Μιχάλης Κριθαρίδης: Το παράνομο κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών από τον κ. Ντράγκι το 2015 και το δημοκρατικό «έλλειμμα» της ΕΕ

Αρθρα - Αναδημοσιεύσεις
16 Ιούλ, 2022

Συμπληρώθηκαν 7 χρόνια από τότε που ο τότε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Μάριο Ντράγκι, με απόφασή του διέκοψε την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες, με αποτέλεσμα να επιβληθούν τα περιβόητα capital controls και αυτές να αναγκαστούν να «κλείσουν». Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί από τότε μέχρι σήμερα για αυτό, τα περισσότερα, ωστόσο, ελάχιστη σχέση έχουν με την αλήθεια και την πραγματικότητα.

Στο Eurogroup της 25ης Ιουνίου 2015, δόθηκε μια πρόταση στον τότε Έλληνα Υπουργό Οικονομικών, Γιάνη Βαρουφάκη, με τη μορφή τελεσιγράφου, «take it or leave it». Η επαπειλούμενη «ποινή», σε περίπτωση μη αποδοχής της πρότασης των δανειστών, ήταν η διακοπή της περαιτέρω ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες.

Η ελληνική κυβέρνηση, αρνούμενη να αποδεχτεί την πρόταση των δανειστών, καθώς θα παραβίαζε τα όσα προεκλογικά είχε υποσχεθεί στον ελληνικό λαό, αποφασίζει να την θέσει σε δημοψήφισμα. Σε αντίποινα, την επόμενη μέρα, η ΕΚΤ αποφασίζει, στις 28/6/2015, το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών.

Η ΕΚΤ αρνήθηκε να γνωστοποιήσει, όπως όφειλε, τόσο τον λόγο της άρνησής της για παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες, όσο και κυρίως τη νομική γνωμοδότηση που ζήτησε και έλαβε ο Πρόεδρός της, από ιδιωτικό δικηγορικό γραφείο, παρακάμπτοντας μάλιστα τη νομική υπηρεσία της ίδιας της ΕΚΤ! Το επιχείρημα του Μάριο Ντράγκι, ήταν, ότι η ΕΚΤ έδρασε «τεχνοκρατικά» και «χωρίς καμία πολιτική σκοπιμότητα». Άρα, η απόφασή της ήταν «νόμιμη». Όμως ο κ. Ντράγκι δεν πρέπει να ήταν καθόλου σίγουρος για την νομιμότητα των ενεργειών του, εξ ου και απευθύνθηκε επί πληρωμή, στη γνωμάτευση του ιδιωτικού νομικού γραφείου και δεν αρκέστηκε, όπως συνηθίζεται, σε μια γνωμάτευση των νομικών συμβούλων της ΕΚΤ.

Ένα μήνα μετά, τον Ιούλιο του 2015, ζητήθηκε από την ΕΚΤ η γνωστοποίηση της νομικής γνωμάτευσης που έλαβε. Αίτημα, απολύτως εύλογο, δεδομένου μάλιστα ότι συντάχθηκε και με χρήματα των ευρωπαίων φορολογουμένων. Οι Ευρωπαίοι πολίτες και φυσικά οι Έλληνες, έπρεπε να γνωρίζουν, που στηρίχθηκε η νομιμότητα μιας τόσο κρίσιμης απόφασης για το μέλλον της χώρας και του λαού.

Η απόφαση του Μάριο Ντράγκι έθεσε καίρια ερωτήματα, σχετικά με την πολιτική ανεξαρτησία της ΕΚΤ. Κυρίως, όμως, αποκάλυψε τη βαθύτατα αντιδημοκρατική λειτουργία της: Η δυνατότητα της ΕΚΤ να «κλείνει» τις τράπεζες, όταν οι κυβερνήσεις των χωρών που βρίσκονται σε «μνημονιακό πρόγραμμα», δεν «συμμορφώνονται» με τις επιταγές της, καταργεί την λαϊκή κυριαρχία. Αυτό συνέβη στην Ελλάδα, το καλοκαίρι του 2015.

Ο κ. Ντράγκι απάντησε, εγγράφως, αρνούμενος να δημοσιοποιήσει τη συγκεκριμένη νομική γνωμάτευση. Επικαλέστηκε, μάλιστα,  την «υποχρέωση του να προστατέψει» την εμπιστευτικότητα της γνωμάτευσης του ιδιωτικού νομικού γραφείου.

Η απόφαση αυτή της ΕΚΤ και του προέδρου της, έφεραν στην επικαιρότητα, τέσσερα σημαντικά νομικά, πολιτικά και οικονομικά ζητήματα, που αναδεικνύουν το τεράστιο «δημοκρατικό έλλειμμα», που υπάρχει στη λήψη των αποφάσεων της ΕΕ:

  • Η απάντηση του κ.Ντράγκι ήταν όχι μόνο απολύτως προσχηματική, αλλά και ακόμη και νομικά έωλη, καθώς το απόρρητο του νομικού συμβούλου κάποιου πελάτη, δεν έχει καμία σχέση με το θέμα. Ο νομικός σύμβουλος, πράγματι οφείλει να τηρεί αυστηρά εχεμύθεια για όσα του εμπιστεύεται ο πελάτης του. Δεν ισχύει όμως και το αντίστροφο! Ο πελάτης, εν προκειμένω η ΕΚΤ, δεν οφείλει να τηρεί κανόνες εμπιστευτικότητας για μια γνωμοδότηση που η ίδια εζήτησε! Η επαγγελματική εχεμύθεια σε καμία περίπτωση δεν αφορά την εμπιστευτικότητα ενός εγγράφου, που ζήτησε και έλαβε ένα θεσμικό όργανο της ΕΕ που ασκεί, μάλιστα, δημόσια εξουσία προς όφελος και για λογαριασμό των πολιτών. Ειδικά δε, όταν αυτή η γνωμοδότηση και η απόφαση που αφορούσε (το κλείσιμο των τραπεζών), επηρεάζει καθοριστικά την οικονομία μιας χώρας και τις ζωές των πολιτών της.
  • Το δεύτερο ζήτημα που τέθηκε αφορά αυτή καθαυτή τη νομιμότητα της απόφασης της ΕΚΤ, σχετικά με το κλείσιμο των ελληνικών τραπεζών. Σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 4 του Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ), που αφορά στον ELA: «Τα πιστωτικά ιδρύματα στη ζώνη του ευρώ έχουν την δυνατότητα να λαμβάνουν χρηματοδότηση,» Συνεπώς, γεννάται το ερώτημα του κατά πόσο μπορεί να αποφασίσει η ΕΚΤ να περιστείλει αυτή τη «δυνατότητα». Φαίνεται ότι ο ίδιος ο Μάριο Ντράγκι δεν ήταν καθόλου σίγουρος, για να ζητήσει γνωμοδότηση από ιδιωτικό δικηγορικό γραφείο, την οποία μάλιστα αρνήθηκε να δημοσιεύσει. Θα μπορούσε κάποιος να ισχυριστεί, ότι η δυνατότητα παροχής ρευστότητας αίρεται, εάν η ΕΚΤ κρίνει ότι παρακωλύονται οι στόχοι του Ευρωσυστήματος. Σε αυτήν την περίπτωση, όμως, θα πρέπει να απαντηθεί και το ερώτημα, κατά πόσο οι στόχοι του Ευρωσυστήματος, που είναι η ομαλή λειτουργία των τραπεζών, εξυπηρετούνται με το κλείσιμο των τραπεζών και την άρνηση παροχής ρευστότητας.
  • Η απόφαση που έλαβε η ΕΚΤ, μετά την άρνηση της ελληνικής πλευράς, να αποδεχτεί το τελεσίγραφο της πρότασης του Eurogroup και την απόφασή της να προκηρύξει δημοψήφισμα, κάθε άλλο παρά «πολιτικά ανεξάρτητη» ήταν! Αντιθέτως, η αρχή της πλήρους πολιτικής ανεξαρτησίας της ΕΚΤ παραβιάστηκε ωμά, καθώς είναι πασιφανές, ότι η απόφαση λήφθηκε με καθαρά πολιτικά κριτήρια και όχι στα πλαίσια των στόχων και των σκοπών λειτουργίας της ΕΚΤ.
  • Παραβιάσθηκε, επιπλέον, η αρχή της διαφάνειας με την άρνηση γνωστοποίησης τόσο της αιτιολογικής έκθεσης, όσο και της νομικής γνωμοδότησης που ζήτησε και έλαβε η ΕΚΤ σχετικά με το νόμιμο ή όχι του κλεισίματος των ελληνικών τραπεζών. Ο Καθηγητής Δημοσίου, Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Βρέμης, Andreas Fisher-Lescano, υπογραμμίζει ότι «Η ΕΚΤ είναι υποχρεωμένη να παράσχει πρόσβαση στη νομική γνωμοδότηση, διότι το δημόσιο συμφέρον δεν προσβάλλεται από τη δημοσίευση μιας τέτοιας γνωμοδότησης. Οι πολίτες της ΕΕ έχουν το θεμελιώδες δικαίωμα να γνωρίζουν τη δράση και το σύννομο ή μη αυτής, των θεσμικών οργάνων της, ειδικά σε καίρια ζητήματα με καθοριστικές επιπτώσεις για τις ζωές τους. Η ΕΚΤ δεν διαθέτει νομικά επιχειρήματα για να αρνηθεί την δημοσιοποίηση των γνωμοδοτήσεων που ζήτησε σχετικά με τις ενέργειες της και, συνεπώς, η άρνηση του κ. Ντράγκι παραβιάζει τις αρχές διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το δικαίωμα των πολικών της στην ελευθερία πληροφόρησης (freedom of information)».

Το κίνημα, DiEM25 και ο Γιάνης Βαρουφάκης ξεκίνησαν έκτοτε την εκστρατεία #TheGreekFiles, για να εξαναγκαστεί η ΕΚΤ να γνωστοποιήσει τη νομική γνωμοδότηση.

Ο λόγος είναι απλός:  Διότι η ισχύς της ΕΚΤ επί των δημοκρατικά εκλεγμένων κυβερνήσεων της Ευρωζώνης, δεδομένης της δυνατότητας της να κλείνει τις τράπεζες, είναι τεράστια. Και η αυθαίρετη και αδιαφανής άσκησή της, από μη εκλεγμένους κεντρικούς τραπεζίτες, που συσκέπτονται και αποφασίζουν κεκλεισμένων των θυρών να κλείσουν οι τράπεζες ενός κράτους μέλους, καταργεί την δημοκρατία· και απαξιώνει, έτσι, την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση στα μάτια των λαών της.

Μιχάλης Κριθαρίδης, Εκπρόσωπος Τύπου του ΜέΡΑ25

Πηγή: theopinion.gr

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.

Μετάβαση στο περιεχόμενο