Στο φύλλο της 13ης Μάη, η «Καθημερινή» δημοσίευσε μακροσκελή ανάλυση-αποδόμηση του συστήματος δημοσιονομικών συναλλαγών «Δήμητρα» που προτείνει το «ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη». Είναι ενδιαφέρον ότι η «ναυαρχίδα» της ολιγαρχικής «ενημέρωσης» ξέφυγε από το μοτίβο μπρουτάλ δαιμονοποίησης του «Δήμητρα» και πέρασε σε μια σοβαροφανή, επιστημονικοφανή προσπάθεια απαξίωσης της πρότασής μας. Αυτό σημαίνει ότι το «σύστημα», ίσως και η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος, θορυβήθηκαν συνειδητοποιώντας ότι η, μπρουτάλ δαιμονοποίηση (π.χ. οι αστειότητες Μητσοτάκη «Πόσες Δήμητρες το σουβλάκι;») δεν απέδωσε και το «Δήμητρα» τυχαίνει όλο και πιο μεγάλης αποδοχής στην κοινή γνώμη.
Πιστοί στην αξία της αντιπαράθεσης με επιχειρήματα, το «ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη ρήξη» απαντάμε στο άρθρο της «Καθημερινής» παραθέτοντας ολόκληρο το κείμενό της διασπαρμένο με δικά μας σχόλια και εξηγήσεις (σε χρώμα μπλε, τιμώντας τις κομματικές προτιμήσεις τους).
Ακολουθεί το δημοσίευμα της «Καθημερινής» με δικά μας σχόλια σε χρώμα μπλε
Τίτλος άρθρου: Οι μύθοι του σχεδίου «Δήμητρα» για τις ψηφιακές συναλλαγές
Υπότιτλος: Η πρόταση Βαρουφάκη θα αποσταθεροποιούσε την οικονομία και τις τράπεζες
Η πρόταση του Γιάνη Βαρουφάκη έχει μάλλον αντιμετωπιστεί με περιφρόνηση στον δημόσιο διάλογο.
Προσέξτε την μετατροπή της ενεργητικής φωνής σε παθητική: Αντί να λένε «εμείς οι εκπρόσωποι της τρόικας και της ολιγαρχίας αντιμετωπίσαμε την πρόταση Βαρουφάκη περιφρονητικά» γράφουν πως η εν λόγω πρόταση «έχει αντιμετωπιστεί περιφρονητικά στον δημόσιο διάλογο» – λες και τα τρολς της τρόικας είναι ο… δημόσιος διάλογος.
Στην πραγματικότητα, η ουσία της πρότασης μας έχει ήδη εισπράξει εύσημα από τους Financial Times, και συγκεκριμένα την Izabella Kaminska, που αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: «Η ουσία της λύσης που προτείνει ο Βαρουφάκης, σε τελική ανάλυση, είναι να καταστήσει σαφές και προφανές εκείνο που γνωρίζουν κατά βάθος οι οικονομολόγοι, οι κοινωνιολόγοι κι οι ανθρωπολόγοι: η αξία ενός νομίσματος είναι στενά συνυφασμένη με την ικανότητα του κράτους να φορολογεί και να δαπανά υπεύθυνα. Κι ακόμα πιο σημαντικό, πως η αξία συνδέεται με την δυνατότητα του κράτους-εκδότη να αποσπά φόρους από τους πολίτες και να δαπανά αυτό το κεφάλαιο υπεύθυνα σε υπηρεσίες που οι ιδιώτες δεν θα χρηματοδοτούσαν ποτέ οι οποίες, όμως, είναι απαραίτητες για να ευημερεί και να εκπολιτίζεται η κοινωνία.»
[Αγγλιστί: All that Varoufakis’ … solution would do, after all, is make something implicitly understood by economists, sociologists and anthropologists explicit and obvious: a currency’s value is intimately connected to the state’s ability to tax and spend responsibly. Also, and more important, value is connected to the state issuer’s ability to reliably extract taxes and/or tribute from its citizenry and to spend that capital sensibly on services private agents just can’t be bothered to fund but which are necessary for society to get richer and more civilised…]
Τέλος, και κόντρα στην απαξιωτική «Καθημερινή», η δημοσιογράφος-αναλύτρια των Financial Times καταλήγει στο συμπέρασμα: «Τίποτα από αυτά δεν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η πρόταση του Βαρουφάκη δεν είναι καλή ιδέα. Είναι καλή ιδέα. Βασίζεται στη λογική θεωρία πως η αξία ενός νομίσματος συνυφαίνεται με την φορολόγηση (απόσπαση προσόδων) και τις δημόσιες δαπάνες.»
[Αγγλιστί: None of which is to say Varoufakis’ [proposal] isn’t a good idea. It is a good idea. It’s based on the logical theory of a currency’s value being linked to tax (rent-extraction) and spending.]
Ας δούμε όμως τώρα που στηρίζει η «Καθημερινή» την απαξιωτική της αντίδραση στο σύστημα «Δήμητρα» που οι Financial Times χαρακτήρισαν – σε πείσμα της τρόικας ες. & εξ. – καλή ιδέα.
Είναι όμως μια θέση η οποία κυριαρχεί στο πρόγραμμα ενός κοινοβουλευτικού κόμματος που διεκδικεί την ψήφο του εκλογικού σώματος. Παρουσιάζει, δε, ξεχωριστή σημασία καθότι προέρχεται από τον υπουργό Οικονομικών που εκπροσώπησε την Ελλάδα στο Eurogroup το πρώτο εξάμηνο του 2015. Η «Κ» διερεύνησε ένα προς ένα τα σημεία μιας αμφιλεγόμενης εισήγησης. Αντλώντας στοιχεία ανάλυσης από κατεξοχήν ειδικούς διαφόρων καταβολών, οδηγήθηκε στους βασικούς λόγους για τους οποίους είναι ανεφάρμοστη η ιδέα με την επωνυμία «Δήμητρα».
«Το σχέδιο “Δήμητρα” είναι ένα δημόσιο σύστημα δωρεάν ψηφιακών συναλλαγών σε ευρώ, μεταξύ του Δημοσίου και ιδιωτών καθώς και ιδιωτών μεταξύ τους. Το “Δήμητρα” δίνει ανάσα στην αγορά και τα νοικοκυριά». Μια ασφαλής ψηφιακή μεταφορά χρημάτων προϋποθέτει την ύπαρξη ενός συστήματος εποπτείας και ελέγχου, ώστε να προλαμβάνονται ή να καταστέλλονται οποιεσδήποτε πράξεις προκαλούν ζημία στους συναλλασσόμενους. Τέτοιο σύστημα δεν αναφέρεται ότι υπάρχει στο «Δήμητρα».
