Χαιρετισμός του εκπροσώπου τύπου του ΜέΡΑ25, Μιχάλη Κριθαρίδη, στην Ένωση Περιφερειών Ελλάδας.
Αξιότιμες κυρίες, Αξιότιμοι κύριοι.
Κυρίες και κύριοι Περιφερειάρχες, στελέχη του δεύτερου βαθμού της αυτοδιοίκησης, σας ευχαριστούμε για την πρόσκληση.
Εκ μέρους του ΜέΡΑ25 χαιρετίζουμε σήμερα το τακτικό συνέδριο σας. Είναι ένα συνέδριο προεκλογικό αλλά εξαιρετικά κρίσιμο για πολλούς λόγους. Ελπίζουμε, λοιπόν, οι εργασίες του συνεδρίου να αποβούν γόνιμες, να συνδράμουν στην ανταλλαγή καλών πρακτικών και εργαλείων, και ακόμα περισσότερο να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση κοινών συστημικών προβλημάτων.
Όπως πολύ καλά γνωρίζετε κι εσείς, η αυτοδιοίκηση τα τελευταία χρόνια των πολλαπλών κρίσεων, βάλλεται κι αυτή πανταχόθεν.
Φυσικά με σοβαρές ευθύνες του κεντρικού κράτους, της κεντρικής διοίκησης που είναι πρόθυμη να μεταφέρει ευθύνες και αρμοδιότητες προς την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά εξαιρετικά απρόθυμη πάντα να μεταφέρει και τους αντίστοιχους πόρους όπως αυτοί έχουν θεσμοθετηθεί ακόμα κι από τον μνημονιακό σε μεγάλο βαθμό «Καλλικράτη».
Στον αντίποδα αυτής της διαχρονικής πολιτικής επιλογής της κεντρικής εξουσίας, και μέσα σε αυτά τα περιοριστικά πλαίσια, βλέπουμε την αυτοδιοίκηση να δίνει μάχη για να σταθεί δίπλα στους πολίτες.
Το είδαμε στην πανδημία.
Το βλέπουμε και τώρα με την ενεργειακή κρίση.
Και στις περιφέρειες το βλέπουμε ειδικά στο κομμάτι της πολιτικής προστασίας.
Από την πλευρά της η κυβέρνηση διαλαλεί την ανθεκτικότητα της αυτοδιοίκησης. Όμως, η ανθεκτικότητα αυτή θα πρέπει να παραδεχθούμε όλοι πως βρίσκεται υπό απειλή. Όχι μόνο από τις πολλαπλές κρίσεις των τελευταίων ετών, αλλά και από τη διαχείριση αυτών (ή την έλλειψη διαχείρισης τους) από τη σημερινή κυβέρνηση, αλλά και τους μνημονιακούς προκατόχους της.
Και ακριβώς γι’ αυτό, δυστυχώς, αυτή η κατάσταση δεν είναι κάτι το απολύτως καινούργιο, αλλά έρχεται σε συνέχεια πολλών δήθεν μεταρρυθμίσεων που απορρύθμισαν τις συνθήκες στην αυτοδιοίκηση. Θα πρέπει συνεπώς να είμαστε ειλικρινείς για τα εμπόδια και τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι περιφέρειες, όπως και οι δήμοι, και να μην κλείνουμε τα μάτια μας, νομίζοντας πως είναι σωστό ή λογικό να μην επιλύονται αυτά τα ζητήματα επί της ουσίας, ποτέ.
Αρχικά λοιπόν, έχουμε το ακανθώδες ζήτημα της υποχρηματοδότησης και υποστελέχωσης που οφείλεται στα μνημόνια που υπέγραψαν οι εκάστοτε μνημονιακές κυβερνήσεις και το οποίο διαρκώς οξύνεται. Πώς είναι δυνατόν να ικανοποιηθούν τα αιτήματα χρηματοδότησης των περιφερειών και να γίνει αναθεώρηση των ΚΑΠ, αν δεν αυξηθούν ουσιαστικά τα κονδύλια που είναι καθηλωμένα με τους μνημονιακούς νόμους και το περιβόητο μνημονιακό πλαφόν;
Έπειτα, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τον αντίκτυπο που έχουν τα ανωτέρω σε πεδία όπως για παράδειγμα η πολιτική προστασία.
