Κύριε Πρόεδρε, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι
Η συνεδρίαση αυτή που αφορά στη δεύτερη θεματική, θα μπορούσε να έχει τίτλο «Η χαμένη ευκαιρία της Συνταγματικής Αναθεώρησης».
Σήμερα συζητάμε διατάξεις που δεν συγκέντρωσαν την απαιτούμενη πλειοψηφία των 180 ψήφων.
Διατάξεις, πολύ σημαντικές, γιατί αφορούν στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα.
Διατάξεις που χαρακτηρίζουν την ποιότητα ενός φιλελεύθερου και δημοκρατικού Συντάγματος.
Φιλελεύθερου με την πραγματική έννοια .
Της εύνοιας προς τις ελευθερίες.
Της αναγνώρισης στον πολίτη ενός οπλοστασίου ατομικών δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, που θα τον προστατεύει από τη βίαια επέμβαση της διοίκησης και της εξουσίας στον ελάχιστο ατομικό του χώρο.
Δημοκρατικού γιατί τα κοινωνικά δικαιώματα πλουτίζουν την παραγωγική συγκρότηση της κοινωνίας με τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή της ευρύτερης λαϊκής πλειοψηφίας.
Μεγαλύτερη λαϊκή συμμετοχή στον οικονομικό , τον πολιτιστικό και κοινωνικό βίο , άρα και περισσότερη δημοκρατία στον πολιτικό βίο της χώρας.
Υπάρχει και τώρα η ευκαιρία να διευρυνθεί αυτό το φιλελεύθερο και δημοκρατικό στοιχείο του Συντάγματός μας, με διατάξεις που προτείναμε και εναρμονίζονται με τις νέες αντιλήψεις που διαμορφώνονται στην ελληνική και την ευρωπαϊκή κοινωνία
Με διατάξεις που θα εναρμονίζονταν με την πολιτειακή μας ιστορία από την πρώτη συνταγματική συγκρότηση με το Προσωρινό Πολίτευμα της Επιδαύρου.
Οι επαναστατημένοι Έλληνες, δύο αιώνες πριν δεν δίστασαν να αναγνωρίσουν μια, εντελώς ριζοσπαστική, για όλη την Ευρώπη, γκάμα δικαιωμάτων και ελευθεριών , με την επίδραση των κοινωνικών αιτημάτων της επανάστασης, αλλά και του ελληνικού και ευρωπαϊκού διαφωτισμού.
Εμείς είμαστε εντελώς φοβικοί, όταν πρόκειται να εναρμονιστούμε σε σύγχρονες προοδευτικές και δημοκρατικές αντιλήψεις.
Θα σταθώ σε δύο σημεία
Το πρώτο αφορά στη διεύρυνση του φιλελεύθερου προσήμου του Συντάγματός μας, για τον ατομικό χώρο όπου απαγορεύεται η παρέμβαση εξουσίας.
Η άποψη της πλειοψηφίας είναι να μην υπάρξει αλλαγή στο άρθρο 5 παράγραφος 2 του Συντάγματος για την απαγόρευση των διακρίσεων . Αλήθεια , πιστεύουμε ότι το άρθρο που υφίσταται σήμερα μας ικανοποιεί;
Δεν θα πρέπει να ληφθεί ιδιαίτερη μέριμνα για την απαγόρευση των διακρίσεων και σε ό,τι αφορά στο φύλο, στην ταυτότητα φύλου, και στο δικαίωμα του σεξουαλικού προσανατολισμού για την απόλαυση των δικαιωμάτων που συνέχονται με την προστασία της ζωής , της τιμής και της ελευθερίας ;
Η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι η προστασία που σήμερα εξασφαλίζει το άρθρο αυτό είναι ανεπαρκής και έχουμε πρόσφατα παραδείγματα.