Κι όμως, αναφέρεται! Είναι το TAXISnet το οποίο έχει οικοδομηθεί εδώ και πολλά χρόνια ως ένα ασφαλές και αδιάβλητο σύστημα μεταφορών με το οποίο είναι ήδη εξοικειωμένοι οι πολίτες.
Ούτως ή άλλως το εγχείρημα, είτε ως απλός πάροχος υπηρεσιών πληρωμών είτε ως χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, θα απαιτούσε την έγκριση και τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Χωρίς την έγκριση του SSM, θα λειτουργούσε έξω από τον κανόνα του ευρώ.
Λάθος! Το «Δήμητρα», που θα στηθεί πάνω στο TAXISnet δεν θα είναι χρηματοπιστωτικό ίδρυμα αλλά θα αποτελεί μέρος του δημοσιονομικού συστήματος, όχι του νομισματικού και, ως τέτοιο, σε καμία περίπτωση δεν εμπίπτει στην δικαιοδοσία της ΕΚΤ ή του SSM που αφορούν το τραπεζικό-νομισματικό σύστημα. Όπως ακριβώς οι πλατφόρμες της «Μητσοτάκης ΑΕ», π.χ. market pass, fuel pass κλπ, ή οι αποφάσεις του ΥπΟικ να χορηγήσει φοροαπαλλαγές, δεν υπεισέρχονται στην δικαιοδοσία της ΕΚΤ/SSM, το ίδιο ακριβώς ισχύει για το «Δήμητρα» – ένα σύστημα δημοσιονομικών, όχι νομισματικών, συναλλαγών.
Επιπλέον δεν υπάρχει δοκιμασμένη τεχνογνωσία για ένα παρόμοιο συναλλακτικό σύστημα, εξ ου και οι Fed και ΕΚΤ δεν έχουν ακόμη διαμορφώσει το πλαίσιο λειτουργίας ψηφιακού δολαρίου ή ευρώ αντίστοιχα, παρά το γεγονός ότι εδώ και καιρό έχουν ξεκινήσει σχετικές προσπάθειες.
Οι συντάκτες του άρθρου της «Καθημερινής» είτε δεν γνωρίζουν είτε παραπλανούν τους αναγνώστες τους εσκεμμένα. Τόσο η Fed όσο και η ΕΚΤ έχουν διαμορφώσει πλήρως, μέσω πιλοτικών προγραμμάτων, το ψηφιακό δολάριο και το ψηφιακό ευρώ. Ο μόνος λόγος που δεν το έχουν «κυκλοφορήσει» ακόμα είναι η αντίσταση των τραπεζιτών που δεν θέλουν να χάσουν το μονοπώλιο των πληρωμών και, άρα, το «δικαίωμα» να χαρατσώνουν τους πελάτες τους. Στην Κίνα, όπου οι αντιστάσεις των τραπεζιτών δεν απέδωσαν, ήδη υπάρχουν 135 εκατομμύρια λογαριασμοί πολιτών Κινέζων αλλά και Ευρωπαίων, άλλων Ασιατών κλπ που λειτουργούν άψογα.
Η μόνη παρεμφερής τεχνολογία που έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως είναι το block chain στα κρυπτονομίσματα, η οποία απαιτεί σημαντικές προσαρμογές ώστε να μπορέσει να χρησιμοποιηθεί σε ψηφιακά συστήματα πληρωμών ευρείας χρήσης.
Λάθος ολκής. Όπως είδαμε πιο πάνω τα συστήματα δημόσιων δωρεάν συναλλαγών ήδη λειτουργούν χωρίς blockchain (κάτι που ξεκαθαρίζει η Izabella Kaminska στους Financial Times). Το «Δήμητρα» δεν έχει κανένα λόγω να χρησιμοποιήσει blockchain, παρά μόνο τεχνολογίες distributed ledger για πλήρη διαφάνεια (δηλαδή να ξέρουν οι πολίτες σε πραγματικό χρόνο τη συνολική ποσότητα ευρώ που κυκλοφορεί στο σύστημα – ώστε να μην μπορεί το κράτος να πληθωρίζει στα κρυφά) σε συνδυασμό με την πλήρη, ατομική, ανωνυμία.
Στην πραγματικότητα, το σύστημα «Δήμητρα» προτείνεται ως εναλλακτικό σύστημα πληρωμών σε ευρώ, εντός ευρώ και Ευρωζώνης. Ως εκ τούτου, δεν είναι ρεαλιστικό. Και αν ακόμη εφαρμοζόταν, θα ήταν πειραματικό και θα ενείχε ρίσκα για τα χρήματα των πολιτών.
Τον ευσεβή της πόθο, να μην είναι «ρεαλιστικό» το «Δήμητρα», η «Καθημερινή» τον παρουσιάζει, άνευ σοβαρού επιχειρήματος, ως… δεδομένο. Μαζί, καλού-κακού, με μια επί πλέον δόση κινδυνολογίας.
«Το “Δήμητρα” θα σε ωφελήσει επειδή θα γλιτώσεις το χαράτσι των τραπεζών κάθε φορά που αγοράζεις κάτι, οτιδήποτε, με πλαστικό χρήμα και κάθε φορά που κάνεις μια ηλεκτρονική πληρωμή, όπως για το ρεύμα, την ύδρευση, τις τηλεπικοινωνίες». Η «Κ» διερεύνησε ένα προς ένα τα σημεία μιας αμφιλεγόμενης ιδέας, αντλώντας στοιχεία ανάλυσης από κατεξοχήν ειδικούς διαφόρων καταβολών. Κάθε σύστημα πληρωμών έχει κόστος. Οσο πιο ασφαλές, γρήγορο και αξιόπιστο είναι ένα σύστημα, τόσο μεγαλύτερο είναι αυτό το κόστος, το οποίο συνήθως κατανέμεται στους χρήστες. Αυτό θα γίνει και στην περίπτωση του «Δήμητρα», καθώς οι χρήστες-φορολογούμενοι θα το επιβαρυνθούν είτε το πληρώνουν ανά συναλλαγή είτε όχι. Το κόστος αυτό δεν έχει υπολογιστεί από το «Δήμητρα».
