ζητήσει βοήθεια.

– Μετά από μια αντίστοιχη διαρροή στο Eight Mile της Αλαμπάμα, το 2008, και τη μακροχρόνια έκθεσή τους στη περιεχόμενη μερκαπτάνη, οι κάτοικοι συνεχίζουν να παρουσιάζουν προβλήματα στην όσφρηση και διάφορες άλλες παθολογίες – https://en.wikipedia.org/wiki/ Aliso_Canyon_gas_leak

• Η όλη διαδικασία δεν ακολούθησε τη νομιμότητα της προβλεπόμενης διαδικασίας διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες.

 

Οι παραπάνω καταστροφικές περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικέςεπιπτώσεις της κατασκευής του «ΤΑΡ» σε ελληνικό έδαφος, έχουν αναδειχθεί έγκαιρα μέσω τεκμηριωμένων μελετών από το ΤΕΕ Αν.Μακεδονίας, το ΓΕΩΤΕΕ Αν.Μακεδονίας, την Κίνηση Πολιτών της ΠΕ και τον Αγροτικό Σύλλογο Καβάλας, σε συνεργασία με επιστήμονες διεθνούς κύρους. Παρά ταύτα, το έργο προχωρά ανενόχλητα την ίδια στιγμή που η εταιρεία χρεώνεται μίας σειράς ενεργειών που καταμαρτυρούν βαθιά περιφρόνηση των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων κατασκευής του και, κυρίως, την καταστρατήγηση της νομοθεσίας αναφορικά με την ιδιοκτησία της γης. Σε όλα αυτά οφείλουν να προστεθούν σοβαρές υπόνοιες «σκοτεινής» προέλευσης των χρηματοδοτήσεων που σχετίζονται με την κατασκευή του αγωγού και την προσπάθεια «εξαγοράς» των τοπικών κοινωνιών και ΜΜΕ μέσω της οικονομικής στήριξης πολιτιστικών εκδηλώσεων και υποσχέσεων για αθρόες χρηματοδοτήσεις Δήμων και Περιφερειών, που αναδεικνύουν νέα στοιχεία έχουν έρθει στο φως από την Ιταλία.

 

Κάθε κοινωνία που στοχεύει στην σταδιακή έξοδο από την τριπλή, κοινωνική, περιβαλλοντική και οικονομική κρίση, στην κατεύθυνση της βιώσιμης ευημερίας ενός αειφόρου μέλλοντος και, μαζί, στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής, δεν μπορεί παρά να θέσει άμεσα σε προγραμματική εφαρμογή την «Πράσινη Μετάβαση» – ή την μετάβαση σε μια πράσινη κοινωνία, πράσινης οικονομίας – με πρώτο και κύριο μέτρο την προοδευτική απανθρακοποίηση της οικονομίας ή την προοδευτική αποσύνδεση της πραγματικής οικονομίας από την οικονομία των ορυκτών καύσιμων και, κατ’επέκταση, των εκπομπών θερμοκηπίου. Από αυτή την οπτική γωνία, η κατασκευή του Διαδριατικού Αγωγού – Trans Adriatic Pipeline – «TAP», συνιστά την άνευ όρων αποδοχή της διαιώνισης της ενεργειακής εξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα και την συνυπογραφή του παρωχημένου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης, που τροφοδότησε και τροφοδοτεί την τριπλή κρίση και, φυσικά την Κλιματική Αλλαγή.

 

Ως αντίλογος θα μπορούσε να προταθεί ότι η κατασκευή του «ΤΑΡ» αποτελεί αναγκαιότητα καθόσον το φυσικό αέριο θεωρείται καύσιμο-γέφυρα στην κατεύθυνση της προοδευτικής απεξάρτησης από τα λοιπά ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και ο λιγνίτης. Τίποτα το αναληθέστερο διότι:

– η διαδικασία έρευνας και εξόρυξης του φυσικού αερίου ενέχει τις αυτές περιβαλλοντικές και κοινωνικές επιπτώσεις με εκείνη του πετρελαίου,

– από την σκοπιά των εκπομπών θερμοκηπίου και την επακόλουθη «επιδότηση» της Κλιματικής Αλλαγής, η χρήση του φυσικού αερίου είναι ισότιμη εκείνης των λοιπών ορυκτών καυσίμων,

– οι επιστημονικές διαπιστώσεις γύρω από την ελαύνουσα Κλιματική Αλλαγή δεν επιτρέπουν καθυστερήσεις,

– η ηλεκτροπαραγωγή μέσω ΑΠΕ είναι ήδη ανταγωνιστική ως προς εκείνη με χρήση λιγνίτη ή φυσικού αερίου και προβλέπεται ακόμη φτηνότερη ήδη από το 2020 – http://www.carbontracker.org/i n-the-media/renewable-power-is -cheapest-option-today/. Ποια θα μπορούσε να είναι η ζήτηση φυσικού αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση μετά από 10 χρόνια;

 

Επιπλέον, πέραν της προφανούς «αρνητικής» συμβολής της κατασκευής του αγωγού στο πλαίσιο της απανθρακοποίησης της οικονομίας και της προσπάθειας μετριασμού της Κλιματικής Αλλαγής, αξίζει να σημειωθεί:

• Η κατασκευή του «TAP» δεν αποτελεί ικανοποίηση αναποποίητων πραγματικών αναγκών, έστω και με όλα τα αρνητικά που ενέχει η χρήση των ορυκτών καυσίμων, αλλά οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συμφερόντων:

– Η Ευρώπη διαθέτει ένα ήδη μεγάλο αριθμό αγωγών φυσικού αερίου, σε θέση να εξυπηρετήσει τόσο τις σημερινές όσο και τις μελλοντικές ανάγκες σε αέριο, δεδομένου ότι η κατανάλωση μειώνεται σταθερά και προβλέπεται ότι θα μειωθεί ακόμη περισσότερο.

– Ο αγωγός είναι ένα μέρος ενός μεγαλύτερου αγωγού, η κατασκευή του οποίου είχε αποφασιστεί από κυβερνήσεις και ιδιωτικές εταιρείες, χωρίς διαβούλευση με την κοινωνία των πολιτών.

• H κατασκευή του «TAP» δεν αποτελεί εργαλείο χειραφέτησης από την Ρωσίααναφορικά με την προμήθεια φυσικού αερίου από μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως διαδίδεται:

– Τα στοιχεία κατανάλωσης φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποδεικνύουν ότι ακόμη και σε περιόδους ύφεσης ο «TAP» δεν είναι σε θέση να αντικαταστήσει τις ποσότητες του αερίου που εισάγεται από τη Ρωσία.

– Στην κατασκευή του αγωγού αλλά και στην εξόρυξη του φυσικού αερίου που θα μεταφέρει, συμμετέχει και η Ρωσία μέσω της πετρελαϊκής Lukoil.

• Η κατασκευή του «TAP» αποτελεί έμπρακτη στήριξη αυταρχικών κυβερνήσεων. Ο αγωγός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Αζερμπαϊτζάν και, ίσως στο μέλλον, από το Τουρκμενιστάν, δύο χώρες αυταρχικών κυβερνήσεων, καθημερινών παραβιάσεων των πολιτικών ελευθεριών. Η εξάρτηση από το φυσικό τους αέριο δείχνει την υποκρισία της ευρωπαϊκής ελίτ που κλείνει το μάτι σε ανελεύθερα καθεστώτα και υπογράφει την εξάρτηση από ένα προϊόν που εισάγεται από περιοχές κινδύνου συγκρούσεων. Χαρακτηριστικά, μετά την επιλογή του Αζερμπαϊτζάν ως στρατηγικού εταίρου για την προμήθεια φυσικού αερίου, η καταστολή της κοινωνίας των πολιτών επιδεινώθηκε με δεκάδες συλλήψεις μεταξύ 2013 και 2014.

 

Κανένας πολιτικός φορέας ο οποίος έχει – έστω και στο ελάχιστο – μεταξύ των προγραμματικών του θέσεων την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής δεν μπορεί να μην τοποθετείται αντίθετος στις εξορύξεις και στη συνέχιση της χρήσης των ορυκτών καυσίμων. Κανένας πολιτικός φορέας που υιοθετεί την απανθρακοποίηση της οικονομίας, ως θεμέλιο της οπτικής της Πράσινης ή και Οικολογικής «Μετάβασης» σε ένα άλλο παραγωγικό μοντέλο με στόχο την βιώσιμη ευημερία, δεν μπορεί να μην συνυπογράψει τον αγώνα ενάντια στους αγωγούς ορυκτών καυσίμων, είτε σε παραγωγική είτε σε μη παραγωγική γη. Κανένας πολίτης, έστω και με ένα ελάχιστο οικολογικών ευαισθησιών, δεν μπορεί να συναινεί στην καταστροφή των όποιων περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών του κατακτήσεων προς όφελος της έκπτωσης της ποιότητας ζωής του και της διεθνούς χρηματοπιστωτικής ελίτ. Κανένας πολιτικός φορέας και κανένας πολίτης δεν μπορεί να μην στηρίξει ανεπιφύλακτα τον αγώνα των όσων αντιτίθενται έμπρακτα στην κατασκευή αυτού του αγωγού ορυκτών καυσίμωνκαι οι οποίοι αντιμετωπίζουν την βία της κυβερνητικής καταστολής όπως οι αγρότες του Αγροτικού Συλλόγου Καβάλας.

άρθρο των:

Γιώργου Πασχαλίδη, μέλος ΜέΡΑ25, Εκπρόσωπος τύπου Περιφερειακής Παράταξης «ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ» Αν.Μακεδονίας & Θράκης

Γιώργου Δημητρίου, μέλος ΜέΡΑ25

Άγγελου Τρωιάνου, μέλος ΜέΡΑ25

Σταύρου Αγογλωσσάκη, μέλος ΜέΡΑ25,

Στέλιου Αγγελή, μέλος ΜέΡΑ25,

Φίλιππου Δραγούμη

Τάκη Σουκαρά

Ευάγγελου Σπινθάκη

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.