Μόλις προχθές, στο αθλητικό νομοσχέδιο ανεστάλησαν οι διατάξεις που προέβλεπαν την εφαρμογή ποσόστωσης φύλου στα Διοικητικά Συμβούλια των Αθλητικών Ομοσπονδιών.
Επίσης, η γενική διατύπωση του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 2 του άρθρου, είναι ανεπαρκής για την εγγύηση των δικαιωμάτων των προσφύγων και των μεταναστών.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι η απόλαυση ίσων δικαιωμάτων για αλλοδαπούς και ημεδαπούς υπάρχει στη συνταγματική μας τάξη από τα Συντάγματα της επανάστασης.
Η ελευθερία που πολύ σωστά αυτό το άρθρο εγγυάται για τους αλλοδαπούς εντός της Ελληνικής Επικράτειας, μπορεί να περιοριστεί όταν δίνεται η δυνατότητα διασταλτικής ερμηνείας στις εξαιρέσεις που εισάγονται από το διεθνές δίκαιο, με αποτέλεσμα να ακυρώνεται στην πράξη.
Πρόσφατο, καταλυτικό, παράδειγμα η ενσωμάτωση της οδηγίας της 13ης Δεκεμβρίου 2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, για το καθεστώς της διεθνούς προστασίας με ανεπίτρεπτους και αντιανθρωπιστικούς περιορισμούς.
Είναι επιτακτική η ανάγκη να υπερψηφιστεί η αλλαγή αυτού του άρθρου, ώστε να διευρυνθεί η απόλαυση των δικαιωμάτων της ζωής, της ελευθερίας και της τιμής για όλους, με ευρύτατη συναίνεση.
Η πρόταση του ΜέΡΑ25 καλύπτει ακριβώς αυτή την ανάγκη.
Η δεύτερη ευκαιρία που χάνουμε έχει να κάνει με την ατολμία επιβεβαίωσης του δημοκρατικού προσήμου του Συντάγματός με την εμβάθυνση των κοινωνικών δικαιωμάτων, αφού η πρόταση της πλειοψηφίας είναι να μην υπάρξει καμία αλλαγή.
Τα προηγούμενα χρόνια χαρακτηρίστηκαν από τεράστια υποχώρηση των κοινωνικών δικαιωμάτων.
Εργαλειοποιήθηκε το φοβικό αφήγημα του καθεστώτος ανάγκης, χωρίς χρονικό ορίζοντα.
Βρήκε και ανταπόκριση στη νομολογία των ανωτάτων Δικαστηρίων.
Σήμερα τα κοινωνικά δικαιώματα έχουν γίνει φύλο συκής.
Είναι επιτακτική ανάγκη να επαναβεβαιωθούν μια σειρά από δικαιώματα.
Το δικαίωμα στην εργασία, την υγεία , την κοινωνική ασφάλιση.
Η εμβάθυνση της προστασίας της μητρότητας, του γάμου, της οικογένειας, και της μονογεονεϊκής ιδίως , της παιδικής ηλικίας και των ηλικιωμένων.
Είναι επιτακτική ανάγκη η αναγνώριση και νέων κοινωνικών δικαιωμάτων που έχουν ωριμάσει πλέον στην εξελιγμένη κοινωνία που ζούμε, όπως το δικαίωμα στην ύδρευση, στην απόλαυση της ηλεκτρικής ενέργειας , και στην προστασία της πρώτης κατοικίας.
Βέβαια, έτσι πως θα προχωρήσετε στην πλήρη ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, της ύδρευσης και των κόκκινων δανείων με το σχέδιο Ηρακλής; Συγγνώμη το ξέχασα…
Ξέρετε είναι πολύ εύκολο να αναγνωρίζουμε δικαιώματα.
Δεν κοστίζει τίποτα.
Το δύσκολο είναι να εγγυόμαστε ότι τα δικαιώματα έχουν νόημα, περιεχόμενο και εφαρμογή για όλους.