Πόσοι «κατεξοχήν ειδικοί διαφόρων καταβολών» χρειάστηκαν για να πουν μια τόσο μεγάλου μεγέθους αρλούμπα; Να μπερδέψουν το σταθερό κόστος, που κάθε υποδομή έχει, με το οριακό; Πράγματι, το κράτος θα πρέπει να επενδύσει ένα πολύ μικρό (σχετικά) ποσό για να οικοδομήσει το «Δήμητρα» πάνω στο TAXISnet. Όπως έκανε όταν έχτισε το αρχικό TAXISnet ή κάθε φορά που ο κ. Πιερρακάκης φτιάχνει και μια νέα ψηφιακή πλατφόρμα. Οι πολίτες όμως δεν θα πληρώνουν δεκάρα για τις συναλλαγές τους, όπως δεν πληρώνουν για να χρησιμοποιήσουν το TAXISnet ή τις πλατφόρμες του κ. Πιερρακάκη. Όσο για το συνολικό κόστος, ένα ποσό το πολύ 50 εκ ευρώ το οποίο θα καταβάλει το κράτος μία και μόνο φορά, αυτό ωχριά μπροστά στα 2 χιλιάδες εκατομμύρια ευρώ (δηλαδή 2 δις) που καταβάλουμε ως χαράτσια στους τραπεζίτες ετησίως.
Σε ό,τι αφορά τις χρεώσεις του υφιστάμενου χρηματοπιστωτικού συστήματος, έχει ούτως ή άλλως αρχίσει να αντιμετωπίζεται α) μέσω του συστήματος IRIS με μηδενικές χρεώσεις για τραπεζικές συναλλαγές έως 500 ευρώ, β) μέσω των μηνιαίων πακέτων στις τράπεζες με πάγια χρέωση που αποσυνδέεται από τον αριθμό των συναλλαγών, γ) μέσω των startups στον τομέα του fintech οι οποίες προσφέρουν συναλλαγές χωρίς χρεώσεις δημιουργώντας ανταγωνισμό για τις τράπεζες.
Έλεος κυρίες και κύριοι της «Καθημερινής». Απευθύνεστε σε νοήμονα άτομα. Στην προηγούμενη παράγραφο επιχειρηματολογούσατε ότι κάθε σύστημα ψηφιακών πληρωμών θα μας χρεώνει αναγκαστικά. Τώρα λέτε ότι οι ιδιώτες τραπεζίτες θα μας προσφέρουν δωρεάν συναλλαγές. Ή ότι θα μας χαρατσώνουν πιο μετρημένα (με μηναία πακέτα χαρατσιών). Δεν καταλαβαίνετε ότι εκτίθεστε ως κράχτες των αρπακτικών;
«Οι συναλλαγές θα γίνονται σε ευρώ. Οπως ακριβώς με τις πλατφόρμες της Ν.Δ. (π.χ. market pass) που σου εξασφαλίζουν ένα ποσό σε ευρώ το οποίο μεταφέρεις σε κάποιον». Οι εμπνευστές του «Δήμητρα» διατείνονται ότι πρόκειται για ένα σύστημα πληρωμών όχι σε μονάδες «Δήμητρα», αλλά σε ευρώ.
Δεν διατεινόμαστε. Έτσι είναι!
Εντούτοις, τα ευρώ μπορούν να κατατεθούν σε λογαριασμούς «Δήμητρα», αλλά θα μπορούν κατόπιν να χρησιμοποιηθούν μόνο για πληρωμές σε άλλους λογαριασμούς «Δήμητρα».
Να και μια αλήθεια. Πράγματι, τα ευρώ που βάζεις, ή εισπράττεις στον λογαριασμό σου στο «Δήμητρα» θα μπορείς να τα χρησιμοποιείς μόνο για να πληρώνεις άλλους στον λογαριασμό σου στο «Δήμητρα» ή, και αυτό είναι το κλειδί, να πληρώνεις τους φόρους σου.
Οι αναλήψεις μετρητών δεν είναι δυνατές και τα ευρώ στους λογαριασμούς «Δήμητρα» δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συναλλαγές εκτός Ελλάδος, για τις οποίες θα πρέπει να χρησιμοποιείται το ευρώ.
Πράγματι. Κι αυτό είναι ένα από τα προτερήματα του «Δήμητρα»! Ενισχύουν την κυκλοφορία του χρήματος στην εγχώρια οικονομία, μειώνεται το κίνητρο για εξαγωγή κεφαλαίων, δυναμώνει την εγχώρια ζήτηση και πλήττει την φοροδιαφυγή (την οποία ενισχύει η χρήση μετρητών). Μην ξεχνάμε βέβαια ότι το «Δήμητρα» δεν οικοδομείται με στόχο να αντικαταστήσει το υπάρχον νομισματικό σύστημα. Όλες οι συναλλαγές με μετρητά και με το εξωτερικό θα συνεχίσουν να γίνονται όπως και σήμερα. Απλά, το «Δήμητρα» προσφέρει ένα απαραίτητο εργαλείο ώστε οι ιδιώτες να πληρώνουν μικρότερα χαράτσια και το κράτος να έχει μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας στη άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής.
Συνεπώς δεν υπάρχει ισοδυναμία μεταξύ ενός ευρώ σε λογαριασμό «Δήμητρα» και ενός ευρώ σε λογαριασμό τράπεζας.
Την ισοδυναμία μεταξύ ενός ευρώ στο «Δήμητρα» και ενός ευρώ χάρτινου ή σε λογαριασμό εμπορικής τράπεζας την εγγυάται το γεγονός ότι και το ένα ευρώ (εντός του «Δήμητρα») και το άλλο (εκτός του «Δήμητρα») θα αποπληρώνουν ακριβώς ένα ευρώ φόρων. Κι αν, πράγματι, πρέπει να πληρώσεις ένα ποσό για να ανταλλάξεις ευρώ «εγκλωβισμένα» στο «Δήμητρα», με χάρτινα ευρώ ή με ευρώ που μπορεί να φύγουν από τη χώρα, κι αυτό αποτελεί προτέρημα – όχι μειονέκτημα – του συστήματος «Δήμητρα» (επειδή, όπως σημειώσαμε πιο πάνω, ενισχύει την εγχώρια αγορά).
