Στο ΜέΡΑ25 ελπίζαμε το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το επιτελικό κράτος να αποτελεί μια επικοινωνιακή κίνηση εντυπωσιασμού, ώστε η κυβέρνηση να δείξει πως «έχει σηκώσει ψηλά τα μανίκια». Τελικά, έντρομοι διαπιστώνουμε πως πρόκειται για την υλοποίηση ενός σκληρά κομματικού και απολύτως δυσλειτουργικού κράτους-Φρανκενστάιν.

Νομοθετικό newspeak εν δράσει 

Το νομοσχέδιο υπόσχεται μικρότερο κράτος — και καταλήγει με μεγαλύτερο και περισσότερο δυσλειτουργικό κράτος. Υπόσχεται αποκομματικοποίηση — και εγκαθιδρύει σκληρή κομματικοποίηση του κράτους, με διάρκεια και αυτοκρατορικού τύπου υπερσυγκέντρωση εξουσιών στο πρόσωπο του πρωθυπουργού Κ.Μητσοτάκη. Υπόσχεται κατάργηση — και υλοποιεί πολλαπλασιασμό, ειδικά δεδομένων των προβλέψεων για κατόπιν εορτής αύξηση των θέσεων διορίσιμων ημετέρων.

Ένα πλαδαρό νομοθετικό κείμενο με τοξική καρδιά 

Πιστή στις μνημονιακές λογοτεχνικές αρετές συγγραφής νομοσχεδίων, η Νέα Δημοκρατία παράγει ένα εκτενέστατο νομοθετικό κείμενο με μια τοξική και κομματική «καρδιά» περιβεβλημένη από τόνους από αδιάφορες διατάξεις με τις οποίες θα μπορούσε και να συμφωνεί κανείς, ή αναδιατύπωση των ήδη ισχυόντων — χώρια η κατάργηση πρότερων προβλέψεων προοδευτικής κατεύθυνσης.

Περισσότερη γραφειοκρατία, παράλληλο κράτος 

Έτσι, το νομοσχέδιο δεν μικραίνει τη δομή του κράτους, απλώς παράγει μία δεύτερη, νέα και παράλληλη δομή πάνω στην ήδη υπάρχουσα. Οι δυσλειτουργίες που παράγει η δαιδαλώδης κατάτμηση των αρμοδιοτήτων συμπορεύονται χέρι με χέρι με την υπερσυγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του πρωθυπουργού και στο γραφείο του (εντελώς ενδεικτικά, άρθρα 21-24, 29-34, 38, 49-56). Η υπεσχημένη αυτονόμηση των υπουργών μεταφράζεται μέσα στο νομοθετικό κείμενο σε πλήρη έλεγχό τους από τους υφισταμένους πέριξ του πρωθυπουργού. Σε συνάρτηση με την πρόσφατη ανάληψη αρμοδιοτήτων για τα μέσα αλλά και την υπηρεσία πληροφοριών του κράτους από το γραφείο του πρωθυπουργού, η εικόνα που αναδύεται είναι δυστοπική.

Συνταγματικές φουρτούνες σε γαλάζιες θάλασσες

Tο εν λόγω νομοσχέδιο, εάν και πολύ σημαντικό καθώς αλλάζει όλη τη δομή και τον τρόπο λειτουργία της Κυβέρνησης, κατά παράβαση του Νόμου, δεν έχει τεθεί πρωτίστως σε δημόσια διαβούλευση προκειμένου να ληφθούν υπόψη της Κυβέρνησης προτάσεις των θεσμικών φορέων και των πολιτών, παρόλο που στο άρθρο 61 του εν θέματι νομοσχεδίου καθίσταται υποχρεωτική η δημόσια διαβούλευση πριν από την εισαγωγή των νομοσχεδίων στις αρμόδιες επιτροπές και περιγράφεται με λεπτομέρεια ο τρόπος με τον οποίο αυτή θα συντελείται.

Από τις διατάξεις του, προκύπτουν ενδείξεις αυταρχικής-συγκεντρωτικής κυβερνησιμότητας στα όρια της Συνταγματικής ερμηνείας.

