To νομοσχέδιο που κατατέθηκε για το «επιτελικό» κράτος δείχνει αντιφάσεις που είναι χαρακτηριστικές για τη Νέα Δημοκρατία. Ενώ γίνονται επικλήσεις από το κυβερνών κόμμα για φιλελεύθερη συρρίκνωση του κράτους, στην πραγματικότητα αναζητείται με το νομοσχέδιο ένα πιο συγκεντρωτικό, πιο γιγαντωμένο και πιο αυταρχικό «επιτελικό» κράτος.
Ενώ αποτελεί ιδεολογικό σύνθημα της Νέας Δημοκρατίας η αριστεία, στην πραγματικότητα αυτό που μετράει για τη στελέχωση των επιτελών είναι η κομματική και προσωπική αφοσίωση με τη στενή έννοια, όπως φάνηκε από την αυξημένη σημασία που θα έχουν οι λεγόμενες «δομημένες» συνεντεύξεις και από τη μικρότερη έμφαση στα τυπικά προσόντα. Στο ΜέΡΑ25 θεωρούμε ότι πρέπει να δούμε τις κραυγαλέες αυτές αντιφάσεις ως χαρακτηριστικά συμπτώματα αφενός μιας διεθνούς συγκυρίας και αφετέρου μιας εγχώριας πολιτικής παλινδρόμησης. Ως προς την παγκόσμια συγκυρία, θεωρούμε ότι είναι χαρακτηριστικό της νεοφιλελεύθερης Δεξιάς να επικαλείται στα λόγια το μικρότερο κράτος, ενώ στην πράξη να χρειάζεται περισσότερο και πιο καταπιεστικό κράτος για να οργανώσει την ιδιωτικοποίηση του πλούτου, αλλά και για να κάμψει τις κοινωνικές αντιστάσεις. Η Νέα Δημοκρατία είναι από αυτήν την άποψη ένα τυπικό σύμπτωμα κυβερνήσεων μιας νεοφιλελεύθερης Δεξιάς που συνιστούν πάντα μια Νέα Αστυνομοκρατία. Ταυτοχρόνως, όμως, στην Ελλάδα αυτό σημαίνει ένα πισωγύρισμα στην κομματικοποίηση του κράτους, στον έμμεσο έλεγχο των κοινωνικών φρονημάτων και στην έμφαση σε προσωπικές αφοσιώσεις και τοπικές/ οικογενειακές εξαρτήσεις, που υπήρξαν παραδοσιακά χαρακτηριστικά της εγχώριας Δεξιάς. Από αυτήν την άποψη, η Νέα Δημοκρατία είναι το κόμμα που επικαλείται τον φιλελευθερισμό και την αριστεία, ενώ στην πράξη προάγει τη νεοφιλελεύθερη συγκρότηση ενός αυταρχικού διογκωμένου κράτους στην υπηρεσία των παρασιτικών ελίτ και ευνοεί τις προσωποπαγείς εξαρτήσεις εις βάρος των δημοκρατικών θεσμών.
Μια ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια είναι ότι με τη δημιουργία μιας ισχυρής Προεδρίας της Κυβέρνησης, η οποία θα ελέγχει άμεσα το υπουργικό έργο, φαίνεται σαν να μην υπάρχει εμπιστοσύνη ούτε καν στα ίδια τα μέλη της κυβέρνησης και να πρέπει όλα να ανάγονται στην κορυφή σύμφωνα με ένα πυραμιδωτό σχήμα. Για να είμαστε δίκαιοι, βέβαια, αυτός ο συγκεντρωτισμός και έλλειψη εμπιστοσύνης ήταν χαρακτηριστικό και προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων, όπως κατ’ εξοχήν του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Επιπλέον «μνημονιακό» χαρακτηριστικό είναι ότι οι ρυθμίσεις αυτές έρχονται στη Βουλή με τη διαδικασία του επείγοντος και του κατεπείγοντος. Αυτό συμβαίνει αφενός για να δοθεί μία εικόνα ότι η κυβέρνηση «σηκώνει τα μανίκια» και δουλεύει εντατικά από τις πρώτες μέρες, σύμφωνα με τον ιδιότυπο μνημονιακό λαϊκισμό των εντυπώσεων που προωθεί η Νέα Δημοκρατία. Και αφετέρου για να υποβαθμιστεί η απαραίτητη δημόσια διαβούλευση, ώστε η άλωση του κράτους να συμβεί πιο γρήγορα από τις λαϊκές αντιδράσεις. Εξάλλου, η ανάθεση κομβικών θέσεων σε απολίτικους τεχνοκράτες προκαλεί προβληματισμό ως προς το αν αυτοί θα μπορέσουν ή και θα θελήσουν να υπερασπιστούν το πραγματικά δημόσιο συμφέρον. Το «επιτελικό κράτος» της Νέας Δημοκρατίας έρχεται, λοιπόν, ταυτόχρονα από το παρελθόν των ατομικών/ κομματικών/ οικογενειακών/ τοπικών εξαρτήσεων, αλλά και από το δυστοπικό μέλλον της απολίτικης τεχνοκρατίας όπου τις δημόσιες θέσεις τις καταλαμβάνουν όσοι έχουν διαπρέψει στην προάσπιση των ιδιωτικών συμφερόντων ακόμη και μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών.
Στο ΜέΡΑ25 προτείνουμε λύσεις στους αντίποδες των δυστοπικών αυτών αντιφάσεων. Πυξίδα μας είναι ο πραγματικός δημοκρατικός και κοινωνικός φιλελευθερισμός και όχι ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος πάντα χρειάζεται περισσότερο, πιο συγκεντρωτικό, πιο προσωποπαγές και πιο καταπιεστικό «επιτελικό» κράτος για να υπερασπιστεί τις παρασιτικές ολιγαρχίες. Με την έννοια αυτή στηρίζουμε τη δημόσια αξιολόγηση που είναι το αντίθετο από αυτό που προωθεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, δηλαδή έναν τραγελαφικό συνδυασμό κομματικών «αρίστων» και απολίτικων τεχνοκρατών από τον ιδιωτικό τομέα στην υπηρεσία μιας συγκεντρωτικής ηγεσίας. Η δημόσια αξιολόγηση σημαίνει από την άλλη και μια αντίσταση σε αυτό που συμβαίνει μέχρι τώρα στην Ελλάδα στο πλαίσιο του κομματικοποιημένου κράτους, όπου βλέπουμε συχνά αυτόν που κάνει υπεύθυνα τη δουλειά του να δακτυλοδεικνύεται ως επικίνδυνος για τις συνήθειες νωθρότητας των πολλών. Σύμφωνα με την πρότασή μας, η δημόσια αυτή αξιολόγηση θα γίνεται από κληρωτούς δημοσίους υπαλλήλους και επιτροπές, που θα κρίνουν το παραγόμενο έργο και με ποιοτικά κριτήρια. Με αυτόν τον τρόπο, η αξιοκρατία δεν θα είναι ένα άλλοθι για να διαιωνίζουν την κυριαρχία τους οι παρασιτικές ολιγαρχίες, αλλά μία εξασφάλιση της πραγματικής δημόσιας αριστείας, επαναβιώνοντας τον θεσμό των κληρωτών, που παραπέμπει σε μια αυθεντική συνύπαρξη δημοκρατίας και αξιότητας, όπως μας την κληροδότησε η αρχαία ελληνική δημοκρατική παράδοση.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