Επιπλέον, όσο θα εκτείνονται οι καταθέσεις στο «Δήμητρα» τόσο θα περιορίζεται η δυνατότητα της νομισματικής πολιτικής να συντελεί στη διατήρηση της σταθερότητας του νομίσματος της χώρας.
Ανήκουστη ανοησία. Πιστεύουν πραγματικά οι συγγραφείς της πιο πάνω φράσης ότι η σταθερότητα του ευρώ θα πληγεί από μια μαζική μεταφορά καταθέσεων από την Εθνική ή την Πειραιώς στο «Δήμητρα»; Σοβαρολογούν;
Σε κάθε περίπτωση, η χρήση ενός εναλλακτικού συστήματος πληρωμών προϋποθέτει τον καθορισμό κάποιας ισοτιμίας με τα υπόλοιπα νομίσματα. Ποιος θα ορίζει αυτή την ισοτιμία και με τι κριτήρια; Ακόμη κι αν η χρήση του «Δήμητρα» περιοριζόταν στην πληρωμή φόρων, θα χρειαζόταν ισοτιμία. Οι φόροι υπολογίζονται σε ευρώ, καθώς το κράτος πληρώνει σε ευρώ για δαπάνες, τόκους και αμοιβές. Επομένως, για να βρει κανείς πόσες «Δήμητρες» θα πληρώσει για τους φόρους του χρειάζεται να έχει οριστεί ισοτιμία.
Κι άλλη ανοησία. Κανένας καθορισμός καμιάς ισοτιμίας δεν χρειάζεται. Το ελληνικό κράτος νομοθετεί πως, όταν έχεις να πληρώσεις Χ ευρώ οποιουδήποτε φόρου, το ελληνικό κράτος αποδέχεται Χ ευρώ που «κατοικοεδρεύουν» είτε στο «Δήμητρα» είτε σε τραπεζικό λογαριασμό εντός της ευρωζώνης. Τελεία και παύλα.
«Το “Δήμητρα” σου εξασφαλίζει φοροαπαλλαγές που ισοδυναμούν με επιτόκιο υψηλότερο από εκείνο που σου προσφέρει η τράπεζά σου. Εστω ότι κρατάς €1.000 στον Λογαριασμό Δημοσιονομικής Πίστωσης που διαθέτεις στο “Δήμητρα» για ένα χρόνο. Στο τέλος του έτους αυτού, τα €1.000 αρκούν για να πληρώσουν π.χ. €1.080 φόρους. Ουσιαστικά το “Δήμητρα” σου έχει δώσει τόκο €80, δηλαδή επιτόκιο 8%».
Οι Λογαριασμοί Δημοσιονομικής Πίστωσης (ΛΔΠ) του συστήματος «Δήμητρα» αν υποθέσουμε ότι προβλέπουν επιτόκιο 8%, σημαίνει ότι το Δημόσιο θα πρέπει να πιστώνει στους ΛΔΠ ένα μεγάλο ποσό τόκων στους δικαιούχους.
Λάθος. Καμία πίστωση δεν θα γίνεται, ούτε χρειάζεται. Απλά, ένα ποσό €1000 στον ΛΔΠ σου που έχει μείνει εκεί για ένα χρόνο θα αποπληρώνει φόρους €1080. Τόσο απλά. Επί της ουσίας, το κράτος θα ανταμείβει τον πολίτη που, de facto, δάνεισε στο κράτος €1000 για ένα χρόνο με μια φοροαπαλλαγή €80.
Ουσιαστικά πρόκειται έμμεσα για ένα δάνειο που δίνει ο πολίτης στο κράτος. Συνεπώς, το «Δήμητρα» δεν φιλοδοξεί να προσφέρει απλώς ένα εναλλακτικό σύστημα πληρωμών, αλλά ένα σύστημα εσωτερικού δανεισμού του κράτους από τους πολίτες του.
Σωστά: Για ένα πτωχευμένο κράτος που χρωστά το 78% του συνολικού του χρέους σε ξένους δανειστές, θα περίμενε κανείς πως αυτό το χαρακτηριστικό του «Δήμητρα» ακόμα και οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» θα το χαιρέτιζαν. Πού όμως τέτοια τύχη, δεδομένης της διατεταγμένης υπηρεσίας τους εκ μέρους των τραπεζιτών-αρπακτικών και της «Τραπέζης της Ελλάδος»;
Ομως το ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να εξοφλεί τις υποχρεώσεις του στο εξωτερικό με ευρώ. Ετσι θα πρέπει να έχει και έσοδα σε ευρώ, εκτός «Δήμητρας».
Προφανώς. (Μόλις ανακαλύψατε την πυρίτιδα;)
Η φοροαπαλλαγή του 8% θα αντιστοιχεί σε ετήσιο κόστος δισεκατομμυρίων για το κράτος, το οποίο θα πρέπει να αναπληρώσει αυτή τη δαπάνη. Ακόμη κι αν εισέπραττε και πλήρωνε σε «Δήμητρες», στην καλύτερη περίπτωση θα γλίτωνε κάποιον τόκο που δεν θα έφτανε την ετήσια απώλεια.
Οι συνολικές φοροαπαλλαγές στο «Δήμητρα» αυξάνονται όσο αυξάνεται και ο εν δυνάμει δανεισμός του κράτους, μέσω του «Δήμητρα», από τους πολίτες. Η «Καθημερινή» αναφέρεται στο κόστος των φοροαπαλλαγών αλλά όχι στο κρατικό όφελος από τον φτηνό εσωτερικό δανεισμό που μειώνει τις συνολικές χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους. Επί πλέον, το κράτος αποκτά ένα ακόμα σημαντικό εργαλείο άσκησης μακροοικονομικής πολιτικής: το ποσοστό εν δυνάμει επιτοκίου (π.χ. το αναφερθέν 8%), δηλαδή φοροαπαλλαγής, το οποίο μπορεί να αυξομειώνεται ανάλογα με τον μαρκοοικονομικό κύκλο.
Και εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι το «Δήμητρα» δεν θα μπορεί να κρατάει χρήματα ως καταθέσεις χωρίς την άδεια του ευρωσυστήματος.