Για πρώτη φορά παρατηρείται η διόγκωση και η ενίσχυση πελατειακού κράτους και μάλιστα συγκεντρωμένο γύρω από το πρόσωπο του πρωθυπουργού σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα καλοδουλεμένος μηχανισμός ελέγχου της διοίκησης του Κράτους.

Συγκεκριμένα επιχειρείται η σύσταση μιας δημόσιας υπηρεσίας με την ονομασία «Προεδρία της Κυβέρνησης» (αρθρ. 21-24, 29-34) οποία θα υπάγεται στον Πρωθυπουργό, στην ουσία ένα «υπερ-υπουργείο» το οποίο θα ελέγχει, θα παρεμβαίνει και θα διοικεί με το πρόσχημα του συντονισμού και με εργαλείο της παρακολούθησης του ελέγχου κάθε δημόσιας υπηρεσίας και υπουργείου καθώς θα αποτελεί το κορυφαίο πλέον κυβερνητικό όργανο.

(Σύμφωνα  με το άρθρ. 81 του Συντάγματος «Την κυβέρνηση αποτελεί το Υπουργικό Συμβούλιο που απαρτίζεται  από τον Πρωθυπουργό και τους Υπουργούς…» Με εργαλείο αφενός μεν την παράγραφο 2 του αρθ. 82 του Συντάγματος η οποία δίνει την δυνατότητα στον πρωθυπουργό να «εξασφαλίζει την ενότητα της Κυβέρνησης και κατευθύνει τις ενέργειες της, καθώς και των δημοσίων γενικά υπηρεσιών για την εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής μέσα στα πλαίσια του νόμου» και αφετέρου  την πολύ προσεκτική ομολογουμένως λεκτική διατύπωση του λόγου ύπαρξης αλλά και του τρόπου λειτουργίας της «Προεδρίας της Κυβέρνησης» στην ουσία εισάγει κεκαλυμμένα ένα νέο στοιχείο στην διατύπωση του αρθ. 81. του Συντάγματος.)

Για την οργάνωση και την λειτουργία της εν λόγω δημόσιας υπηρεσίας πέρα από τις Γραμματείες και τις Επιτροπές που υπάγονται σε αυτές, τις οποίες δυσκολεύεται κανείς να απαριθμήσει στο νομοσχέδιο, θα προσληφθούν 100 μετακλητοί υπάλληλοι, 30 αποσπασμένοι και θα δημιουργηθούν άλλες 340  θέσεις εργασίας ασαφούς εργασιακής σχέσης αφού στο νομοσχέδιο προβλέπονται διαζευκτικά οργανικές θέσεις μονίμων υπαλλήλων δημοσίου ή ιδιωτικού δίκαιου ή δημοσιογράφων (βλ. άρθρο 29). Παρατηρείται δηλαδή,  κατακόρυφη αύξηση των μετακλητών-ευκαιριακών θέσεων εργασίας,  πάγια στρατηγική του κράτους της δεξιάς, ώστε να κρατούν ομήρους με αυτήν την τακτική  μέρους του λαού ή να καλύπτουν τις θέσεις Κράτους-Εξουσίας με μεγάλο τμήμα του κομματικού μηχανισμού της.

Νομοθετημένο ρεσάλτο κομματικών Αρίστων

Η περίφημη αποκομματικοποίηση και δήθεν τεχνοκρατικοποίηση του κρατικού μηχανισμού δεν είναι τίποτε άλλο παρά η κομματικοποίησή του.  Το ιδεολόγημα πίσω από τις προτεινόμενες αλλαγές ορίζει ότι το κράτος δεν πρέπει να κυβερνάται ανάλογα με την πολιτική εντολή που προκύπτει από τις εκλογές, αλλά από μια νομενκλατούρα που δήθεν φροντίζει απλώς για το «καλύτερο», χωρίς το «καλύτερο» να έχει συγκεκριμένο πολιτικό, ιδεολογικό και ταξικό χρώμα. Η «ουδέτερη τεχνοκρατία» δεν είναι φυσικά τίποτε άλλο παρά η εφαρμογή μητσοτακικών πολιτικών χωρίς την δυνατότητα αντιλόγου. Θεσμοθετείται λοιπόν η διαιώνιση συγκεκριμένων πολιτικών διαχείρισης του κράτους ερήμην της εκλογικής αλληλοδιαδοχής των εντολέων του λαού.

