Ο άγριος ξυλοδαρμός και θάνατος του Ζακ Κωστόπουλου ο οποίος έλαβε χώρα στις 21.09.2018 σε κοσμηματοπωλείο της Ομόνοιας γεννά μία σειρά από κοινωνικά και νομικά ερωτήματα. Ο γνωστός ακτιβιστής ΛΟΑΤΚΙ και οροθετικός, ο οποίος με το πληθωρικό ταπεραμέντο του και την αγωνιστικότητά του προκάλεσε τον ανοιχτό διάλογο ενάντια στον κοινωνικό στιγματισμό που χαρακτηρίζει την καθημερινότητα των ΛΟΑΤΚΙ και οροθετικών, βρέθηκε νεκρός μετά από διαδοχικές πράξεις αποτρόπαιας βίας, αρχικά από τον ιδιοκτήτη του κοσμηματοπωλείου και γείτονα μεσίτη του, με την παθητική παρουσία και ανοχή των αστυνομικών αρχών και της πλειοψηφίας των παρόντων πολιτών. Στη συνέχεια, και όπως αποτυπώνεται σε σχετικό οπτικοακουστικό υλικό, η συμμετοχή των αστυνομικών αρχών στον ξυλοδαρμό του ήταν και ενεργητική.

Τα ακριβή αίτια του θανάτου του δεν έχουν ακόμα εξακριβωθεί, ωστόσο είναι προφανής και άξια απορίας η μέχρι τώρα προσπάθεια των αστυνομικών αρχών να καταστήσουν την έρευνα δυσχερή, καθώς, όπως επεσήμανε η συνήγορος πολιτικής αγωγής Άννυ Παπαρούσου, η δικογραφία είναι γεμάτη από κενά, δεν υπάρχει έκθεση έρευνας στον τόπο θανάτου, η αστυνομία παρέλειψε να συλλέξει και να καταγράψει οποιοδήποτε οπτικοακουστικό υλικό ή άλλο αποδεικτικό στοιχείο, απουσιάζουν μαρτυρικές καταθέσεις, ενώ  αστυνομική πηγή κάνει λόγο για μία δικογραφία στην οποία δεν καταγράφονται καν οι συνθήκες θανάτου. Χαρακτηριστικό δε είναι ότι στο περιβόητο μαχαίρι, που βρέθηκε στον τόπο θανάτου, δεν εντοπίσθηκαν τα δακτυλικά αποτυπώματα του θύματος, όπως προκύπτει από το πόρισμα των εγκληματολογικών εργαστηρίων.

Το ενδεχόμενο απόπειρας ληστείας εκ μέρους το θύματος έχει ήδη καταρρεύσει, καθώς, όπως προβλέπει το άρ. 380 του Ποινικού Κώδικα, για την στοιχειοθέτηση της αξιόποινης αυτής πράξης απαιτείται η εκ μέρους του δράστη αφαίρεση ξένου κινητού πράγματος ή παράνομη ιδιοποίηση αυτού με άσκηση σωματικής βίας ή με απειλές με επικείμενο κίνδυνο ζωής ή σώματος. Στο σχετικό οπτικοακουστικό υλικό που έχει διαρρεύσει είναι ευδιάκριτη η σωματική αδυναμία και εξάντληση του θύματος το οποίο εμφανώς υπό την επήρεια ουσιών αδυνατούσε ακόμα και να χειρισθεί τον πυροσβεστήρα για να σπάσει τη τζαμαρία του καταστήματος. Μετά πολλών κόπων κατάφερε να σπάσει τη τζαμαρία με σκοπό να απεγκλωβισθεί από το κατάστημα, όντας έρμαιο στο άγριο λιντσάρισμα και στα χτυπήματα και παντελώς ανίκανος να ασκήσει οποιαδήποτε μορφή βίας .

Ποια ήταν η κινητήριος δύναμη που ενεργοποίησε τα βίαια αντανακλαστικά όσων συμμετείχαν στο λυντσάρισμα του Ζακ, αφού, ακόμα και αν υποτεθεί ότι αποπειράθηκε να προβεί σε κλοπή, σενάριο το οποίο δεν έχει ακόμα αποδειχθεί,  καθώς μάρτυρες τονίζουν την πιθανότητα να εισήλθε στο κατάστημα με σκοπό την προστασία του από επικείμενη βία εναντίον του,  σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογείται το μέτρο βίας εναντίον του, αλλά πρόκειται για βία που τελεί σε προφανή δυσαναλογία με τον σκοπό προάσπισης των εννόμων συμφερόντων και αγαθών του ιδιοκτήτη του καταστήματος? Κανένας λόγος κατάστασης ανάγκης δεν συνέτρεχε εν προκειμένω, που να αποκλείει το άδικο για τις βιαιοπραγίες εναντίον του θύματος. Κανένας κίνδυνος παρών, που να απειλεί τον ιδιοκτήτη, και αναπότρεπτος με άλλα μέσα δεν συνέτρεχε που να δικαιολογεί την απαθή στάση των παρόντων πολιτών που ικανοποιούσαν τις ηδονοβλεπτικές ορέξεις τους στο άγριο ποδοπάτημα του Ζακ.

