Το διαχρονικό σκάνδαλο διάλυσης εξάρθρωσης και πώλησης της ΔΕΗ

Αρθρογραφία
13 Μαρ, 2022

Το σχέδιο για την πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ είχε καταστρωθεί από τα μέσα της δεκαετίας του 1990.  Το 1996 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεσπίζει την πρώτη δέσμη οδηγιών για την απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, η οποία έγινε δεκτή με αλαλαγμούς χαράς από το σύνολο της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης, της κυβέρνησης Σημίτη συμπεριλαμβανομένης. Επί τέλους, ισχυρίζονταν θα σπάσουν τα μονοπώλια και θα έχουμε φθηνό ρεύμα. Αλλά τα πράγματα εξελίχθηκαν ακριβώς αντίθετα. 

Μόλις η Ελλάδα μετένθεσε στο ελληνικό δίκαιο τη δέσμη οδηγιών, έλληνες μεγαλοεπιχειρηματίες, όλοι οι γνωστοί που διαφέντευαν εκείνη την εποχή την ελληνική οικονομία, έσπευσαν και υπέβαλαν αιτήσεις για χορήγηση άδειας η οποία και τους χορηγήθηκε. Θεωρητικώς, θα μπορούσαν ήδη από το 1998 να ξεκινήσουν επενδύοντας στη δημιουργία μονάδων ηλεκτροπαραγωγής. Ούτε ένας από αυτούς δεν προχώρησε στην παραμικρή επένδυση. Ήσαν γνώστες του σχεδιασμού και περίμεναν υπομονετικά, όπως περιμένουν τα αιλουροειδή στις ενέδρες θανάτου που στήνουν στα αφελή φυτοφάγα. Γιατί, ποιός αλήθεια θα μπορούσε να ανταγωνιστεί την κραταιά ΔΕΗ η οποία, παρά την κοινωνική πολιτική που ασκούσε με την επιδότηση τιμολογίων στις άγονες περιοχές και στους οικονομικά αδύναμους, έφτανε τότε να έχει κερδοφορία από 800 εκατ. έως και 1 δις. Και όλα αυτά μολονότι η διαχείριση της εταιρείας δεν ήταν και η βέλτιστη και μολονότι είχε υπερβολικά πλεονάζον προσωπικό με τους 20.000 πλεονασματικούς διοικητικούς υπαλλήλους που είχαν διοριστεί επί κυβέρνησης Μητσοτάκη την περίοδο 1990-1993.

Τα χρόνια περνάνε και ενώ όλο αυτό το διάστημα η επιχείρηση υπόκειται σε απίστευτη υπονόμευση και κατασυκοφάντηση εκ των έσω, συνεχίζει να μεγαλουργεί. Και φτάνουμε στην ανεκδιήγητη κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου και την υπουργεία της αλήστου μνήμης Τίνας Μπιρμπίλη και τα οράματα περί πράσινης μετάβασης και ανάπττυξης. Εκχωρούνται εκατοντάδες άδειες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών και ανεμογεννητριών από τις οποίες αποκλείεται σκανδαλωδώς η πλέον ικανή από πάσης απόψεως εταιρεία, η ΔΕΗ. Από εκείνο το σημείο αρχίζει η μετακίλυση του κόστους παραγωγής των ΑΠΕ στους λογαριασμούς της ΔΕΗ προκειμένου να χρηματοδοτηθούν οι οιονεί ανταγωνιστές της. Και πάλι όμως το θηρίο ΔΕΗ αποδεικνύεται Τάλως !

Και φτάνουμε στο σκάνδαλο Αλουμίνιο- Μυτιληναίος. Το 2004/5 το Αλουμίνιο πέρασε στα χέρια του Μυτιληναίου. Το 2006, όταν μετά από μισό αιώνα, έληξε επιτέλους η αποικιακή σύμβαση της ΠΕΣΙΝΕ και οι παρατάσεις της, η ΔΕΗ επιχείρησε να επαναδιαπραγματευτεί την τιμή πώλησης του ρεύματος. Η αντίδραση του Μυτιληναίου ήταν να σταματήσει να πληρώνει. Οι οφειλές συσσωρεύονταν, η Πολιτεία τις κούρευε με ζημία της ΔΕΗ και πάλι από την αρχή. Η διοίκηση της ΔΕΗ, απειλούσε κάθε τρεις και λίγο ότι θα κόψει το ρεύμα για τα μάτια του κόσμου αλλά εν τέλει δεκάδες εκατομμύρια μεταφέρονταν στις πλάτες όλων ημών των υπολοίπων.

