Πρέπει να αποφύγουμε κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις όπως της δεκαετία του 1980 στην Αγγλία, όταν η Θάτσερ ανέτρεψε τη βιομηχανία άνθρακα.
Η έννοια της «Πράσινης Νέας Συμφωνίας» κερδίζει έδαφος και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Πολιτικοί της αριστεράς κυρίως, όπως η Αλεξάνδρα Οκάσιο-Κορτέζ στις ΗΠΑ και ο Γιάνης Βαρουφάκης στην Ευρώπη ηγούνται του αιτήματος για μια μετασχηματιστική πολιτική ατζέντα που θα συνοδεύει τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια.
Ακολουθώντας το παράδειγμα του New Deal του Ρούσβελτ — ένα πακέτο κοινωνικών και οικονομικών μεταρρυθμίσεων μετά τη Μεγάλη Ύφεση — μια Πράσινη Νέα Συμφωνία θα ενεργοποιούσε σαρωτικές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις παράλληλα με τη μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Τι μπορεί να μας διδάξει η ιστορία σχετικά με τις δυσκολίες μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα;
Το Ηνωμένο Βασίλειο αποτελούσε εστία δυσαρέσκειας και συγκρούσεων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980. Ένας από τους λόγους ήταν η παρατεταμένη σύγκρουση μεταξύ της συντηρητικής κυβέρνησης της Margaret Thatcher και των συνδικάτων των ανθρακωρύχων. Τα σημάδια αυτής της σύγκρουσης είναι ακόμα και σήμερα ορατά στις κλειστές βιτρίνες των καταστημάτων στους κεντρικούς δρόμους πρώην πόλεων εξορύξεων.
«Ο πόλεμος της Θάτσερ εναντίον των ανθρακωρύχων είχε στόχο την αφαίρεση εξουσίας από τους συνδικαλισμένους εργαζόμενους ώστε να μειωθούν οι αμοιβές και οι όροι για όλους. «Τις τρομερές συνέπειες τις βλέπουμε καθημερινά», δήλωσε στην FT τον περασμένο Μάρτιο, ο Jeremy Corbyn, πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου,
«Μια Πράσινη Νέα Συμφωνία θα έκανε το αντίθετο. Όχι μόνο θα έφερνε θέσεις εργασίας στις κοινότητες που διέλυσε η Θάτσερ, αλλά θα επέκτεινε και τη δύναμη των εργαζομένων», προσθέτει.
Αλλά είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Είναι σίγουρο ότι η πράσινη ενέργεια θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας από όσες θα εξαφανίσει; Το ενδεδόμενο της κλιματικής καταστροφής δημιουργεί διακομματικές συναινέσεις (αν και εξακολουθεί να υπάρχει σκεπτικισμός σε τμήματα της δεξιάς). Μια μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια στην Ευρώπη θα ενισχύσει τις προσπάθειες μείωσης των ρύπων, αλλά με κόστος την προσωρινή απόλυση και επανεκπαίδευση χιλιάδων εργαζομένων.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών της Ελλάδος, oικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης, μας δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα υπάρξουν παράπλευρες απώλειες: «Δεν υπάρχει τρόπος να έχουμε μηδενικό κόστος μετάβασης – κοινωνικό και οικονομικό». Ο Βαρουφάκης αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης δημόσιου χρέους της ευρωζώνης, και έγινε υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας το 2015 στην κυβέρνηση του Συρίζα. Μετά την παραίτησή του, ίδρυσε το DiEM25, ένα πανευρωπαϊκό πολιτικό κίνημα που καλεί για μια Ευρωπαϊκή Πράσινη Νέα Συμφωνία.
Το πρόγραμμα μιλάει για επένδυση της τάξης του 5 τοις εκατό του ΑΕΠ κάθε χρόνο και θα χρηματοδοτείται μέσω πράσινων ομολόγων εκδιδόμενα από μια δημόσια τράπεζα επενδύσεων, ενώ ένα Καθολικό Βασικό Εισόδημα θα ενοποιεί τους εργαζομένους σε όλους τους τομείς και θα εγγυάται κάποιο εισόδημα σε ανθρώπους που έχασαν τη δουλειά τους.
«Αυτό που έχει σημασία τώρα είναι ένα βασικό εισόδημα – χωρίς δεσμεύσεις και ταπεινωτικές διαδικασίες έγκρισης . Eίναι σαν ένα σκαλοπάτι· επιτρέπει σε κάποιον να σταθεί στα πόδια του και μετά να ανέβει», λέει ο Βαρουφάκης. «Αυτή η ευκαιρία δε δόθηκε ποτέ στους εργάτες των ορυχείων που απολύθηκαν κατά την έναρξη της απεργίας των ανθρακωρύχων».
Η Πράσινη Νέα Συμφωνία θα συμβάλει επίσης στην «ενεργοποίηση» κεφαλαίων που απλά λιμνάζουν. «Κοιτάξτε τα βουνά ρευστότητας στον χρηματοπιστωτικό τομέα που μαζεύουν σκόνη ή χρησιμοποιούνται για επαναγορές μετοχών», λέει ο Βαρουφάκης. «Η Πράσινη Νέα Συμφωνία είναι ένα σύνολο πολιτικών που δρομολογεί υφιστάμενη ρευστότητα προς τεχνολογίες βελτίωσης της κλιματικής αλλαγής».
Πηγή: ft.com
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
