Είδαμε πρόσφατα να ανακύπτει ζήτημα με το σπίτι του Αρη Βελουχιώτη στη Γαύδο, το οποίο φαίνεται να έχει μπει στην πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης του Airbnb προς τουριστική ενοικίαση. Είναι βέβαιο ότι ο καπετάνιος του ΕΛΑΣ δεν θα ήταν καθόλου χαρούμενος με τη μετατροπή της οικίας στην οποία είχε καταφύγει ως εξόριστος τη δεκαετία του ’30 μαζί με άλλα μέλη του ΚΚΕ σε τουριστικό προϊόν του σύγχρονου καπιταλιστικού κόσμου. Λίγο πιο πριν, στη Γαύδο πάλι, πολίτης νοίκιαζε «καβάτζα» (σκιά κάτω από δέντρα, δηλαδή) για να στήσουν σκηνή ελεύθεροι κατασκηνωτές με την ίδια ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Του Μιχάλη Κριθαρίδη*
Ο τουρισμός στη χώρα μας και τα τουριστικά καταλύματα ειδικότερα έχουν μπει σε μια καινούρια φάση, στην οποία αφθονούν οι χώροι διαμονής (με διάφορους τρόπους διαμονής) και αυξάνονται συνεχώς οι τουριστικές ροές (μετά την Αραβική Ανοιξη και τον εν γένει τουριστικό αποκλεισμό της Τουρκίας), ενώ παράλληλα υποβαθμίζεται η ποιότητά του και εμπορευματοποιείται πλήρως, χωρίς, μάλιστα, αυτό να συνεπάγεται την αύξηση της προστιθέμενης αξίας στη χώρα – μια και γίνεται μεγάλη προμήθεια των αγαθών που χρησιμοποιούνται στον τουριστικό κλάδο από το εξωτερικό.
Ο τουρισμός, λοιπόν, αντιμετωπίζεται με καθαρά όρους «προϊόντος» και, μάλιστα, στην πιο ακραία έκφανση της νεοφιλελεύθερης φάσης της μνημονιακής περιόδου. Ως προϊόν, δηλαδή, που εστιάζει καθαρά στην εικόνα και όχι την ουσία, μια εικόνα, μάλιστα, «εισαγωγής» από την «καπιταλιστική μητέρα της Δύσης», που πολλές φορές δεν προσιδιάζει καν στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ελληνικού πολιτιστικού στοιχείου. Ενας τουρισμός με όρους μαζικούς και επιτηδευμένα ξενικούς, με μια λογική συντήρησης της «κοινωνίας του θεάματος» και πρόδηλη παράβλεψη των όσων ουσιαστικών θα μπορούσε να σημάνει και να συμβολίσει στην παγκόσμια πολιτιστική κοινότητα.
Ο τουρισμός θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από τη χώρα μας, την πολιτεία και την κοινωνία, ως μοχλός ποιοτικής ανάπτυξης, που θα αυξάνει πραγματικά την προστιθέμενη αξία στη χώρα, με τη συνεργασία των επαγγελματιών του τουρισμού και τους εγχώριους συνεταιρισμούς (την εγχώρια παραγωγή) για την προμήθεια των απαραιτήτων αγαθών. Ενώ ακόμα θα σέβεται τους εργαζόμενους του κλάδου, το περιβάλλον και τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά του τόπου. Παράλληλα, θα πρέπει να μπει επιτέλους ένα πραγματικό όριο στη βραχυχρόνια μίσθωση και να αμβλυνθούν αποτελεσματικά κατ’ αυτό τον τρόπο οι συνέπειές της στην τοπική κοινωνία με την κατάσταση που επικρατεί στα ακίνητα, τις ενοικιάσεις και τους μόνιμους κατοίκους των πόλεων, οι οποίοι πλέον αδυνατούν να μισθώσουν μια κατοικία σε έλλογες τιμές ενοικίασης. Θα πρέπει να εξετάσουμε ίσως τη θέσπιση ενός ανώτατου ορίου στον αριθμό των ημερών που επιτρέπεται η βραχυχρόνια μίσθωση (για παράδειγμα, 60 μέρες).
Επιπλέον, ένα ακόμα ζήτημα που τίθεται αναφορικά με τον ελληνικό τουρισμό είναι αυτό του πολιτισμού. Ο πολιτισμός κι αυτός, τα τελευταία ιδίως μνημονιακά χρόνια, τελεί «υπό δίωξη» και καθίσταται ένα εμπόρευμα που αντιμετωπίζεται με καθαρά οικονομικούς και μαζικούς όρους. Στο ΜέΡΑ25 εστιάζουμε, όχι μόνο στον «επίσημο» πολιτισμό, την αξία του οποίου, φυσικά, αναγνωρίζουμε, αλλά και στον «ανεπίσημο», σε πολιτιστικά, δηλαδή, έργα «ερασιτεχνών» καλλιτεχνών και κοινωνικών κινημάτων, που συνήθως παραβλέπονται και υποτιμούνται.
Κόντρα στην κατεστημένη άποψη ότι ο πολιτισμός και ο τουρισμός είναι μια ακόμα «βιομηχανία», το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι το πολιτιστικό έργο δεν πρέπει να ιδωθεί μέσα από το πρίσμα της αγοράς, όπως ακριβώς και το τουριστικό στοιχείο.
Ζούμε πράγματι σε μια εποχή όπου η γενικευμένη, συστημική κρίση εξαφάνισε τις δυνατότητες των πολιτιστικών δημιουργών να επιβιώνουν από το έργο τους. Παράλληλα, η τέχνη, ο πολιτισμός και τα μουσεία ακόμα ιδιωτικοποιούνται σε ένα ήδη πλήρως ιδιωτικοποιημένο τουριστικό πλαίσιο. Το Ελληνικό Δημόσιο έχει περικόψει πολλαπλά στα χρόνια των μνημονίων τους οικονομικούς πόρους για τον πολιτισμό και τον στρέφουν στη «γενναιοδωρία» των ιδιωτών. Σε όλη την Ευρώπη αλλά και εν γένει στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο ο πολιτισμός, τόσο του παρελθόντος όσο και ο σύγχρονος, πραγματικά πλέον κινδυνεύει, όταν πρακτικά εξαρτάται από τη σύγχρονη καπιταλιστική κερδοσκοπία.
Εμείς, υπό αυτές τις ασφυκτικές συνθήκες στις οποίες η κυβέρνηση και το μεγαλύτερο μέρος της αντιπολίτευσης συμφωνούν (δηλαδή, τη λιτότητα, τις περικοπές και τα πρωτογενή πλεονάσματα του 3,5%), πιστεύουμε στην ενίσχυση των δημόσιων πόρων για τη διασφάλιση «χώρου» δημιουργίας έργων πολιτισμού, στην απεμπλοκή των οργανωμένων ιδιωτικών συμφερόντων από τον πολιτισμό και τον τουρισμό, καθώς και στην ενίσχυση του εναλλακτικού, ποιοτικού τουρισμού με αναφορά στον άνθρωπο, το περιβάλλον και τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά του τόπου μας.
* Εκπρόσωπος Τύπου του ΜέΡΑ25
Δημοσιεύτηκε στα «Ιδεογράμματα» της Νέας Σελίδας την Κυριακή 13/8/2019.
Πηγή: neaselida.gr
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