Παράλληλα, ο Μυτιληναίος κατασκεύασε δικό του εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο, ισχυριζόμενος ότι έτσι θα πάψει να επιβαρύνει τον ελληνικό λαό. Η ΔΕΗ εξακολουθούσε να τον προμηθεύει ρεύμα σε τιμή κάτω του κόστους. Για να καταλάβετε το πόσο ενεργοβόρα είναι η βιομηχανία του αλουμινίου, το εργοστάσιο του Μυτιληναίου καταναλώνει όσο ρεύμα καταναλώνει ολόκληρη η Πελοπόννησος.

Στις 31/12/2010, ο υπουργός της κυβέρνησης ΓΑΠ, Γ. Παπακωνσταντίνου, υπογράφει νομοθετική τροπολογία για ακόμη μεγαλύτερες πωλήσεις ρεύματος της ΔΕΗ στον Μυτιληναίο με το προνομιακό τιμολόγιο, ποσότητες οι οποίες επιστρέφουν στο σύστημα της ΔΕΗ με αυτήν να υποχρεούται να τις αγοράζει ως ΑΠΕ !

Στη συνέχεια, εν μέσω μνημονίων και αλλεπάλληλων εκβιασμών περί μη καταβολής κάποιας δόσης και χρεωκοπία της χώρας, αρχίζει η σαλαμοποίηση της ΔΕΗ με τον αποχωρισμό του ΔΕΔΔΗΕ και του ΑΔΜΗΕ, δύο εξόχως κερδοφόρων μονοπωλιακών επιχειρήσεων του ομίλου. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ως μνημονιακή υποχρέωση το 17% της επιχείρησης έχει εκχωρηθεί στο ΤΑΙΠΕΔ, οδεύοντας προς εκποίηση για να επιτευχθεί ο στόχος των 50 δις εσόδων απο ιδιωτικοποιήσεις.

Και πάλι όμως. Ως άλλος Τάλως, η ΔΕΗ δεν γονατίζει.

Και φτάνουμε στο Τρίτο Μνημόνιο Τσίπρα όπου ουσιαστικά υπογράφεται η θανατική καταδίκη της Επιχείρησης. Πέραν όλων των ανωτέρω, πλέον τίθενται ως προαπαιτούμενα για τις δόσεις τα εξής:

  1. Η ΔΕΗ υποχρεούται να εκχωρήσει άμεσα, αυθαίρετα και πραξικοπηματικά,το 25% των πελατών της στη λιανική και τουλάχιστον το 50% (!!) μέχρι το 2020. Για τη χονδρική το ποσοστό είναι ενιαίο 25%.
  2. Ταυτόχρονα, υποχρεώνεται από τον Οκτώβρη του 2015 κιόλας να πουλά στους ιδιώτες ένα μεγάλο μέρος από τη φθηνή ηλεκτρική παραγωγή της που προέρχεται από λιγνίτες και νερά για να μπορούν και αυτοί να την ανταγωνιστούν !!!!

Όσο και να ψάξετε στην ιστορία των εμπορικών συμφωνιών, δεν θα βρείτε ούτε μια συμφωνία με ανάλογες ρήτρες, βάσει των οποίων μια εταιρεία υποχρεούται να πωλεί σε ανταγωνιστές της τα προϊόντα της σε τιμές κάτω του κόστους ώστε αυτοί, οι ανταγωνιστές, είτε να μεταπωλούν σε αυτήν με κέρδος το ίδιο εμπόρευμα είτε να βγαίνουν να το πωλήσουν στην αγορά με προφανές πλεονέκτημα. Ούτε η Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών, αυτό το μακρύ χέρι της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, δεν είχε επινοήσει τέτοιες μεθόδους απομύζησης του πλούτου των ιθαγενών. Και όμως αυτό συνέβη στην Ελλάδα των μνημονίων.