Λάθος. Ακριβώς όπως επιβάλει προπληρωμές φόρων χωρίς να ελέγχεται από το ευρωσύστημα, μπορεί να δεχθεί εθελοντικές προπληρωμές στα ΑΦΜ του «Δήμητρα». Εκτός αν οι φωστήρες της «Καθημερινής» κρίνουν πως οι προπληρωμές καταστρατηγούν το ευρωπαϊκό ιδεώδες μόνο όταν είναι εθελοντικές!
Σημειωτέον, ο δανεισμός του κράτους από τους πολίτες πέραν των ομολόγων είναι μια πρωτόγνωρη πρακτική σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Από που κι ως που είναι κακό να καινοτομήσει μια χώρα που έχει μεγάλη ανάγκη να βρει τρόπο το κράτος και οι ιδιώτες να αλληλοβοηθούνται – το κράτος να βοηθά τους ιδιώτες να συναλλάσσονται χωρίς χαράτσια, και να τους δίνει φοροεκπτώσεις, με αντάλλαγμα φτηνό, εσωτερικό δανεισμό χωρίς τους καρχαρίες-μεσάζοντες των χρηματαγορών; Σημειωτέον, οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» δεν έχουν κανένα πρόβλημα όταν στη χώρα μας εφαρμόζονται θεσμοί που δεν έχουν εφαρμοστεί πουθενά αλλού στον κόσμο – εφόσον, βέβαια, οι καινοτόμοι αυτοί θεσμοί εφαρμόστηκαν (όπως το αισχρό Υπερταμείο) για να λεηλατηθεί η χώρα!
«Καθώς οι συναλλαγές πηγαίνουν από ΑΦΜ σε ΑΦΜ, δεν μπορείς να κάνεις αγορές από το εξωτερικό. Για τέτοιες αγορές θα πρέπει να χρησιμοποιήσεις τον τραπεζικό σου λογαριασμό. Ακόμη δεν θα μπορείς να συναλλάσσεσαι μέσω του συστήματος “Δήμητρα” με μετρητά». Η χρήση του «Δήμητρα» για τις συναλλαγές με όσους θα το αποδέχονταν και του ευρώ για όσους δεν θα το αποδέχονταν θα δημιουργούσε την ανάγκη για κάθε πολίτη να απευθύνεται στον λογιστή του… προκειμένου να εξακριβώνει τι ποσά χρειάζεται στο «Δήμητρα» και τι ποσά στην τράπεζα. Κι αυτό πέραν του ζητήματος που προκύπτει με την ισοτιμία.
Οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» πασχίζουν να κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν το μέγα κίνητρο να αποδέχεται κάποιος (από ιδιώτη έως σουπερμάρκετ) πληρωμές μέσω του «Δήμητρα»: Την δυνατότητα να χρησιμοποιούν τα ευρώ του λογαριασμού τους στο «Δήμητρα» να αποπληρώνουν φόρους. Καθώς, όπως λέγεται, το μόνο σίγουρο στη ζωή είναι «οι φόροι και ο θάνατος», έχουν σοβαρό κίνητρο να συναλλάσσονται μέσω «Δήμητρα». Το γεγονός ότι κάποιοι έμποροι δεν θα δέχονται πληρωμές σε «Δήμητρα» είναι αντίστοιχο του να μην δέχονται πληρωμές με πιστωτικές. Ναι, υπάρχει αυτό το θέμα. Σίγουρα όμως δεν θα χρειαστεί προσφυγή σε λογιστή για να επιλυθεί. Σημειωτέον, μάλιστα, ότι αν τελικά σου μείνουν στο «Δήμητρα» κάποια χρήματα που δεν μπόρεσες να ξοδέψεις (επειδή ένας έμπορος δεν τα δέχτηκε), το πολύ-πολύ να μείνουν εκεί έως ότου κερδίσεις μια γενναία φοροέκπτωση.
«Η μερική μεταφορά χρημάτων στο “Δήμητρα” θα δώσει κίνητρο στις τράπεζες να μειώσουν τις προμήθειές τους, να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων και, γενικότερα, να πάψουν να εκμεταλλεύονται τους μικροκαταθέτες πελάτες τους. [Αν δεν μπορούν να αντέξουν τον ανταγωνισμό του “Δήμητρα”, τότε θα τις αναδιαρθρώσουμε όπως τους αξίζει]». Η ευρωστία του τραπεζικού συστήματος μιας χώρας, που σε αυτή την περίπτωση θα δοκιμαζόταν,…
Καμία ευρωστία δεν θα δοκιμαζόταν! Το μόνο που θα δοκιμαστεί είναι η άνεση με την οποία οι τραπεζίτες χρεώνουν χαράτσια και τοκογλυφικά επιτόκια δανεισμού την ώρα που προσφέρουν σχεδόν μηδενικό επιτόκιο καταθέσεων…
…συναρτάται άμεσα με τη δυνατότητά του να μετατρέπει βραχυπρόθεσμες καταθέσεις σε μακροπρόθεσμα δάνεια – και μάλιστα να χορηγεί δάνεια που υπερβαίνουν τις καταθέσεις (πολλαπλασιαστής).
Πράγματι. Αυτός θα έπρεπε να είναι ο πραγματικός ρόλος των τραπεζών. Το «Δήμητρα» δεν τις εμποδίζει να τον παίζουν. Απλά, τους δημιουργεί υγιή ανταγωνισμό ώστε να μην κατακλέβουν τους καταθέτες και, αντ’ αυτού, να προσφέρουν ανταγωνιστικούς όρους τόσο σε καταθέτες όσο και σε δανειολήπτες. Οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» εσκεμμένα αντιδρούν στην, καθαρά φιλελεύθερη, ιδέα πως ο ανταγωνισμός λειτουργεί υπέρ του κοινού καλού. Αυτά παθαίνουν τα (δήθεν φιλελεύθερα) φερέφωνα αρπακτικών που έχουν βάλει χέρι, καιρό τώρα, στις «ελληνικές» τράπεζες.
Τα δάνεια με τη σειρά τους είναι αναγκαία για τις επενδύσεις και την ανάπτυξη.
Ναι, μόνο που οι τράπεζες σήμερα δεν δανείζουν, παρά μια χούφτα ολιγάρχες, ούτε καν από τα κονδύλια που τους παρέχει Ταμείο Ανάκαμψης!
