Η οικονομική ιστορία της ΕΟΚ-ΕΕ είναι μια ιστορία ανταγωνισμού βιομηχανικής/εξαγωγικής δύναμης, που θα κατέληγε νομοτελειακά στην απόλυτη κυριαρχία εκείνου που θα αποδεικνυόταν ο πιο ισχυρός παίκτης σε αυτό το παιχνίδι, εν προκειμένω στη Γερμανία – στην γερμανική ολιγαρχία για να ακριβολογούμε – όπως όλοι γνωρίζουμε πλέον.
Μετά το τέλος του Β’ΠΠ, η Γαλλία αναδεικνυόταν νικήτρια και κυρίαρχος στη δυτική ηπειρωτική Ευρώπη, ο Ηγεμόνας (ΗΠΑ) την αναγνώρισε και έχρισε ως τέτοια. Η ιδέα της ενωμένης Ευρώπης ήταν μια αμερικανο-γαλλική ιδέα, ήταν το μοντέλο άσκησης της αμερικανικής ηγεμονίας στην περιοχή, με τη Γαλλία στρατιωτικό και πολιτικό θεματοφύλακα.
Από το σχέδιο Μάρσαλ και την ίδρυση του ΟΟΣΑ στο Παρίσι μέχρι το Μάαστριχτ, η Γαλλία φαινόταν ως η αρχηγός ανάμεσα στους “ίσους”. Η πρώτη διεύρυνση για παράδειγμα με την ένταξη μιας αδύναμης οικονομίας – δυνητικά εισαγωγικής – έγινε με γαλλική πρωτοβουλία, με τον Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εσταίν να παίρνει τον Κ. Καραμανλή από το χέρι και να μας τοποθετεί στη μεγάλη ευρωπαϊκή “οικογένεια”.
Ο Ηγεμόνας δεν εμπλεκόταν στην εσωτερική λειτουργία της ένωσης, αφήνοντας το πεδίο σχετικά ελαστικό για παιχνίδια εσωτερικής, ενδοενωσιακής, οικονομικής ηγεμονίας. Η βιομηχανική βάση της Γαλλίας της επέτρεπε να πιστεύει πως η διεύρυνση της ΕΟΚ σε νέες αγορές χωρών χωρίς ιδιαίτερο βιομηχανικό τομέα θα την ευνοούσε, σε συνδυασμό πάντα με το ανταγωνιστικό της νόμισμα σε σχέση με το γερμανικό μάρκο. Πράγματι βλέπουμε στο γράφημα πως στα 90ς, με τις αγορές της Ελλάδας, Ισπανίας, Πορτογαλίας να έχουν ωριμάσει στο ρόλο του εισαγωγέα, η Γαλλία εμφανίζει σημαντικά εμπορικά πλεονάσματα για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία της. Ρενό, Πεζό, Σιτροέν, μικροσυσκευές Μουλινέξ και λευκές συσκευές Μπράντ απέκτησαν δυναμική παρουσία στις νέες αδασμολόγητες(απροστάτευτε
Το πράγμα άρχισε να στραβώνει για τους Γάλλους με το Ευρώ, την άρση της τελευταίας γραμμής άμυνας κάθε εθνικής οικονομίας. Η ΕΖ μας εισήγαγε στην περίοδο του “the winner takes it all”, μιας και το τελευταίο εμπόδιο που ήταν οι συναλλαγματικές ισοτιμίες, οι οποίες προσέδιδαν ή αφαιρούσαν ανταγωνιστικότητα στα εξαγώγιμα εμπορεύματα των χωρών-μελών, εξαλείφθηκε. Η γερμανική ολιγαρχία, ως πιο μεθοδική, φρόντισε σχεδιασμένα να περιορίσει την εσωτερική ζήτηση της χώρας, εφαρμόζοντας συσταλτική δημοσιονομική πολιτική με τις περικοπές του “σοσιαλδημοκράτη” Σρέντερ: ελαστικοποίηση εργασιακών σχέσεων, μειώσεις συντάξεων, μισθών, επιδομάτων. Αντίθετα οι Γάλλοι αύξησαν τις εισαγωγές τους, τη ζήτησή τους δηλαδή, περισσότερο από τις εξαγωγές τους, τη ζήτηση των άλλων για τα προϊόντα τους.
