«Τα μόνα σίγουρα πράγματα στη ζωή είναι ο θάνατος και οι φόροι» λέει το ρητό που αποδίδεται στο Βενιαμίν Φρανκλίνο. Σήμερα θα προσέθετε σίγουρα και την «στράτευση της ενημέρωσης σε καιρό πολέμου».
Δεν είναι καινούργιο φαινόμενο, απλά ο τρόπος που γίνεται αυτό ακολουθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις. Στο Β’ Παγκόσμιο, η προπαγάνδα έπαιρνε τη μορφή «επίκαιρων» πριν τις κινηματογραφικές προβολές, ενώ είχαμε έντονη χρήση της γελοιογραφίας για αφαίρεση της ανθρώπινης ιδιότητας από τους Εβραίους στην πλευρά του Άξονα, και επιστράτευση των υπερηρωικών κόμικς στον αγώνα κατά του Χίτλερ στην πλευρά της Αμερικής.
Ο πόλεμος του κόλπου και η εισβολή στο Ιράκ, λανσάρισαν και τελειοποίησαν τη χρήση αποσπασματικών, επινοημένων και ολότελα ψευδών «ειδήσεων» στην υπηρεσία της προετοιμασίας του κοινού για Πολέμους Επιλογής. Κορμοράνοι Αρχείου, Όπλα Μαζικής Καταστροφής που δεν υπήρχαν, συνδέσεις χωρών που δεν προέκυπταν από πουθενά, μετέτρεψαν τις τηλεοράσεις της Υφηλίου σε βόμβες προπαγάνδας, οδηγώντας έγκυρα Μέσα στην αυτοακύρωση.
Όλη αυτή η συσσωρευμένη εμπειρία χρησιμοποιείται live και στην εισβολή στην Ουκρανία, με επικοινωνιακές ναπάλμ να σφυρίζουν γύρω από μυαλά και αμφιβληστροειδείς με ασύλληπτη ταχύτητα. Έχει προστεθεί ωστόσο ακόμα μια τεχνολογική εξέλιξη: τα social media.
Η συμπερίληψη των κοινωνικών δικτύων στα «Μέσα Ενημέρωσης» είναι από μόνο της ένα case study πάνω στην «δημιουργική πληροφορηση», εξ αιτίας της συνεχούς προσπάθειας των Τεχνολογικών Κολοσσών να έχουν και την Πίτα της Πλατφόρμας ολόκληρη, και το σκύλο του Περιεχομένου χορτάτο. Ανάλογα του πότε, πως και ποια Ρυθμιστική Αρχή προσπαθεί να βάλει φρένο στις Υπερεξουσίες τους, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης πότε υποδύονται την ουδέτερη πλατφόρμα που δεν ευθύνεται για το πως τη χρησιμοποιούν οι χρήστες της, πότε κεφαλοποιούν την επιρροή τους (πχ διαφημίζοντας διάφορες «χρωματιστές επαναστάσεις» ως αποκλειστικά εφικτές λόγω της ύπαρξης του twitter). H χιονοστιβάδα σκανδάλων γύρω από τις πολιτικές απορρήτου του Facebook, έβγαλαν στην επιφάνεια της δημόσιας συζήτησης τη δυσώδη πραγματικότητα πίσω από τα timeline: Το τι θα φτάσει στα μάτια μας και κυρίως το τι δε θα φτάσει, ελέγχονται με τρόπους που ο Όργουελ δεν είχε τα εργαλεία να φανταστεί αλλά είχε την ικανότητα να προβλέψει.
Έτσι, η είδηση ότι το Facebook θα «επιτρέψει κατ’ εξαίρεσην» το hate speech και την προτροπή σε βία, μόνο αν στοχεύουν προς τη μεριά της Ρωσσίας, αφαιρούν και την τελευταία ψευδαίσθηση ουδετερότητας: τα social media πήραν το «χαρτί επιστράτευσης» και μεταφέρθηκαν επίσημα στην πρώτη γραμμή του μετώπου.
Θάνατος, φόροι, προπαγάνδα. Όχι απλά τα μόνα σίγουρα στη ζωή, αλλά όλο και συχνότερα, το κάθε ένα υπαίτιο για τα άλλα δύο.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