Συνεπώς, το «Δήμητρα» θα απειλούσε να προκαλέσει στην καλύτερη των περιπτώσεων στασιμότητα στην οικονομία, σε αντίθεση με τις προθέσεις των δημιουργών του. Διότι θα αφαιρούσε κεφάλαια από τις τράπεζες και έτσι θα περιόριζε τη δυνατότητα για δάνεια στις επιχειρήσεις και στους πολίτες.
Ξανά τα ίδια. Στην πραγματικότητα που ζούμε, σε αντίθεση με την εικονική που προβάλουν τα φερέφωνα των τραπεζιτών, οι τράπεζες δεν δανείζουν παρά μόνο όσους δεν έχουν ανάγκη δανεικών ή εκείνους που προβαίνουν σε αντιπαραγωγικές (δήθεν) επενδύσεις. Ας τα αφήσουν τα κροκοδείλια δάκρυα. Δεν πείθουν κανέναν.
Επιπροσθέτως, οι τράπεζες είναι και επιχειρήσεις που πρέπει να καλύπτουν τις δαπάνες τους και να εξασφαλίζουν κάποια αμοιβή στους χρηματοδότες τους – καταθέτες, ομολογιούχοι, μέτοχοι.
Ναι, λεηλατούν τους πολλούς, δεν δανείζουν στους μικρομεσαίους, και κόπτονται για τους μετόχους, τύπου Paulson, που πήραν κοψοτιμής τις ανακεφαλαιοποιημένες από το κράτος τράπεζες και τώρα απαιτούν ποσοστά κέρδους που θα έκαναν τον Μίδα να κοκκινήσει.
Επομένως, αν συρρικνωθεί η δραστηριότητά τους λόγω της υποθετικής χρήσης του «Δήμητρα», θα απολύσουν εργαζομένους και θα αυξήσουν τα τιμολόγια των προμηθειών τους για να ισορροπήσουν στο νέο επίπεδο δραστηριότητας.
Να μην ανησυχούν για τους εργαζόμενους στις τράπεζες οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής»: Απολύονται έτσι κι αλλιώς σωρηδόν, κλείνουν καταστήματα το ένα μετά το άλλο έτσι κι αλλιώς – πολύ πριν εφαρμοστεί το «Δήμητρα». Ως εδώ τα κροκοδείλια δάκρυα – κινδυνεύουν να μας πνίξουν!
Οι συνέπειες αυτές θα ακυρώσουν τα όποια οφέλη επιδιώκουν οι εμπνευστές του εγχειρήματος και θα δημιουργήσουν νέους κινδύνους στις συναλλαγές και νέα κόστη στο κράτος και στους πολίτες.
Ο ορισμός της κινδυνολογίας. Πάλι καλά που δεν ισχυρίζονται ότι με το «Δήμητρα» θα μας πάρουν οι κομουνιστές τα σπίτια (θα το έλεγαν αλλά πρόλαβαν τα funds!).
«Καθώς το “Δήμητρα” δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για απευθείας αγορές από το εξωτερικό, όσο πιο πολύ χρησιμοποιείται από τους πολίτες τόσο θα τείνει να ωφελεί προϊόντα που παράγονται από εγχώριες εταιρείες». Αν η ρευστότητα των τραπεζών συρρικνωθεί, θα μειωθούν οι χορηγήσεις δανείων, κάτι που θα πλήξει άμεσα τον ρυθμό ανάπτυξης.
Πόσο πιο πολύ να «μειωθούν οι χορηγήσεις δανείων»; Έχουν επαφή με την πραγματικότητα οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής»; Στην πραγματικότητα, η εφαρμογή του «Δήμητρα» θα έχει το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: Ακριβώς επειδή θα αυξήσει τον ανταγωνισμό για τις καταθέσεις και θα συρρικνώσει τη δυνατότητά τους να χαρατσώνουν τους πελάτες τους, οι τράπεζες θα αναγκαστούν να αυξήσουν τα επιτόκια καταθέσεων και, παράλληλα, να αυξήσουν την χορήγηση δανείων επειδή μόνο έτσι θα καταφέρουν να κερδίζουν (αφού δεν θα βγάζουν από τα χαράτσια όσα βγάζουν σήμερα).
Στο σημερινό περιβάλλον του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, ο καταναλωτής επιλέγει το προϊόν με τη χαμηλότερη τιμή, σε κάθε επίπεδο ποιότητας. Είναι το κριτήριο που θα συνεχίσει να εφαρμόζει και στο σενάριο του «Δήμητρα». Αν το «Δήμητρα» θα τον υποχρεώνει να αγοράζει εγχώρια προϊόντα επειδή δεν θα γίνεται αποδεκτό στο εξωτερικό, τότε το πιθανότερο είναι ότι δεν θα συναλλάσσεται μέσω του «Δήμητρα».
Πάλι τα ίδια: Ξεχνούν (τεχνηέντως) το βασικό κίνητρο συναλλαγών μέσω του «Δήμητρα» – την δυνατότητα αποπληρωμής φόρων, με φοροεκπτώσεις. Ξεχνούν ακόμα ότι οι περισσότερες συναλλαγές γίνονται μεταξύ ατόμων με ελληνικό ΑΦΜ, άρα συναλλαγές που μπορούν να γίνονται δωρεάν μέσω του «Δήμητρα».
«Κάθε ευρώ που μεταφέρεις στο “Δήμητρα” για να επωφεληθείς από το υψηλό έμμεσο επιτόκιο που σου προσφέρει, αποτελεί έμμεσα ένα δάνειο που δίνεις στο κράτος. Για πρώτη φορά το κράτος θα δανείζεται από τους πολίτες άμεσα, παρακάμπτοντας τράπεζες, χρηματιστήρια και όλους τους μεσάζοντες των χρηματαγορών. Ετσι, πολίτες και κράτος επωφελούνται αμοιβαία». Ακόμη και αν ξεπερνούσε κανείς τον σκόπελο των ευρωπαϊκών κανόνων –στο καλύτερο σενάριο τα χρήματα του «Δήμητρα» θα πρέπει να βρίσκονται «κλειδωμένα» σε μια εμπορική τράπεζα ή στην ΤτΕ και το κράτος δεν θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει–…
Αναρωτιόμαστε γιατί έπρεπε να επαναλάβουν αυτό το ψέμμα, το οποίο απαντήσαμε πιο πάνω ευθαρσώς (καταδεικνύοντας ότι τα χρήματα του «Δήμητρα» δεν θα κρατούνται σε κανέναν λογαριασμό εμπορικής τράπεζας, παρά μόνο στο «Δήμητρα» – ότι ακριβώς ισχύει με τις απαράδεκτες υποχρεωτικές προπληρωμές φόρων σήμερα). Ξέμειναν από ψέμματα και επιστρέφουν σε προηγούμενο;
…προκύπτει αβίαστα το ερώτημα: Πώς θα επωφεληθεί το ελληνικό Δημόσιο αν προσφέρει επιτόκιο 8%; Σημειωτέον, ακόμη και στο σημερινό περιβάλλον των υψηλών επιτοκίων, δανείζεται με 3%-4%.
