Η Κλιματική Καταστροφή, και ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες στη χώρα μας, έχει φέρει στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης την Πολιτική Προστασία. Η Πολιτική Προστασία όμως δεν είναι αποκομμένη από άλλα, εξίσου σημαντικά πεδία, όπως η Δημόσια Υγεία. Εάν το σκεφτούμε, Πολιτική Προστασία και Δημόσια Υγεία αποτελούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Παρόλα αυτά, η Δημόσια Υγεία στην Ελλάδα καταρρέει.
Η κατάρρευση αυτή οφείλεται σε τρεις βασικούς λόγους:
α) Σκόπιμη διάλυση του δημόσιου τομέα υγείας προς αποφυγή μόνιμων υποχρεώσεων του κρατικού προϋπολογισμού για τη διασφάλιση των ψευδεπίγραφων “επενδυτικών βαθμίδων”, με συστηματική υποχρηματοδότηση η οποία οδηγεί σε υποστελέχωση και σε αυτοτροφοδοτούμενη διαρροή των στελεχών
β) Ιδεολογική στόχευση με σκοπό την αντικατάστασή του ΕΣΥ από κερδοσκοπικά ιδιωτικά σχήματα με παράλληλη απαλλαγή από τον μη ελεγχόμενο οργανωμένο συνδικαλισμό
και
γ) Απουσία διαχρονικής πολιτικής που υπηρετεί τις λαϊκές ανάγκες της υγείας και όχι τις εμπορικές ανάγκες μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων και βαρωνιών.
Διασύνδεση Πολιτικής Προστασίας με Δημόσια Υγεία
Καταρχάς, πρέπει να καλλιεργηθεί στην κοινωνία μας η αντίληψη ότι η Πολιτική Προστασία και η Δημόσια Υγεία αποτελούν στην πραγματικότητα συγκοινωνούντα δοχεία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόκληση νοσημάτων εξαιτίας των πλημμυρών στη Θεσσαλία, με διάφορους τρόπους, τόσο άμεσα και βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα υπό τη μορφή της υποβάθμισης της ποιότητας του υδροφόρου ορίζοντα, της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής και της ψυχολογίας του πληθυσμού. Πέραν των επιδομάτων και χρηματικών ενισχύσεων, που έχουν το χαρακτήρα φτηνής δωροδοκίας, η καλύτερη λειτουργία του κράτους, που εμείς τη λέμε επανάκτηση του απαχθέντος κράτους από το λαο του, υποβαθμίζεται χαρακτηριστικά από τις πρώτες δηλώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Η καλή λειτουργία της δημόσιας υγείας σχετίζεται άμεσα με την καλή λειτουργία της πολιτικής προστασίας και το αντίστροφο.
Ταυτόχρονα, οφείλουμε να διδαχθούμε από τη διεθνή εμπειρία. Υπάρχουν επιτυχημένα παραδείγματα όπου η ενοποίηση της δημόσιας υγείας και της πολιτικής προστασίας έχει αποφέρει θετικά αποτελέσματα. Στη Σιγκαπούρη και στη Νότια Κορέα υπήρξε έναντι της πανδημίας COVID 2019 και MERS 2015 αποτελεσματικός εντοπισμός επαφών, μέτρα καραντίνας και διαχείριση των δυνατοτήτων υγειονομικής περίθαλψης. Η απάντηση της Νέας Ζηλανδίας στους σεισμούς του Christchurch το 2010 και το 2011 τόνισε τη σημασία της συμμετοχής της κοινότητας στην Πολιτική Προστασία και τη Δημόσια Υγεία. Η προσέγγισή τους περί “Απάντων Κινδύνων” ενσωματώνει την υγεία και την πολιτική προστασία, δίνοντας προτεραιότητα στην ανθεκτικότητα της κοινότητας και την ετοιμότητα έκτακτης ανάγκης. Στις ΗΠΑ, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην ενιαία προσέγγιση