Όσο η περιφέρεια εμπέδωνε τον εύκολο δανεισμό σκληρού νομίσματος μέσα στη δεκαετία του 2000, η ζήτησή της στρεφόταν περισσότερο στο “όνειρο”, το περίφημο γερμανικό προϊόν, από αυτοκίνητο μέχρι ηλεκτρική κουζίνα, προσδίδοντας στις γερμανικές εξαγωγές ρυθμό αύξησης πολύ υψηλότερο από εκείνον των αντίστοιχων γαλλικών. Το Ευρώ εκτίναξε τις γερμανικές εξαγωγές, οδηγώντας σε απανωτά ρεκόρ ύψους εμπορικών πλεονασμάτων.
Όσο αυξανόταν το γερμανικό πλεόνασμα, τόσο αυξανόταν και η πιστωτική επέκταση εντός ΕΖ μιας και τα δάνεια που παίρναμε καταναλώνοντας όλο και περισσότερα εισαγόμενα προϊόντα, γινόμενοι υψηλότατα ελλειμματικοί εμπορικά, ήταν οι καταθέσεις των πλεονασματικών, δλδ των Γερμανών κυρίως, οι οποίοι δεν κατανάλωναν τα πλεονάσματά τους ώστε να ανακυκλώνονται μέσα στην ΕΖ, αλλά τα αποταμίευαν, παίζοντας με μεγάλη στοχοπροσήλωση το μερκαντιλιστικό τους παιχνίδι.
Τώρα καλείται η ίδια η Γαλλία, η άλλοτε αρχηγός, να καταστεί “ανταγωνιστική”, να αυξήσει ωράρια, να μειώσει μισθούς, να περικόψει σκληρά κατακτημένα δικαιώματα. Τα κίτρινα γιλέκα αλλά και η προτίμηση στην Λεπέν ως εκφραστή της λύσης της εθνικής αναδίπλωσης, εδράζεται ακριβώς στο γεγονός ότι η Τρόικα έχει μετακομίσει στο Παρίσι για τα καλά.
Ο αγώνας λοιπόν είναι κοινός, υπερεθνικά ταξικός. Αφορά το ίδιο τον γερμανό, τον έλληνα, τον γάλλο, τον ισπανό, τον ιταλό και κάθε ευρωπαίο εργαζόμενο, άνεργο, μη προνομιούχο. Αν οι λαοί το καταλάβουμε αυτό, ίσως να δημιουργηθεί η ικανή ιστορική ρωγμή που θα θέσει τα θεμέλια για την ανάδυση του Ευρωπαϊκού Δήμου, που θα αποφασίζει ο ίδιος τις τύχες του. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει για πρώτη φορά στα χρονικά οι λαοί να σκεφτούν πρωτίστως πολιτικά και ταξικά και δευτερευόντως εθνικά. Οι κατά τόπους ολιγαρχίες έχουν ήδη ενωθεί, προωθούν τα συμφέροντά τους και κεντρικά, με τις πολιτικές της απορρύθμισης των εργασιακών και της ιδιωτικοποίησης ακόμα και των βασικών αγαθών που προωθεί η Τρόικα σε όλη την ΕΕ, και εθνικά, ταυτίζοντας μέσω των μίντιά που ελέγχουν τα δικά τους ταξικά συμφέροντα ως εθνικά.
Χρειάζεται κοινή, συλλογική πολιτική δράση και κοινό πρόγραμμα που θα στοχεύει στην μετατροπή της ΕΕ σε πηγή λύσεων από πηγή προβλημάτων. Μόνο έτσι θα πραγματωθεί το όραμα της Ευρώπης των Λαών.
του Αλέξη Σμυρλή, Συντονιστή Πολιτικού Προγράμματος ΜέΡΑ25
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
