Ενώ τα ΜΜΕ να μας βομβαρδίζουν με ρεπορτάζ για τα αδιέξοδα των διαπραγματεύσεων της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. για το «Ταμείο Ανάκαμψης», μια τρομακτική σιωπή επικρατεί γύρω απ’ τον Ελέφαντα στο Δωμάτιο: Το γιγάντιο κύμα λιτότητας προς το οποίο υπνοβατεί η Ευρωζώνη. Ας δούμε τα στοιχεία:

Ακόμα κι αν ο Ολλανδός Πρωθυπουργός κ Ρούτε και η «τετράδα των σφιχτοχέρηδων» άρουν τις αντιρρήσεις τους για τους όρους και τις προϋποθέσεις του ταμείου, το καθαρό δημοσιονομικό αποτέλεσμα για την Ευρωζώνη δεν θα ξεπερνάει το 1% ετησίως για τρία χρόνια. Ας στρέψουμε τώρα την προσοχή μας στον ελέφαντα στο δωμάτιο: την τρομακτική επάνοδο στην υποχρέωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, το περίφημο Δημοσιονομικό Σύμφωνο.

Σύμφωνα με το αισιόδοξο σενάριο της Κομισιόν, ο μέσος κρατικός προϋπολογισμός στην Ευρωζώνη το 2020 θα είναι -8% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωζώνης. Από αυτό, την επόμενη χρονιά, η εκκολαπτόμενη σταθερή ανάκαμψη θα αποκαταστήσει στην καλύτερη περίπτωση 4%, αφήνοντας την Ευρωζώνη, κατά μέσο όρο, με δημοσιονομικό έλλειμμα -4% το 2021. Επιπλέον, δεδομένου ότι το νούμερο αυτό είναι μέσος όρος, κάποιες χώρες (π.χ. Ιταλία και Ελλάδα) θα αντιμετωπίσουν το 2021 σταθερό δημοσιονομικό έλλειμμα άνω του -8% (από -15% το 2020). Πράγμα που σημαίνει πως για να επιστρέψει σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, η Ευρωζώνη κατά μέσο όρο θα επιβάλει στον εαυτό της δημοσιονομική λιτότητα περίπου 4% του συνολικού ΑΕΠ της, και χώρες όπως η Ελλάδα κι η Ιταλία θα βρεθούν αντιμέτωπες με έναν εφιάλτη λιτότητας που υπερβαίνει το 8% του ισοπεδωμένου ΑΕΠ τους.

Αν επιτραπεί να συμβεί αυτό, το 1% ετήσιας οικονομικής ενίσχυσης του Ταμείου Ανάκαμψης θα εξουδετερωθεί από ένα κύμα δημοσιονομικής λιτότητας της τάξης του 4%. Καθώς η Ευρώπη θα αρχίζει να ανακάμπτει από τις καταστροφικές συνέπειες της πανδημίας, οι Βρυξέλλες θα κοπανάνε τις οικονομίες μας με ένα σφυρί. Και παρόλα αυτά, ως έσχατη απόδειξη ότι το καθεστώς των Βρυξελλών θυμίζει τους Βουρβόνους (τίποτα δεν ξεχνάνε και τίποτα δε μαθαίνουν!), οι καλοί και σοφοί ηγέτες μας αρνούνται να συζητήσουν το δυσοίωνο ελέφαντα στο δωμάτιο, επιλέγοντας να σπαταλήσουν το χρόνο τους σε ατέρμονες διαπραγματεύσεις γύρω από το 1% δημοσιονομικής ώθησης και το αν πρέπει να μειωθεί ή τον τρόπο διαχείρισης του.

Όσο αφορά αυτό το σχετικά ασήμαντο (από μακροοικονομική άποψη) λεγόμενο «Ταμείο Ανάκαμψης», ας ρίξουμε μια γρήγορη ματιά στο τι απασχολεί τους ηγέτες μας. Πέντε είναι τα καίρια ζητήματα. Τα πρώτα τρία φαντάζουν σημαντικά αλλά μόνο τα δύο τελευταία είναι πραγματικά φλέγοντα.