Σε μια περίοδο που η κλιματική κρίση καθιστά αυτή τη συζήτηση πιο επίκαιρη από ποτέ βλέπουμε μια επικοινωνιακή αντιμετώπιση των ζητημάτων από την πλευρά των μνημονιακών κυβερνήσεων. Οι περιφέρειες, οι δήμοι και οι πολίτες έχουμε αφεθεί κατ’ επανάληψη στην τύχη μας, στο έλεος των θεομηνιών και των φυσικών καταστροφών που προκαλούνται και από τις αντιπεριβαλλοντικές πολιτικές που εφαρμόζονται και εντείνουν την κλιματική κρίση.
Δεν μας σώζει ούτε η επίκληση στην ατομική ευθύνη ούτε οι ειδοποιήσεις στα κινητά μας τηλέφωνα. Απαιτείται σοβαρός σχεδιασμός πολιτικής προστασίας. Με την αυτοδιοίκηση και ειδικά τις περιφέρειες πραγματικό αρωγό.
Πρέπει να αντιληφθούμε πως δεν γίνεται να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση και να προστατευτούν οι κοινωνίες όταν οι κυβερνήσεις συνεχίζουν να ακολουθούν τις ίδιες πολιτικές που τις προκαλούν. Δεν γίνεται για παράδειγμα να έχουμε εθνικό σχέδιο και αντίστοιχα περιφερειακά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων που να προωθούν την καύση απορριμμάτων! Αυτό είναι καταστροφικό!
Αυτές τις μέρες θα γίνει επίσης λόγος εδώ για ανάπτυξη, απορροφητικότητα, αναπτυξιακά προγράμματα και χρηματοδοτικά εργαλεία.
Για εμάς κανένα πρόγραμμα ανάπτυξης δεν θα πετύχει αν η αυτοδιοίκηση παραμένει υποστελεχωμένη.
Καμία ανάπτυξη δεν μπορεί να έρθει όταν η εξουσία είναι συγκεντρωμένη σε επιτροπές, αναπτυξιακούς οργανισμούς και ιδιώτες.
Καμία σοβαρή ανάπτυξη δεν μπορεί να υπάρξει, αν δεν είναι ταυτόχρονα κοινωνικά δίκαιη, πράσινη, αποτελεσματική και με τη συμμετοχή της κοινωνίας στη λήψη των αποφάσεων.
Τέλος, με τις αυτοδιοικητικές εκλογές να απέχουν λιγότερο από έναν χρόνο δεν γίνεται να μην αναφερθούμε στην περίφημη «κυβερνησιμότητα». Στον βωμό της οποίας βλέπουμε να παραβιάζονται βασικές αρχές του Συντάγματος με την αλλοίωση της λαϊκής βούλησης, την επαναφορά του ορίου του 3% και άλλα πολλά, αποσιωπώντας τις πραγματικές συνέπειες και στοχεύσεις.
Και είναι σημαντικό να θυμηθούμε πως ο Υπουργός Εσωτερικών, ο κύριος Βορίδης, προεκλογικά μιλούσε για την ανάγκη να υπάρξουν «παρεμβάσεις στο κράτος και στους θεσμούς» ώστε να μην έρθει ξανά η Αριστερά στην εξουσία.
Και μετά ως Υπουργός παραδεχόταν πως με το νέο εκλογικό σύστημα θα υπάρξει αποκλεισμός της Αριστεράς και από την Αυτοδιοίκηση, λέγοντας μάλιστα χαρακτηριστικά πως «εκλογές θα γίνονται μονίμως στην Ελλάδα για να χάνει η Αριστερά».
Δεν μπορούμε να ξεχνάμε αυτό το πραγματικό «τσεκούρι» στη δημοκρατία, σαν αυτά που μας έχει συνηθίσει βέβαια ο Υπουργός που επέλεξε ο εξίσου δημοκρατικός όπως φαίνεται και από τα πρόσφατα σκάνδαλα, Πρωθυπουργός.