Πολύ απλά επειδή πρόκειται για εν δυνάμει επιτόκιο που παίρνει τη μορφή φοροέκπτωσης. Έχουν πρόβλημα οι «φιλελεύθεροι» «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» με την ιδέα της φοροέκπτωσης, που μάλιστα μειώνει τον ακριβό εξωτερικό δανεισμό του κράτους;
«Με το “Δήμητρα” η πολιτεία θα είναι σε θέση, με το πάτημα μερικών κουμπιών, να πιστώνει τους λογαριασμούς ΛΠΔ συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων, π.χ. ΑμεΑ, χαμηλοσυνταξιούχους, ανέργους κ.λπ., υπερβαίνοντας τη δημοσιονομική ασφυξία, και άρα ανακτώντας βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας».
Η πρόκληση στην κοινωνική πολιτική δεν αφορά τις τεχνικές διαδικασίες, αλλά τους περιορισμένους πόρους του κράτους. Οταν το κράτος μπορεί και επιλέγει να διαθέσει χρήματα στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, έχει ήδη τους μηχανισμούς, όπως συνέβη και με τις ενισχύσεις άνω των 40 δισ. ευρώ κατά την περίοδο της πανδημίας και του πληθωρισμού. Από την άλλη, αν το «Δήμητρα» χρησιμοποιηθεί ανεξέλεγκτα προς μια τέτοια κατεύθυνση, αυτό θα σημαίνει έκδοση πληθωριστικού χρήματος.
Όταν η «Μητσοτάκης ΑΕ» δίνει market pass ή fuel pass για να ενισχύσει τους σουπερμαρκετάδες ή τους βαρόνους της ενέργειας, αυτό δεν είναι πληθωριστικό χρήμα σύμφωνα με τους «ειδικούς διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής»! Ας σοβαρευτούμε: Ναι, μια αλόγιστη δημιουργία πιστώσεων εντός του «Δήμητρα» θα διακινδύνευε την φορολογική βάση και το ίδιο το σύστημα «Δήμητρα». Όπως κάθε εργαλείο μακροοικονομικής πολιτικής, έτσι και το «Δήμητρα» μπορεί να εφαρμοστεί συνετά ή ασύνετα. Αυτό δεν είναι επιχείρημα εναντίον του «Δήμητρα». Το ΜέΡΑ25-«Συμμαχία για τη Ρήξη» έχουμε ήδη μελετήσει τον αλγόριθμο που καταδεικνύει το «ταβάνι» στις πιστώσεις κοινωνικής πολιτικής που είναι συμβατό με τη σταθερότητα του συστήματος «Δήμητρα».
Ακόμη και αν ξεπερνούσε κανείς τον σκόπελο των ευρωπαϊκών κανόνων, στο καλύτερο σενάριο τα χρήματα του «Δήμητρα» θα πρέπει να βρίσκονται «κλειδωμένα» σε μια εμπορική τράπεζα ή στην ΤτΕ και το κράτος δεν θα μπορεί να τα χρησιμοποιήσει.
Νέα δραχμή με το πάτημα ενός κουμπιού
Πάλι το ίδιο ψέμμα που απαντήθηκε πιο πάνω.
«Κάποιοι λένε ότι πρόκειται για άλλο νόμισμα επειδή θέλουν να παραπληροφορήσουν και να σπείρουν τον φόβο, εξυπηρετώντας ταυτόχρονα τους τραπεζίτες, οι οποίοι φοβούνται το “Δήμητρα” περισσότερο από καθετί, επειδή θα τους στερήσει το 1/3 των προσόδων τους, και συγκεκριμένα των πλέον ληστρικών!».
Πέρα από την παράμετρο της ευστάθειας του χρηματοπιστωτικού συστήματος, το «Δήμητρα» δεν θα μπορέσει να λειτουργήσει με τον τρόπο που περιγράφουν οι εμπνευστές του, αν δεν λειτουργήσει ως de facto νόμισμα.
Ποιος μίλησε για de facto νόμισμα, πλην των τρολς της Νέας Δημοκρατίας;
«Το σύστημα “Δήμητρα” μειώνει και το κοινωνικό κόστος μιας τραπεζικής κρίσης. Eστω ότι μια τράπεζα σταματάει τη λειτουργία της – για οποιονδήποτε λόγο. Εως ότου εκκαθαριστεί και επαναλειτουργήσει, τι γίνεται με τη σύνταξη της κας Μαρίας που το κράτος πιστώνει στην εν λόγω τράπεζα; Με το “Δήμητρα” εν λειτουργία θα μπορούσε να πιστωθεί στον λογαριασμό ΛΔΠ της κας Μαρίας». Σε περιόδους τραπεζικών και οικονομικών κρίσεων, το πρόβλημα δεν είναι πώς θα διανείμεις χρήματα, αλλά πώς θα βρεις χρήματα.
Δήλωση παντελούς άγνοιας. Όταν έκλεισαν οι τράπεζες της Ισλανδίας το 2008, το πρόβλημα ήταν ότι έκλεισε και το σύστημα πληρωμών. Όταν ο Μάριο Ντράγκι έκλεισε τις τράπεζές μας τον Ιούνιο του 2015 για να μας εκβιάσει να υπογράψουμε το 3ο Μνημόνιο, το πρόβλημα δεν ήταν να βρούμε χρήματα αλλά το τραγικό γεγονός ότι υπήρχαν πολλοί ηλικιωμένοι χωρίς χρεωστικές και χωρίς webbanking – άνθρωποι στους οποίους ήταν αδύνατον να διανείμουμε χρήματα.