Τα τρία λιγότερα σημαντικά ζητήματα είναι:

• Το συνολικό μέγεθος του πακέτου (που θα χρηματοδοτηθεί με δάνεια της Κομισιόν από τις Αγορές εκ μέρους των κρατών-μελών) και η κατανομή αυτών των κονδυλίων σε ενισχύσεις και δάνεια. Παρά το γεγονός ότι τα δάνεια είναι άνευ σημασίας (καθώς τα κράτη-μέλη και οι εταιρίες της ΕΕ αντιμετωπίζουν πτώχευση, όχι έλλειψης ρευστότητας), είναι απίθανο αυτό το ζήτημα να αποτελέσει σοβαρό θέμα.
• Η διανομή των κονδυλίων ανά χώρα. Εδώ, φοβάμαι ότι ο Ολλανδός Πρωθυπουργός έχει δίκιο: Ήταν ανοησία της Κομισιόν να συγκεκριμενοποιήσει πόσα λεφτά θα πάρει κάθε χώρα βασισμένη σε ξεπερασμένα στοιχεία, αγνοώντας ταυτόχρονα τις (άγνωστες μέχρι στιγμής) συνέπειες της πανδημίας στις οικονομίες και τα συστήματα Υγείας των κρατών-μελών
• O μηχανισμός λήψης αποφάσεων μέσω του οποίου θα εγκρίνονται ή μπλοκάρονται οι πληρωμές: Θα έχει δικαίωμα βέτο η Ολλανδία; Θα χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της Ειδικής Πλειοψηφίας για την έγκριση των πληρωμών; Ή τη φραγή τους; (όπως ξέρουμε, η προεπιλεγμένη μέθοδος έχει μεγάλη σημασία στις διαπραγματεύσεις, ατομικές ή συλλογικές).

Και τώρα περνάμε στα δύο πραγματικά φλέγοντα ζητήματα:

Προϋποθέσεις: Οι Ολλανδοί (και άλλοι που κρύβονται πίσω τους, όπως, τολμώ να πω… το Βερολίνο) θέλουν προαπαιτούμενα για τις εκταμιεύσεις -π.χ. να νομοθετήσει η Ιταλική κυβέρνηση περικοπές συντάξεων, για παράδειγμα, προκειμένου να λάβει τα κονδύλια. Δεδομένου ότι αυτή είναι η πολιτικά καταστροφική μέθοδος της Τρόικας που τόσο έντονα βιώσαμε στην Ελλάδα και αλλού, η απαίτηση προϋποθέσεων είναι τροχοπέδη από όποιους επιμένουν σε αυτές (ιδιαίτερα για τη Ρώμη).

Εκπτώσεις: Ένας τρόπος να κατευνάσεις κυβερνήσεις που δε θέλουν να φανεί στους ψηφοφόρους τους ότι υποκύπτουν στην αμοιβαιοποίηση (όπως ο Ολλανδός Πρωθυπουργός) ή που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη οπότε δε βλέπουν το λόγο να πληρώνουν για το λανθασμένο σχεδιασμό της (όπως η Σουηδία) είναι να τους υποσχεθείς εκπτώσεις επί των απαιτούμενων ποσών. Αυτό ωστόσο σημαίνει ότι για να διατηρηθεί το μέγεθος του Ταμείου, χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία και ναι, κι η Ιταλία, θα πρέπει να συνεισφέρουν περισσότερα.

Αυτή είναι λοιπόν η κατάσταση. Για ακόμα μια φορά, οι ολονύχτιες διαπραγματεύσεις στις Βρυξέλλες, εν μέσω μιας καταστροφικής κρίσης, εστιάζουν στα ελάσσονα ζητήματα και αποφεύγουν σθεναρά να συζητήσουν για τον ελέφαντα στο δωμάτιο, που είναι η «φυσική» και αυτοκαταστροφική ροπή της Ευρώπης προς τη λιτότητα για τους πολλούς, με εξαίρεση τους χρηματιστές και μεγαλοεπιχειρηματίες που απολαμβάνουν έναν «σοσιαλισμό για πολύ λίγους».

Πηγή: yanisvaroufakis.eu

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.