της δημόσιας υγείας και της πολιτικής προστασίας. Παρέχουν καθοδήγηση σχετικά με την ετοιμότητα και την ανταπόκριση τόσο σε φυσικές καταστροφές όσο και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία, όπως τυφώνες και πανδημίες. Εντός της ΕΕ, υπάρχει ήδη ένα ανάλογο πλαίσιο, καθώς το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) συνεργάζεται με τον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ για να εξασφαλίσει μια συντονισμένη απόκριση στα κράτη μέλη, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά διαθέτουν επιχειρησιακή επάρκεια και ετοιμότητα σε αμφότερους τους τομείς. Στην Ιαπωνία, οι Ομάδες Ιατρικής Βοήθειας για Καταστροφές (DMATs) αποτελούν παράδειγμα της ενοποίησης της δημόσιας υγείας και της πολιτικής προστασίας. Αυτές οι ομάδες εκπαιδεύονται για την παροχή ιατρικής περίθαλψης σε περιοχές που επλήγησαν από καταστροφές και διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην ανταπόκριση τόσο σε φυσικές καταστροφές όσο και σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία. Η Αυστραλιανή Διαχείριση Έκτακτης Ανάγκης Αυστραλίας (EMA) και η Αυστραλιανή Κύρια Επιτροπή Προστασίας Υγείας (AHPPC) συνεργάζονται για να ενοποιήσουν τις προσπάθειες δημόσιας υγείας και πολιτικής προστασίας. Έχουν διαχειριστεί με επιτυχία πυρκαγιές, πλημμύρες και κρίσεις υγείας όπως η πανδημία H1N1.
Είναι προφανής από τα παραπάνω η εξοικονόμηση κόστους και τα οφέλη αποτελεσματικότητας που μπορεί να προκύψουν από μια ενοποιημένη προσέγγιση. Όλα προαπαιτούν την επένδυση και στις υποδομές της δημόσιας υγείας παράλληλα με την επένδυση στην πολιτική προστασία. Στην Ελλάδα επί του παρόντος δεν διαθέτουμε επάρκεια ούτε στο ένα ούτε και στο άλλο σκέλος, ενώ η ανεπάρκεια στο ένα επηρεάζει καίρια την ανεπάρκεια και στο άλλο. Σε πρακτικό επίπεδο, είναι αντιφατικό και αντιπαραγωγικό να συζητά η Ελλάδα ή να διεκδικεί από την Ε.Ε. χρήματα για την ενίσχυση της πολιτικής προστασίας της, αγνοώντας ή υποβαθμίζοντας περαιτέρω τη χρηματοδότηση, τα επιστημονικά κεκτημένα και τον ορθολογισμό στη δημόσια υγεία της!
Τέλος, ας σημειωθεί ότι πέρα από την ανάγκη αναβάθμισης της πολιτικής προστασίας που απαιτείται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, γενικότερα η δημόσια ασφάλεια επιβαρύνεται σημαντικά από την ψυχιατρική νοσηρότητα στον πληθυσμό, καθώς απουσιάζει η πρόληψη στο επίπεδο της ψυχιατρικής της κοινότητας και η οργανωμένη αντιμετώπιση των κοινωνικών ζητημάτων που θέτει η διογκούμενη επιδημία της άνοιας. Η επιδημία ατυχημάτων, βίας, σχολικής τρομοκράτησης βιασμών, παιδεραστίας, γυναικοκτονιών, και ανθρωποκτονιών που διαπράττονται σε βρασμό ψυχής είναι χαρακτηριστικά φαινόμενα που δυστυχώς αναμένεται να κλιμακωθούν σημαντικά κατά τα επόμενα χρόνια. Όλα προβλέψιμα για όποιον δεν εθελοτυφλεί. Όλα προβλέψιμα για όποιον προτιμά να αντιμετωπίζει τα παραπάνω τεράστια προβλήματα με προσλήψεις περισσότερων αστυνομικών.
Τομέας Υγείας ΜέΡΑ25
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
