Αναδιάρθρωση Δημόσιου Χρέους
Το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος είναι η κινητήριος δύναμη της χρεοδουλοπαροικίας μας. Για να διατηρηθεί η προσποίηση ότι είναι βιώσιμο, και ότι μπορεί να αποπληρωθεί, το κράτος δεσμεύεται να αποπληρώνει ετησίως υπέρογκα ποσά. Πως; Διατηρώντας την διαφορά δημόσιων εσόδων (φόρων ως επί το πλείστον) και δημόσιων δαπανών (το λεγόμενο πρωτογενές πλεόνασμα του κρατικού προϋπολογισμού) στο 3,5% συνολικού εισοδήματος (του ΑΕΠ). Προϋπόθεση για να επιτυγχάνονται αυτά τα πλεονάσματα είναι η λεγόμενη λιτότητα: μιας συνεχής αφαίμαξη των φορολογούμενων με παράλληλη μείωση των δαπανών στο κοινωνικό κράτος και στις δημόσιες επενδύσεις. Όμως, όσο εφαρμόζεται η λιτότητα, η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να παραπαίει, τα φορολογικά έσοδα να μειώνονται και, έτσι, για να εξασφαλιστούν οι αποπληρωμές του χρέους απαιτούνται κι άλλοι φόροι, κι άλλες περικοπές, κι άλλη λιτότητα. Αυτή η ανατροφοδοτούμενη λιτότητα, την οποία προκαλεί το μη βιώσιμο δημόσιο χρέος, εγγυάται την συνέχιση της κρίσης – καθώς ο όλο και πιο αρνητικός αντίκτυπός της στην οικονομία βαθαίνει συστηματικά την υπερχρέωση νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αυξάνει τα «κόκκινα δάνεια» των ιδιωτών, και σπρώχνει τις τράπεζες πιο βαθειά στην μαύρη τρύπα της χρεοκοπίας τους. Οι υποσχέσεις της τρόικας και της κυβέρνησης για «ελάφρυνση χρέους» ουσιαστικά αφορούν την… επιβάρυνση του χρέους μακροπρόθεσμα. Όταν μιλάνε για «ελάφρυνση χρέους» εννοούν επιμήκυνση των αποπληρωμών, δηλαδή «ευκολίες πληρωμών» που αναβάλουν κάποιες αποπληρωμές για τα επόμενα χρόνια συσσωρεύοντας μεγαλύτερες αποπληρωμές (που περιλαμβάνει, φυσικά, μεγαλύτερους τόκους) για αργότερα. Αν και η «ελάφρυνση χρέους» ανακουφίζει τις κυβερνήσεις των επόμενων ετών, η προοπτική των ογκωδέστερων αποπληρωμών στο μέλλον (2035-‐2060) φοβίζει τους μακρόπνοους επενδυτές οι οποίοι, για αυτό τον λόγο, δεν επενδύουν – με αποτέλεσμα την συνεχιζόμενη στασιμότητα-‐ύφεση σήμερα. Άλλη λύση από την αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους συνεπώς δεν υπάρχει. Η ιδανική λύση, βέβαια, θα ήταν η διαγραφή μεγάλου μέρους του χρέους. Πράγματι, αυτό ακριβώς θα συμβεί είτε στην περίπτωση ενός Grexit (καθώς εάν δεν έχεις πια ευρώ δεν είναι δυνατόν να αποπληρώνεις ένα ογκώδες χρέος σε… ευρώ) είτε εάν συνεχίσουμε ως χώρα όπως σήμερα: Αφού θα έχουν εγκαταλείψει την χώρα οι νέοι που παραμένουν, και μονιμοποιηθεί η οικονομική δραστηριότητα σε επίπεδα που δεν μπορούν να χρηματοδοτούν τις αποπληρωμές, το χρέος θα κουρευτεί. Θα είναι όμως αργά. Για αυτό απαιτείται η απομείωση του χρέους τώρα!
Η πρόταση του ΜέΡΑ25 εντάσσεται στο πλαίσιο της υπεύθυνης ανυπακοής: Αναδιάρθρωση δημόσιου χρέους μέσω της άμεσης διασύνδεσης:
• του ύψους του συνολικού χρέους (κεφάλαιο και τόκους) και των ετήσιων αποπληρωμών χωρίς καμία επιμήκυνση με
• το ύψος του ονομαστικού ΑΕΠ και τον ρυθμό αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ. Τεχνικά, αυτή η διασύνδεση γίνεται απλά με την ανταλλαγή ομολόγων/υποσχετικών: τα παλαιά ομόλογα ή υποσχετικές μας προς την τρόικα, ανταλλάσσονται με νέα που υπαγορεύουν αποπληρωμές και υποχρεώσεις ως εξής: Ύψος συνολικού χρέους που θα αποπληρωθεί έως το 2060
• Αν το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας ανακάμψει σημαντικά (π.χ. πάνω από τα 280 δις ευρώ), τότε το ύψος του χρέους (σε ευρώ) παραμένει ως έχει αλλά (καθώς το ΑΕΠ θα έχει ανέλθει) μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ
• Αν το ονομαστικό ΑΕΠ της χώρας δεν ανακάμψει σημαντικά έως την χρονιά που πρέπει να αποπληρωθεί, τότε μειώνεται (κουρεύεται) δραστικά και αυτομάτως (στην βάση φόρμουλας που εμπεριέχεται στα νέα ομόλογα) Ύψος ετήσιων αποπληρωμών έως το 2060
• Αν ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ ξεπεράσει ένα επίπεδο, τότε οι αποπληρωμές αυξάνονται ανάλογα με τον ρυθμό ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ
• Αν ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ δεν ξεπεράσει το συγκεκριμένο ελάχιστο επίπεδο, οι αποπληρωμές της χρονιάς ματαιώνονται χωρίς να προστίθενται (με τόκο μάλιστα) στις αποπληρωμές μελλοντικών ετών. Περιληπτικά, η προτεινόμενη ανταλλαγή ομολόγων προδιαγράφει κούρεμα αντιστρόφως ανάλογο της μεγέθυνση της οικονομικής δραστηριότητας και των συνολικών εισοδημάτων: Ραγδαία ανάπτυξη θα σημάνει μηδενικό κούρεμα για τους δανειστές. Όσο όμως πιο αναιμική η ανάπτυξη τόσο μεγαλύτερο το κούρεμα που θα υποστούν οι δανειστές. Με αυτό τον τρόπο, ουσιαστικά, οι δανειστές μετατρέπονται σε εταίρους στην ανάκαμψη της χώρας, καθώς θα πληρωθούν στο ακέραιο μόνο στην περίπτωση που η χώρα ανακάμψει σημαντικά. Σε περίπτωση που οι δανειστές δεν αποδεχθούν αυτή την πρότασή μας, η μόνη τους επιλογή είναι να σπρώξουν την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης, οπότε το κούρεμα που θα αναγκαστούν (εκ των πραγμάτων) να αποδεχθούν θα είναι τεράστιο – σε αντιδιαστολή με το κούρεμα που έφερνε η συμφωνία τους στις ανταλλαγές ομολόγων που προτείνουμε.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.