Σοφία Σακοράφα: Το μόνο ουσιαστικό που μπορούμε να πούμε σήμερα για το Ολοκαύτωμα είναι δύο λέξεις: «Ποτέ Ξανά»

Ανακοινώσεις ΜέΡΑ25
30 Ιαν, 2023

Ολόκληρη η ανθρωπότητα σκύβει με οδύνη και σεβασμό το κεφάλι στη μνήμη των θυμάτων του Ολοκαυτώματος. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι αυτή είναι μία πραγματικότητα της ανθρώπινης ιστορίας, και μάλιστα μέσα στον 20ο αιώνα.

Και όμως : αυτό το μεθοδικό μαζικό έγκλημα μιας κρατικής εξουσίας είναι μια παρανοϊκή αλήθεια. Τα εκατομμύρια των αθώων θυμάτων αυτού του αδιανόητου διωγμού θα βαραίνουν για πάντα τη συνείδηση του ανθρώπινου γένους.

Ο φυσικός αυτουργός του εγκλήματος ήταν, βέβαια, το ναζιστικό καθεστώς. Όμως κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει οι ουσιαστικοί συνεργοί ήταν, εκ των πραγμάτων, και οι ηγεσίες των μεγάλων χωρών εκείνης της εποχής, οι οποίες δεν αντέδρασαν καθόλου απέναντι στις πολιτικές αυτές του Χίτλερ, που άρχισαν, με συγκεκριμένα καταδιωκτικά μέτρα, από το 1933.

Μία άλλη σημαντική παράμετρος είναι η στάση της κοινωνίας, η στάση των υπόλοιπων πολιτών, τους καιρούς που υλοποιούνταν το πογκρόμ  εξόντωσης, τόσο στην ίδια τη Γερμανία όσο και στις άλλες χώρες που τελούσαν υπό γερμανική Κατοχή.

Υπάρχει μία περίφημη φράση που λέει : «Δεν ήταν ο Χίτλερ ή ο Χίμλερ που με απήγαγε, με χτύπησε και πυροβόλησε την οικογένειά μου. Ήταν ο τσαγκάρης, ο γαλατάς, ο γείτονας που πήρε μια στολή και στη συνέχεια πίστεψε πως είναι η Κυρίαρχη Φυλή». Την είπε ο Καρλ Στόϊκα, επιζών του Άουσβιτς, όχι Εβραίος – αλλά Ρομ από την Αυστρία, μέλος μιας φυλής που υπέστη και αυτή απηνή διωγμό από τους Ναζί.

Υπήρχε λοιπόν και η συνενοχή · η ενεργή συμμετοχή μιας μερίδας στις εγκληματικές δράσεις, πέρα από τα στελέχη του στρατού ή των στρατοπέδων.

Υπήρχε, επίσης και μια άλλη μερίδα, με τη στάση της λεγόμενης ‘ουδετερότητας’. Δυστυχώς, η σιωπή και η αδράνεια, ήταν και αυτή, αναμφισβήτητα, μια μορφή συνέργειας στο έγκλημα.

Εμείς, έχουμε χρέος για μια ιδιαίτερη αναφορά για τους συμπατριώτες μας –  τους Έλληνες Εβραίους. Μεγάλες κοινότητες, εγκατεστημένες σε πόλεις διάσπαρτες σε όλη την Ελλάδα , με πρώτη τη Θεσσαλονίκη, πραγματικά ξεκληρίστηκαν. 

Και εδώ όμως, πρέπει να πούμε ότι τιμούν την ιστορία του λαού μας όλα τα συμβάντα της ενεργής συμπαράστασης, ατομικής,  οικογενειακής ή και από μέλη του κρατικού μηχανισμού, προς πολλούς από τους διωκόμενους – όπως οι φιλοξενίες απόκρυψης, οι φυγαδεύσεις, οι πλαστές ταυτότητες κλπ. κλπ.

Σημαντικά είναι και όσα έγιναν σε εβραϊκές κοινότητες όπως στη Ζάκυνθο, την Κατερίνη αλλά και το Βόλο ή τη Χαλκίδα. Εκεί, χάρη στις πρωτοβουλίες θεσμικών παραγόντων όπως οι Ορθόδοξοι Μητροπολίτες ή οι Δήμαρχοι, με τη συνδρομή του ΕΑΜ αλλά και τη συμπαράσταση των τοπικών κοινωνιών, έγινε δυνατό να ελαχιστοποιηθεί – ή και σχεδόν να εκμηδενιστεί – ο αριθμός των συλλήψεων και των θυμάτων των Εβραϊκών κοινοτήτων.

Το μόνο ουσιαστικό που μπορούμε να πούμε σήμερα για το Ολοκαύτωμα – πέρα από τη αναγκαία ιστορική γνώση – είναι δύο λέξεις : «Ποτέ Ξανά»!

Αλλά «Ποτέ Ξανά» σημαίνει εγρήγορση και ευαισθησία, σημαίνει συμπαράσταση και αλληλεγγύη προς τον διωκόμενο, σημαίνει δίωξη των εγκλημάτων και άρνηση της ουδετερότητας και της σιωπής.

Και στη σύγχρονη, ακόμα, πραγματικότητα υπάρχουν διωγμοί, γενοκτονίες, προσφυγιά, ακόμα και γκέτο. Υπάρχει σήμερα η Υεμένη, η Σομαλία, οι Κούρδοι και τόσες άλλες εστίες με ανάλογες πρακτικές.

Απέναντι σε αυτά λοιπόν, δοκιμαζόμαστε όλοι σήμερα, για να μην είναι κενά περιεχομένου και χωρίς σημασία όσα αισθανόμαστε για το Ολοκαύτωμα.

Ανάμεσα στα άλλα – συγχωρείστε με λοιπόν – αλλά επειδή φέρω και την Παλαιστινιακή, σαν δεύτερη τιμητική υπηκοότητα, θα σας πω : Στρέψτε τα μάτια σας, σήμερα, στην Παλαιστίνη! 

Και εκεί, σήμερα, το επίσημο κράτος ασκεί επί δεκαετίες ανελέητο διωγμό ενός λαού, επικαλούμενο – και αυτό – λόγους άμυνας και προστασίας της υπόστασής του.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι αυτουργοί, που συντηρούν τέτοιες πρακτικές παγκοσμίως στο διάβα της ανθρώπινης ιστορίας, ακόμα και μέχρι σήμερα!

Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αδιαφορία όλων μας που είτε με τη σιωπή μας, είτε με την ανοχή μας στις πολιτικές μας ηγεσίες, επιτρέπουμε να συνεχίζεται αυτή η πρακτική. Έτσι, όπως και τότε, όλοι οι ουδέτεροι και οι αδιάφοροι είναι συνεργοί στο έγκλημα, όσο και αυτοί που, με οποιονδήποτε τρόπο το δικαιολογούν.

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.

Μετάβαση στο περιεχόμενο