Υπουργεία μόνιμου υπαρκτού «Μητσοτακισμού» ερήμην εκλογών: η εξαπάτηση με τον ΑΣΕΠ μέσω… συνέντευξης!

Συστήνεται σε κάθε Υπουργείο θέση μόνιμου Υπηρεσιακού Γραμματέα (άρθρα 36-37) ο οποίος στην ουσία έχει την διαχειριστική ευθύνη του Υπουργείου και υπογράφει όλες τις ατομικές διοικητικές πράξεις (στο παρελθόν υπέγραφε ο υπουργός ή ο γενικός γραμματέας). Ερωτήματα προκαλεί ο τρόπος επιλογής του Υπηρεσιακού ΓΓ, όπου σε αντίθεση με τα εξαγγελόμενα στις προγραμματικές δηλώσεις, τόσο από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, όσο και από τον συντάκτη του ν/σ, υπουργού Επικρατείας Γεραπετρίτη, για πλήρως αξιοκρατική και αδιάβλητη διαδικασία μέσω ΑΣΕΠ, το 50% της μοριοδότησης προέρχεται από τη συνέντευξη, η οποία θα έχει την ίδια βαρύτητα με τα τυπικά προσόντα και την προϋπηρεσία, δηλαδή τα αντικειμενικά κριτήρια υποβιβάζονται προς όφελος των υποκειμενικών. (άρθρο 36, παράγραφος 7, σημείο (γ)).

Έτσι, ο ΑΣΕΠ χρησιμοποιείται ως αντιπερισπασμός και το πιο σκληρό ρεσάλτο στην καρδιά του κράτους. Όλοι είμαστε περήφανοι για τον ΑΣΕΠ, καθότι παρά τα προβλήματά του αυτός αποτελεί έναν από τους πιο αδιάβλητους μηχανισμούς της Ελλάδας. Όμως, στο νομοσχέδιο για το μητσοτακικό κράτος ανατέλλει η… εξαιρετική σημασία της συνέντευξης στη διαδικασία του ΑΣΕΠ! Έτσι, ανάμεσα σε στελέχη με προφανώς παρόμοια και συγκρίσιμα προσόντα, αφού διεκδικούν υψηλές θέσεις, το αποφασιστικό κριτήριο είναι η προφορική συνέντευξη, η οποία μοριοδοτείται με κρίσιμη πληθωρικότητα. Δεδομένης της υπερσυγκέντρωσης που φανερώνει το νομοσχέδιο γύρω από το πρόσωπο του πρωθυπουργού, να προτείναμε να διενεργεί ο ίδιος ο κύριος Μητσοτάκης αυτές τις συνεντεύξεις;

Για την απολύτως εξαρτημένη Αρχή Διαφάνειας 

Τέλος θεσμοθετείται η Εθνική Αρχή Διαφάνειας (άρθρα 82-102), που θα ενσωματώσει κάθε ελεγκτικό σώμα, ακόμα και ανεξάρτητες αρχές ελέγχου: Σώμα Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, επιθεωρητές Υγείας, επιθεωρητές Δημοσίων Έργων και, βεβαίως, τον γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.

Αυτή όμως η ενοποίηση όλων των ελεγκτικών μηχανισμών σε μια «Αρχή» κάθε άλλο από αποτελεσματική μπορεί να κριθεί, καθώς δημιουργεί σοβαρά προβλήματα γραφειοκρατίας με δεδομένο ότι ο κάθε ελεγκτικός μηχανισμός ερευνά διαφορετικούς νευραλγικούς τομείς και χρήζει διαφορετικού συντονισμού και οργάνωσης. Η διοικητική ενοποίηση τους δεν πρόκειται να εκπληρώσει κανέναν από τους σκοπούς που περιγράφονται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου καθώς αποτελεί έναν εύσχημο τρόπο προκειμένου να μειωθούν οι έλεγχοι και να «καπελωθεί» ιδεολογικά και πολιτικά η συγκεκριμένη Αρχή στο πλαίσιο του νεοφιλελεύθερου συστήματος και της ελεύθερης αγοράς.