Παράδειγμα, εγγυάσθε την ψηφιακή διακυβέρνηση.
Όμως, κάποιος που δεν έχει πρόσβαση στην ηλεκτροδότηση και την τηλεπικοινωνία μπορεί να έχει πρόσβαση σε μία σειρά από βασικές δραστηριότητες μέσω του διαδικτύου;
Αναγνωρίζουμε το κοινωνικό δικαίωμα στην υγεία.
Αυτό είναι σχετικά εύκολο.
Το δύσκολο είναι να εγγυόμαστε και το δικαίωμα της υδροδότησης, που εξασφαλίζει ένα minimum υγιεινής , αλλά και την ίδια την επιβίωση.
Ακόμα και αν ψηφίσουμε τις πιο επαναστατικές και ριζοσπαστικές προτάσεις για τα ατομικά δικαιώματα , πώς αυτά μπορούν να βρουν έδαφος εφαρμογής ,αφού ο πολίτης αναγκάζεται να τα αποποιηθεί, όταν τον πιέζει η ανάγκη της επιβίωσης, μέσα στη φτώχεια και την εξαθλίωση;
Τότε χρειάζεται συνταγματική προστασία.
Δεν έχω την ψευδαίσθηση ότι κάποια δυτική κοινωνία του σήμερα προτίθεται να εγγυηθεί στον πολίτη οκτάωρη εργασία, με την οποία να μπορεί να διεκδικήσει αμοιβή ανάλογη με τις ανάγκες του.
Ας εγγυηθούμε, όμως, σε όλους το ελάχιστο.
Το δικαίωμα στην επιβίωση.
Ένα ελάχιστο επίπεδο αξιοπρέπειας.
Ας το αποτυπώσουμε στο Σύνταγμα .
Ας θεσπίσουμε και εγγύηση για τις προνοιακές παροχές.
Για να μη μπορεί οποιοσδήποτε να τις απομειώνει σε εξευτελιστικό βαθμό όπως το βιώνουμε σήμερα.
Ας βεβαιώσουμε περισσότερο επιτακτικά το δικαίωμα στην εργασία και τις συλλογικές συμβάσεις .
Για να δρομολογηθεί μια άλλη ανάπτυξη με σχεδιασμό επενδύσεων έντασης εργασίας, με αξιοπρεπείς συνθήκες και δίκαιες αποδοχές .
Στη διακήρυξη του κόμματός μας παραφράζουμε τον εθνικό μας ποιητή με τη φράση «θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία των πολλών».
Αυτό είναι και το νόημα της ρεαλιστικής παρέμβασής μας σε ότι αφορά νέες προοδευτικές αντιλήψεις, αποδεκτές σε όλη την Ευρώπη, για την απαγόρευση των διακρίσεων.
Αυτό είναι το νόημα της δημοκρατικής μας παρέμβασης για τα κοινωνικά δικαιώματα που εκφράζει το όραμα της ελπίδας για μία κοινωνία που συμμετέχουν όσο το δυνατόν πιο πολλοί.
Σήμερα, πρέπει να σταθούμε γενναίοι και όχι φοβικοί, για να μη χαθεί αυτή η ιστορική ευκαιρία.
Σας καλώ να υπερψηφίσετε την πρόταση του ΜέΡΑ25.
Μια πρόταση που απαντά με ένα θαρραλέο και οραματικό ναι στη διεύρυνση και εμβάθυνση των κοινωνικών και ατομικών δικαιωμάτων.
Γιατί ο Ελληνικός Λαός χρειάζεται περισσότερη Ελευθερία και αξίζει περισσότερη Δημοκρατία .
Δύο αξίες τις οποίες μεταλαμπάδευσε σε όλη την Ευρώπη η Επανάσταση του 1821 και η θωράκισή τους στη Συνταγματική Αναθεώρηση, θα είναι ο καλύτερος εορτασμός των 200 χρόνων της.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