Αν καταρρεύσει το ευρώ, όσες μονάδες «Δήμητρα» και αν πιστώνονταν στο Taxis, δεν θα είχαν καμία αξία.
Ξανά η ίδια ανοησία: Όσο τα χρήματα που βρίσκονται στο «Δήμητρα» αποπληρώνουν φόρους, θα έχουν αξία. Αυτή άλλωστε η μόνη στήριξη του οποιουδήποτε νομίσματος-fiat μετά την από-μεταλλοποίηση: η δυνατότητα αποπληρωμής φόρων με το συγκεκριμένο νόμισμα.
«Εστω ότι το ευρώ καταρρέει ή ότι ένας νέος Ντράγκι, για οποιονδήποτε λόγο, κόψει τη ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες (…) Με το “Δήμητρα” εν λειτουργία, κι αν χρειαστεί, είναι πολύ απλό πράγμα (με το πάτημα ενός κουμπιού) οι μονάδες συναλλαγών να χριστούν “νέα δραχμή” και οι ψηφιακές συναλλαγές να συνεχιστούν απρόσκοπτα – έως ότου τυπωθούν νέα χαρτονομίσματα από μια νέα κεντρική τράπεζα». Στο σενάριο της εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, οι συνέπειες στην οικονομία θα είναι σαρωτικές. Στην περίπτωση αυτή, δεν θα αρκεί το σύστημα «Δήμητρα».
Κανείς δεν είπε κάτι διαφορετικό. Το σύστημα «Δήμητρα» προφανώς δεν θα αρκεί. Απλά, και αυτό δεν είναι ήσσονος σημασίας, θα μειώσει σημαντικά τους κραδασμούς και το κοινωνικό κόστος της μετάβασης – ο μη γένοιτο – σε εθνικό νόμισμα.
Θα απαιτηθεί δημιουργία νέου εθνικού νομίσματος μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Η μεγαλύτερη δυνατή αξιοπιστία του νομίσματος συναρτάται ευθέως με την αξιοπιστία και την ευρωστία της εθνικής οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της κεντρικής τράπεζας της χώρας. Αν καταρρεύσει το ευρώ, θα καταρρεύσει η οικονομία.
Ναι, το κόστος θα είναι μεγάλο. Για αυτό το «ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη» δεν προτείνει το Grexit. Αυτό που λέμε είναι, άλλη μια φορά, πως – ο μη γένοιτο – το «Δήμητρα» μειώνει το κόστος μετάβασης σε εθνικό νόμισμα. Κι αυτό είναι ένα ακόμα σημαντικό του προτέρημα – εκτός αν είσαι φερέφωνο της τρόικας που θέλεις να πείσεις τον λαό μας ότι δεν πρέπει να υπάρχει Plan B καθώς ακόμα κι ο θάνατος είναι προτιμότερος από την έξοδο από το ευρώ.
Όσες μονάδες «Δήμητρα» και αν πιστώνονταν στο Taxis, δεν θα είχαν καμία αξία.
Το ίδιο ψέμμα με πιο πάνω που αποδεικνύει, πλέον χωρίς αμφιβολία, ότι η φαντασία των «ειδικών διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» έχει μεγάλα περιθώρια… βελτίωσης. Άλλη μια φορά η απάντησή μας, μπας και την εμπεδώσουν: Όσο τα χρήματα που βρίσκονται στο «Δήμητρα» αποπληρώνουν φόρους, θα έχουν αξία.
«Η πρόταση δεν ισοδυναμεί με plan B, δηλαδή με πόλεμο εναντίον της ΕΚΤ και έξοδο από το ευρώ. Είναι σαν να λέει κανείς ότι αν ένα νοσοκομείο έχει έτοιμη μια γεννήτρια, ώστε σε περίπτωση διακοπής ρεύματος να μην πεθάνουν άνθρωποι στα χειρουργεία, ισοδυναμεί με πόλεμο κατά της… ΔΕΗ (…) Πρόκειται για αστειότητα!».
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, αν ένα τέτοιο σύστημα δεν λάβει την έγκριση της ΤτΕ και του SSM της ΕΚΤ, τότε θα είναι ένα σύστημα –στην πραγματικότητα ένα νόμισμα– εκτός κανόνα του ευρώ.
Ξανά-μανά το ίδιο ψέμα. Είπαμε, και το ξαναλέμε: Όπως δεν χρειάστηκε η έγκριση του SSM ή της ΕΚΤ για τις προπληρωμές φόρων ή για τα market pass, τα fuel pass κλπ κλπ, έτσι και για το «Δήμητρα» δεν πέφτει ο παραμικρός λόγος στην ΕΚΤ, στον SSM κλπ
Το ευρωσύστημα δεν θα ενέκρινε έναν αντίστοιχο πειραματισμό, ο οποίος σε κάθε περίπτωση θα προβλημάτιζε και θα αποθάρρυνε τους επενδυτές, δημιουργώντας σύγχυση στο σκέλος των δημοσιονομικών.
Από ποια Συνθήκη της ΕΕ προκύπτει ότι πέφτει λόγος στο «ευρωσύστημα» για ένα σύστημα που αφορά τους θεσμούς της δημοσιονομικής πολιτικής; Από καμία!
Εξ ορισμού, μια κυβέρνηση που θα υιοθετούσε ένα τέτοιο σύστημα θα έπληττε την αξιοπιστία της χώρας στα μάτια των επενδυτών και των διαχειριστών κεφαλαίων.
Αστειότητες. Όπως έγραψαν κι οι Financial Times, το «Δήμητρα» είναι, πράγματι, μια καλή ιδέα, ιδίως για μια χώρα με αρπακτικές τράπεζες και μόνιμη δημοσιονομική ασφυξία. Το γεγονός ότι οι «ειδικοί διάφορων καταβολών» της «Καθημερινής» ταυτίζουν την αισχροκέρδεια των εγχώριων και ξένων αρπακτικών, που θα περιορίσει το «Δήμητρα», με την αξιοπιστία της χώρας, είναι δικό τους πρόβλημα και μετάλλιο τιμής για το «ΜέΡΑ25-Συμμαχία για τη Ρήξη».
Τέλος, ευχαριστούμε την «Καθημερινή» που μας έδωσε την ευκαιρία να αναδείξουμε την (τεχνοκρατική και πολιτική) γύμνια της άρχουσας τάξης την οποία η καλή εφημερίδα υπηρετεί τόσο πιστά.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