Στα μάτια όλων των θεατών και συνενόχων του ξυλοδαρμού του ο Ζακ δεν ήταν απλώς ένας επίδοξος ληστής. Στο πρόσωπό του συνέρρεαν συγκεντρωμένες πολλές ιδιότητες ικανές να ξυπνήσουν τα βίαια ένστικτα της μάζας, όπως η ιδιότητα του τοξικομανή, του περιθωριακού αποδιοπομπαίου τράγου ο οποίος πρέπει να τιμωρηθεί μέχρι θανάτου για όλα τα κενά κοινωνικής πρόνοιας, για όλη τη βία που καλλιεργεί η κρίση αξιών, θεσμών και δομών ενός κράτους που αδυνατεί να παρέχει στα εξαρτημένα άτομα τα κατάλληλα υποστηρικτικά προγράμματα ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, απεξάρτησης, αξιοπρεπούς διαβίωσης και επανένταξης, ενός κράτους που απέχει από την καταπολέμηση της διακίνησης ναρκωτικών και την επιβολή αυστηρών ποινών στους εμπόρους οι οποίοι συχνά καταδικάζονται με ποινές προκλητικά μικρότερες από αυτές των χρηστών και κατόχων(!!). Το κυνήγι μαγισσών και η νοοτροπία του όχλου είναι σαν ένας ιός που τυφλώνει και πορώνει την συνείδηση η οποία εξαγνίζεται μέσα από τη μεταβίβαση της κοινωνικής νόσου, μέσα από την προβολή της κοινωνικής βίας και σήψης πάνω στο πρόσωπο του κοινωνικά στοχοποιημένου «απειλητικού» απόβλητου, οροθετικού, ανώνυμου εξαρτημένου τον οποίο η κρατική αδιαφορία οδηγεί σε συνθήκες απόγνωσης και εξαθλίωσης.

Σε όλα τα παραπάνω σαν κερασάκι στην τούρτα έρχεται να προστεθεί και ο φασισμός των ΜΜΕ τα οποία από την πρώτη στιγμή, στα πλαίσια της τρομολαγνείας και της  εκ προοιμίου δαιμονοποίησης του θύματος, ως επίδοξου ληστή που απείλησε τα ιδιοκτησιακά έννομα αγαθά του κοσμηματοπώλη, επιχείρησε να διχάσει την κοινή γνώμη για το ποιος φταίει πραγματικά και να αποδώσει δικαιοσύνη μέσα από το πρίσμα του νοικοκυραίου που απειλείται καθημερινά από τα γκέτο και την εγκληματικότητα των χρηστών και νομιμοποιείται να προβεί στην αυτοδικία.

Το λιντσάρισμα του Ζακ είναι μία περίπτωση κοινωνικής ανθρωποφαγίας και κανιβαλισμού μίας κοινωνίας σε βαθειά κρίση, που αρνείται να αναλάβει την ευθύνη της απέναντι σε κάθε Ζακ, απέναντι σε κάθε ευάλωτη κοινωνική ομάδα με πολιτικές κοινωνικής μέριμνας και πρόνοιας, παραδομένης σε λύσεις διαπόμπευσης και καταστολής, όπως είναι οι γνωστές επιχειρήσεις σκούπες κατά χρηστών διότι ασχημαίνουν τη βιτρίνα της πόλης στα μάτια των τουριστών. Σε όλη αυτή την ιστορία του λιντσαρίσματος και της μαζικής υστερίας αποτυπώνονται περίτρανα τα λόγια του Γιουνγκ «Κάθε άνθρωπος είναι ασυναίσθητα χειρότερος όταν δρα μαζί με άλλους παρά μόνος του διότι στο βαθμό που άγεται και φέρεται από την ομάδα ξεφορτώνεται την ατομική ευθύνη του. Όσο μεγαλύτερη η ομάδα τόσο πιο αναπόφευκτη η ανηθικότητα και τυφλή ηλιθιότητα».

της Αγγελικής Αδαμοπούλου, Τομεάρχη Δικαιοσύνης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΜέΡΑ25

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.