Οι δύο σεισμοί που έπληξαν τη νοτιοανατολική περιοχή της Τουρκίας το πρωί της 6ης Φεβρουαρίου ήταν μονάχα η μία πλευρά μιας εξελισσόμενης τραγωδίας. Αναμφίβολα, ο σεισμός καταστροφικός και θα είχε ισοπεδώσει οποιαδήποτε χώρα. Ωστόσο, ο λαός της Τουρκίας διχάζεται ανάμεσα στον πόνο που προκαλεί μια φυσική καταστροφή και την απόλυτα δικαιολογημένη οργή του για την αναίσχυντη συμπεριφορά ενός διεφθαρμένου καθεστώτος. Ο αυξανόμενος αριθμός των νεκρών, οι απίστευτες ζημιές και η παντελής έλλειψη βοήθειας δεν μπορούν να εξηγηθούν μόνο από το μέγεθος της καταστροφής. Ο σεισμός είναι μια τραγωδία. αλλά η έλλειψη προετοιμασίας για την καταστροφή, τα ανύπαρκτα σχέδια αντιμετώπισης κρίσεων και η ανάλγητη αδιαφορία της κυβέρνησης, είναι έγκλημα.
Κατά τη διάρκεια της 20ετούς διακυβέρνησής του, ο Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δεχθεί αμέτρητες προειδοποιήσεις από σεισμολόγους και μηχανικούς για τα άθλια κατασκευαστικά πρότυπα πολλών τουρκικών κτιρίων. Αντί απάντησης, οι απόψεις τους αποσιωπήθηκαν από τα κύρια ΜΜΕ της Τουρκίας. Κι έτσι φτάσαμε στο σήμερα: η βοήθεια δεν μπορεί να φτάσει στις ισοπεδωμένες πόλεις λόγω των κατεστραμμένων δρόμων και αεροδρομίων, πολλά από τα οποία κατασκευάστηκαν από εταιρείες που δεν έχουν κανένα άλλο τυπικό προσόν εκτός από το να είναι υποστηρικτές του Ερντογάν.
Ολόκληρη η χώρα, εκτός από τους πιο αφωσιομένους υποστηρικτές του καθεστώτος, ρωτάει τι απέγιναν όλα τα χρήματα από την αντισεισμική φορολόγηση που πλήρωναν στο κράτος από τον καταστροφικό σεισμό του 1999. (Ορισμένοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης απαντούν στην ερώτηση αναρτώντας απλώς το γιγάντιο παλάτι που έχτισε ο Ερντογάν για τον εαυτό του). Και σε αντίθεση με την καταστροφή του 1999, σήμερα δεν υπάρχει κανένα κυρίαρχο μέσο ενημέρωσης που να μπορεί να πει αυτήν την ιστορία, μετά από δεκαετίες διάβρωσης της ελευθερίας του Τύπου. Δύο Τούρκοι δημοσιογράφοι ανακρίνονται ήδη επειδή τόλμησαν να επικρίνουν την αντίδραση του καθεστώτος μετά τον σεισμό.
Ο αριθμός των νεκρών έχει φτάσει τους 8.500 μόνο στην Τουρκία (και στη Συρία είχαμε άλλους 2.500 νεκρούς). Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξεχειλίζουν από κραυγές για βοήθεια, απελπισμένα μηνύματα που στέλνονται από τα συντρίμμια, με τις διευθύνσεις και τους αριθμούς τηλεφώνου τους, εκλιπαρώντας να τους ξεθάψουν. Μετά από λίγες ώρες, σιωπούν, πιθανότατα ήδη νεκροί. Μια γυναίκα, που πέρασε μια νύχτα κάτω από τα ερείπια, νωρίς το πρωί ανάρτησε: «Το μωρό μου μόλις πέθανε απ’ το κρύο». Μετά από 24 ώρες, υπάρχουν ακόμη πόλεις που δεν μπορεί να φτάσει η βοήθεια. Οι πρώτες έξι ώρες είναι κρίσιμες. ο σεισμός του 1999 άφησε πίσω του 17.000 νεκρούς και περισσότερους από 40.000 τραυματίες.