Η Μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ι.Τ.Α.) για τα εκλογικά συστήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που εκπονήθηκε το 2017 κατ’ εντολή του κ. Πατούλη, έδειξε ότι οι πέντε από τις εννέα χώρες της μελέτης, δηλαδή, Αυστρία, Ισπανία, Ολλανδία, Σουηδία και Φινλανδία εφαρμόζουν εδώ και δεκαετίες την Απλή Αναλογική, χωρίς να έχει διαπιστωθεί «αδυναμία κυβερνησιμότητας». Προφανώς οι Αυστριακοί, οι Ισπανοί, οι Ολλανδοί, οι Σουηδοί και οι Φινλανδοί δεν γεννήθηκαν με έμφυτη την Απλή Αναλογική.
Συνεπώς από τα στοιχεία της μελέτης δεν προκύπτει οποιαδήποτε εγγενής «αδυναμία κυβερνησιμότητας» λόγω της Απλής Αναλογικής.
Και σε όλα αυτά τα θέματα η Ένωση Περιφερειών δυστυχώς δεν έχει σταθεί πάντα στο ύψος των περιστάσεων. Έχει συμπορευτεί με την κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη και έχει έτσι αφήσει να αναπτυχθεί μια περιφερειακή διακυβέρνηση, πιο αδιαφανής, πιο αυταρχική, πιο ρυπογόνα, πιο κεντρικοπολιτικού χαρακτήρα και πιο υποστελεχωμένη από ό,τι μας αξίζει.
Σήμερα και μέσα από το συνέδριο σας και τις συζητήσεις που θα λάβουν χώρα αυτές τις μέρες εδώ στην Ρόδο, η Ένωση Περιφερειών οφείλει να αλλάξει ρότα και να παλέψει ώστε η αυτοδιοίκηση να είναι όντως αυτοδιοίκηση και να μην μετατρέπεται σε όχημα του κεντρικού κράτους.
Για εμάς, στο ΜέΡΑ25, απαιτείται μια αυτοδιοίκηση:
- δημοκρατική, με τις αποφάσεις να λαμβάνονται στα περιφερειακά συμβούλια.
- συμμετοχική, με συνελεύσεις γειτονιάς, κοινοτήτων και συμμετοχικό προϋπολογισμό σε κάθε δήμο και κάθε περιφέρεια.
- δημόσια, με τις υπηρεσίες να ανακτούν τον δημόσιο και κοινωνικό τους χαρακτήρα και να στελεχώνονται επαρκώς ώστε να μπορούν να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου.
- πράσινη, με κάθε επενδυτικό και αναπτυξιακό πρόγραμμα να λειτουργεί βάσει των αρχών της εγγύτητας και της κυκλικής οικονομίας.
- συμπεριληπτική, με πρόβλεψη για προσβασιμότητα και συμπερίληψη σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας των πολιτών.
- και κοινωνικά δίκαιη, με την κατανομή των πόρων να γίνεται βάσει των κοινωνικών αναγκών και όχι προς όφελος ιδιωτικών και ολιγαρχικών συμφερόντων, όπως κάνει δυστυχώς και η κεντρική διοίκηση.
Κλείνοντας, θα ήθελα και πάλι να σας ευχηθώ εκ μέρους του ΜέΡΑ25, οι εργασίες του συνεδρίου να αποβούν γόνιμες. Θα παρακολουθήσουμε με προσοχή τις προτάσεις και τα συμπεράσματα που θα προκύψουν, αναγνωρίζοντας, βέβαια, πως οι διαπιστώσεις από μόνες τους δεν αρκούν. Απαιτείται πρόγραμμα αγωνιστικών διεκδικήσεων – για μια πραγματικά ακηδεμόνευτη αυτοδιοίκηση!
Καλές, δημοκρατικές και παραγωγικές εργασίες!
Σας ευχαριστώ
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
