Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία και τις αλλαγές στις διαδικασίες διεθνούς προστασίας, ενσωματώνει,κατ’ αρχάς, τη σχετική κοινοτική οδηγία για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία. Παράλληλα, αλλάζουν σημεία της διαδικασίας διεθνούς προστασίας κυρίως στο δεύτερο βαθμό όπως οι προβλέψεις για συντόμευση κάποιων διοικητικών προθεσμιών  και  για τις πλασματικές επιδόσεις των δευτεροβάθμιων αποφάσεων διεθνούς προστασίας  που υπονομεύει στην πράξη το δικαίωμα δικαστικής προσφυγής των αιτούντων διεθνή προστασία κατά των απορριπτικών διοικητικών αποφάσεων των Επιτροπών Προσφυγών. Θετικά κρίνεται η θέσπιση εκ νέου δυνατότητας υποβολής αιτήσεων για άδειες διαμονής στους μετανάστες για εξαιρετικούς λόγους με μόνη προϋπόθεση την 7ετή παραμονή στη χώρα, που αποδεικνύεται από έγγραφα τα οποία θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση. Από το είδος των εγγράφων θα καθοριστεί και το εύρος εφαρμογής της συγκεκριμένης διάταξης και, ουσιαστικά, της νομιμοποίησης ορισμένου αριθμού παράτυπων μεταναστών για πρώτη φορά ξανά με μία έκτακτη ρύθμιση περιορισμένου χαρακτήρα.

Ωστόσο, χρειάζονται ριζικές τομές για την αξιοπρεπή υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία και τη δίκαιη και αποτελεσματική πρόσβασή τους στις διαδικασίες διεθνούς προστασίας.

Πρώτα απ΄όλα, απαιτείται η άμεση και γενναία υποστήριξη της Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης με προσωπικό και πόρους καθώς η δημιουργία κανονισμών λειτουργίας των κέντρων υποδοχής και φιλοξενίας σε όλη την Ελλάδα, τη διοίκηση των οποίων πρέπει να αναλάβει η υπηρεσία αυτή και όχι να διοικούνται από τον στρατό, όπως συμβαίνει στην πράξη σε πολλά τέτοια κέντρα. Παράλληλα, απαιτείται να υλοποιηθούν στην πράξη οι προβλέψεις της κοινοτικής οδηγίας για την υποδοχή των αιτούντων διεθνή προστασία και να συμπεριλαμβάνονται στις παροχές και όσοι προκαταγράφονται για αίτηση διεθνούς προστασίας και για το διάστημα μέχρι την πλήρη καταγραφή του αιτήματός τους.

Για τις διαδικασίες διεθνούς προστασίας, οι προβλέψεις του νομοσχεδίου αποτελούν ημίμετρα που ούτε θα επιταχύνουν τις διαδικασίες, ούτε θα προσφέρουν ως τέτοιες δίκαιη και αποτελεσματική πρόσβαση των αιτούντων αλλοδαπών στη διαδικασία διεθνούς προστασίας. Χρειάζονται ριζικές τομές και το ΜΕΡΑ25 προτείνει τα ακόλουθα:

α) κατάργηση της υπερταχείας διαδικασίας εξέτασης των αιτημάτων διεθνούς προστασίας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου (ήδη οι παράτυπες αφίξεις αλλοδαπών στον Έβρο αυξάνονται, παρακάμπτοντας έτσι τη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας που αφορά μόνο τα νησιά),

β) κατάργηση του νέου γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά αυτά με νέα απόφαση του Διεθυντή της Υπηρεσίας Ασύλου,

γ) ενίσχυση με εκπαίδευση και μόνιμο προσωπικό της Υπηρεσίας Ασύλου και,

δ) ενίσχυση με προσωπικό και πόρους της Αρχής Προσφυγών και δημιουργία με νομοθετική ρύθμιση μιας νέας σύνθεσης των Επιτροπών Προσφυγών (δεύτερος βαθμός της διοικητικής διαδικασίας διεθνούς προστασίας) με αποκλειστική απασχόληση των μελών των Επιτροπών και επιλογής τους με αδιάβλητο, δημόσιο διαγωνισμό από ανεξάρτητη Επιτροπή μη κρατικών υπαλλήλων, ώστε να διασφαλίζεται η προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των μελών των Επιτροπών στην κρίση τους επί των αιτημάτων διεθνούς προστασίας, όπως, άλλωστε, επιβάλλει και το κοινοτικό δίκαιο.

Τέλος ως προς τις προβλέψεις του νομοσχεδίου για τους μετανάστες, απαιτείται ενίσχυση των υπηρεσιών των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων με προσωπικό και πόρους κι ένας απλός και μόνιμος μηχανισμός τακτικής νομιμοποίησης των μεταναστών που έχουν σταθερούς δεσμούς με την Ελλάδα και όχι μέσω έκτακτων ρυθμίσεων περιορισμένου χαρακτήρα.