Πολλές από τις απελπισμένες εκκλήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προέρχονται από το Χατάι, μια επαρχία στα σύνορα με τη Συρία. Είναι γνωστό ότι οι κάτοικοι της πόλης είναι αντιφρονούντες, όχι πιστοί στο καθεστώς. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η έλλειψη βοήθειας στην πόλη συνιστά πολιτικά αντίποινα. Σε χώρες που δεν έχουν βιώσει τον αυταρχισμό που έχει βιώσει η Τουρκία, είναι δύσκολο να κατανοήσουμε το επίπεδο εχθρότητας που θα ένιωθε μια τέτοια κυβέρνηση προς τους λαούς της. Αυτό, όμως, δεν είναι αδιανόητο για την Τουρκία. Γι’ αυτό οι δήμαρχοι και οι πολιτικοί των κομμάτων της αντιπολίτευσης πλέον αλληλοβοηθούνται αντί να περιμένουν τους κρατικούς οργανισμούς.
Η έλλειψη εμπιστοσύνης στην κεντρική κυβέρνηση είναι τόσο βαθιά που όσοι θέλουν να δωρίσουν χρήματα στρέφονται σε οργανώσεις πολιτών αντί για τις επίσημες. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Ahbap (ή Mate Association), μια συλλογικότητα που ιδρύθηκε από τον ροκ σταρ Χαλούκ Λεβέντ, φαίνεται να είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος βοήθειας. Μετά τον σεισμό, το Ahbap συντονίζει την παροχή βοήθειας και ανταποκρίνεται στις κραυγές για διάσωση. Τούρκοι προγραμματιστές δημιούργησαν εφαρμογές που καταγράφουν αιτήματα διάσωσης για να διευκολύνουν τις οργανώσεις πολιτών. Οι πολίτες πηγαίνουν τρόφιμα και άλλες προμήθειες απευθείας σε φιλανθρωπικά ιδρύματα. Οι άνθρωποι λένε ο ένας στον άλλον την ίδια φράση: «Δεν έχουμε κράτος. Έχουμε μόνο ο ένας τον άλλον».
Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να είναι πιο οδυνηρό από μια καταστροφή σαν αυτή. Αλλά ο τουρκικός λαός γνωρίζει ότι είναι πιο οδυνηρό να βλέπεις την αποτυχία και τη διαφθορά του κράτους στην πιο σκοτεινή ώρα του έθνους. Σε μια χώρα όπου ο σεισμός αποτελεί έναν διαρκή κίνδυνο, ο προϋπολογισμός της Προεδρίας Διαχείρισης Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης, που προορίζεται για καταστάσεις όπως αυτή, είναι περίπου 14 φορές μικρότερος από τον προϋπολογισμό της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων. Ωστόσο, αντί να αναγνωρίσει αυτή την αποτυχία, την ημέρα του σεισμού, ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων έγραψε στο Twitter ότι μια προσευχή θανάτου (sela) επρόκειτο να ψαλεί από όλα τα τζαμιά της χώρας – όταν οι άνθρωποι ήταν ακόμα θαμμένοι κάτω από τα ερείπια, ζωντανοί αλλά απελπισμένοι για βοήθεια. Σε απάντηση, ένας χρήστης του Twitter έγραψε: «Θα μείνετε στην ιστορία ως η κυβέρνηση που έκανε τους ανθρώπους να ακούσουν προσευχές για τον ίδιο τους το θάνατο, την ώρα που αγωνίζονταν για τη ζωή τους».
Πιο επώδυνη κι από την ίδια την τεράστια φυσική καταστροφή είναι η γνώση ότι τα λόγια τους αυτά είναι αληθινά. Η μόνη μας ελπίδα είναι ότι, στον απόηχο αυτής της τραγωδίας, το κακό που είδαμε θα έχει θαφτεί κι αυτό κάτω απ’ τα ερείπια.
Έτζε Τεμελκουράν
Η Έτζε Τεμελκουράν είναι μέλος του Συμβουλίου της Προοδευτικής Διεθνούς και ιδρυτικό μέλος, μαζί με το Γιάνη Βαρουφάκη και τον Τζέρεμυ Κόρμπυν, της «Διακήρυξης των Αθηνών».
Πηγή: newstatesman.com
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