Άλλωστε το «δόγμα του σοκ», (ιδιωτικοποιήσεις, κρατική απορρύθμιση και δραστικές περικοπές στις κρατικές δαπάνες) συνοδευόμενο από «το δέος» (κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων) έχει ήδη ξεκινήσει από την κατάργηση των κρίσιμων ειδικών γραμματειών, όπως του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) και του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας (ΣΕΠΕ). Μαζί με την Επιθεώρηση Περιβάλλοντος, το νομοσχέδιο δίνει αυτές τις αρμοδιότητες σε γενικούς γραμματείς «στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης»!

Η χαριστική βολή του νομοσχεδίου στην ελπίδα για ένα κράτος στο οποίο δεν θα έχει κάνει ρεσάλτο ένας πολιτικός χώρος είναι, βέβαια, οι προβλέψεις για την αναφερθείσα ανεξάρτητη αρχή διαφάνειας. Σύμφωνα με αυτές, η κρίσιμη επιλογή σχεδόν όλων, εμμέσως, των προσώπων θα διενεργείται από τον ίδιο τον πρωθυπουργό.  Οι διορισμένοι από εκείνον θα διαλέγουν τους προϊσταμένους, «για αρχή» — για την ιδιαιτέρως κρίσιμη «αρχή». Η πρόβλεψη λοιπόν του νέου μας κράτους για το κομβικό ζήτημα της διαφάνειας απομειώνεται σε μια… αυτοαξιολόγηση του πρωθυπουργού.

Αυτοαναιρούμενες κυβερνητικές προθέσεις

Διαβάζουμε στο άρθρο 72, που τιτλοφορείται «Διαδικαστικές Υποχρεώσεις για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων», πως τα μέλη της κυβέρνησης, μεταξύ άλλων, πρέπει να δηλώσουν τις επαγγελματικές τους δραστηριότητες κατά την τελευταία τριετία για την αποφυγή σύγκρουσης συμφερόντων κατά την άσκηση των ανατεθειμένων καθηκόντων τους (στο πλαίσιο των ευρύτερων ρυθμίσεων περί ασυμβιβάστων, άρθρα 68-76). Βέβαια, παρακάτω διαβάζουμε πως αυτό δεν αποτελεί λόγο απόρριψης αλλά αναπλήρωσης αναφορικά με τα καθήκοντά τους που υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων. Περιμένουμε λοιπόν από την κυβέρνηση να δηλώσει σήμερα ποιο πρόσωπο θα αναπληρώσει τον Υφυπουργό Ενέργειας, Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής σε σχέση με το «Ελληνικό», μια επένδυση με τεράστια περιβαλλοντικά ζητήματα που η εταιρεία – στην οποία εργαζόταν μέχρι και πριν μερικές εβδομάδες ο κος Οικονόμου – ασκούσε και ασκεί πιέσεις να διευθετηθούν υπέρ της. Επίσης, το ίδιο περιμένουμε και για τον Υπουργό Παρά τω Πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσο, μέχρι πρότινος Γενικό Διευθυντή του ΣΕΒ, ο οποίος μάλλον θα πρέπει να αναπληρώνεται πολύ συχνά, μιας και η θέση του στην κυβέρνηση του δίνει τη δυνατότητα να εμπλέκεται σε πληθώρα ζητημάτων —εργασιακά, εργοδοτικές/εργασιακές εισφορές, περιβάλλοντος κλπ— ζητήματα που παραδοσιακά ο ΣΕΒ πιέζει να γείρουν υπέρ του. Αναμένουμε.

Τροπολογίες τελευταίας στιγμής

Πέραν του ν/σ, το ΜέΡΑ25 επαγρυπνεί για τις τροπολογίες και προσθήκες της τελευταίας στιγμής, όπου και συνήθως νομοθετείται ο μέγιστος κομματικός οίστρος.

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.