Εν συνεχεία, και αφού ο δρόμος είχε πλέον ανοίξει ελέω ΣΥΡΙΖΑ, έφτασε το Μακρύ Χέρι των Ιδιωτικοποιήσεων, Κωστής Χατζηδάκης. Αυτός φρόντοσε να φορτώσει στη ΔΕΗ όλες τις ζημίες από καταχρηστικές ρυθμίσεις διαγραφής χρεών σε ΛΑΡΚΟ (310 εκατ. ευρώ) και ΑτΕ (105 εκατ. Ευρώ), τις καταχρηστικές συμβάσεις πώλησης ρεύματος σε τιμές κάτω του κοστους, αλλά ακόμη και τα φέσια της ΕΝΕΡGΑ και HELLAS POWER της περιόδου 2008-2010 (236 εκατ. Ευρώ), τη ζημιά 812 εκατ. που προκάλεσε στη ΔΕΗ ο Μηχανισμός Ανάκτησης Μεταβλητού Κόστους (ΜΑΜΚ) (γνήσιο τέκνο της Ν.Δ), τη ζημιά που προκάλεσε στη ΔΕΗ ο Μηχανισμός των Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ) 392 εκατ., επίσης τέκνο της Ν.Δ. και χίλια μύρια ακόμη. Και με θρασύτητα βγαίνει στη Βουλή να ανακοινώσει  ότι το σχέδιο διάσωσης της ΔΕΗ πέτυχε και γιαυτό το πλειοψηφικό πακέτο πωλείται για να ανασάνει η επιχείρηση.

Και έτσι, με τη διάσωση αυτή, τη λειτουργία του ελεύθερου ανταγωνισμού και του χρηματιστηρίου ενέργειας, φτάσαμε να πληρώνουμε στην Ελλάδα 50% ακριβότερα το ρεύμα σε σύγκριση με τον ΜΟ της ΕΕ. 

Τί θα μπορούσε να γίνει άμεσα για ανακούφιση του ελληνικού νοικοκυριού από το αφόρητο βάρος του ενεργειακού κόστους:

Η ΔΕΗ να αναλάβει την προάσπιση του κοινωνικού αγαθού της ενεργειας ενεργώντας ως πραγματική επιχείρηση ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΟΣ και όχι ως μέλος ενός καρτέλ που αποσκοπεί απλώς και μόνο στη μεγιστοποίηση των κερδών της. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ενεργοποιήσει εκείνους του μηχανισμούς που θα οδηγήσουν σε μείωση της χονδρικής ακόμη και πάνω από 100 ευρώ/MWh. Και αυτό μπορεί να γίνει αμέσως με αξιοποίηση των μηδενικού κόστους υδροηλεκτρικών και των φθηνών (ακόμη και με την πληρωμή των δικαιωμάτων ρύπανσης αερίων θερμοκηπίου) λιγνιτικών μονάδων, ώστε να μειωθεί δραστικά το μείγμα σε βάρος του κοστοβόρου εισαγόμενου φυσικού αερίου.

Για να μπορούν όμως αυτές οι κινήσεις, που είναι τεχνικά εφικτές, να μεταφραστούν σε χαμηλότερα τιμολόγια, πρέπει να συνοδευτούν ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΑ με κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και της οριακής τιμής τιμολόγησης, καθώς και με επανάκτηση της ΔΕΗ από το κράτος, ώστε να μπορεί και να προσφέρει φθηνό ρεύμα στο λαό, και να επενδύσει σε τεχνολογίες αποθήκευσης υδρογόνου. Έτσι μόνο η απαραίτητη πράσινη μετάβαση θα γίνει με δίκαιο τρόπο και με χρονικό ορίζοντα που θα καθοριστεί από τα επιστημονικά κριτήρια και τις κοινωνικές ανάγκες, όχι τις κερδοσκοπικές επιδιώξεις των ολιγαρχών.

Γιάννης Αναστασόπουλος, Μέλος ΚΕ ΜέΡΑ25, Πολιτικός Μηχανικός

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.

Μετάβαση στο περιεχόμενο