Το ΜέΡΑ25 δεν εστιάζει στον «επίσημο» Πολιτισμό, αλλά σε όλα τα πολιτιστικά έργα επαγγελματιών, ερασιτεχνών και περιθωριακών καλλιτεχνών και κοινωνικών κινημάτων, που συνήθως παραβλέπονται και υποτιμούνται.

Ενάντια στην κατεστημένη άποψη ότι ο Πολιτισμός είναι «βιομηχανία», το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι το πολιτιστικό έργο δεν μπορεί να ιδωθεί μέσα από το πρίσμα της αγοράς εργασίας ή του εμπορεύματος και στηρίζει την ελευθερία του αδέσμευτου δημιουργού. Το ΜέΡΑ25 αναγνωρίζει τον οικουμενικό χαρακτήρα του Ελληνικού Πολιτισμού, χωρίς να παραμελεί τον θεμελιώδη ρόλο του στη διαμόρφωση της ελληνικής ταυτότητας.

Στην εποχή της ιδιωτικοποίησης των πάντων, το ΜέΡΑ25 πιστεύει στην ενίσχυση των δημόσιων πόρων για τη διασφάλιση χώρου δημιουργίας έργων Πολιτισμού, αλλά και στην απεμπλοκή των κομμάτων και των οργανωμένων συμφερόντων από αυτόν. Ταυτόχρονα, αναρωτιόμαστε σε ποιον Πολιτισμό θα βρεθούμε μετά την πανδημία, μετά την καταστροφή των μικρών δημιουργών και της μονοπώλησης του Πολιτισμού από την παρασιτική Ολιγαρχία.

Μία συγκροτημένη Πολιτιστική Πολιτική είναι θεμελιώδης για το ΜέΡΑ25 και αποτελεί διαφοροποιό στοιχείο της φυσιογνωμίας ενός κόμματος που αντιστέκεται στη χρεοδουλοπαροικία.

1. Ιδεολογική/πολιτική στάση του ΜέΡΑ25 απέναντι στον Πολιτισμό

• Το ΜέΡΑ25 δεν θεωρεί τον Πολιτισμό βιομηχανία, αλλά αναφαίρετο κοινό αγαθό.
• Το ΜέΡΑ25 τονίζει την ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον Πολιτισμό που θα υπογραμμίζει την αναγκαιότητα της Τέχνης και τη σημασία του ρόλου του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία, τη στιγμή που μία σαφώς εκπεφρασμένη πολιτική για τον Πολιτισμό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό απουσιάζει παντελώς και άρρητα υποκαθίσταται από κινήσεις υποτέλειας στους ιδιώτες της παγκοσμιοποιημένης Ολιγαρχίας.
• Το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι οφείλει να διασφαλίσει αξιοπρεπή ζωή σε όλους τους καλλιτέχνες, Έλληνες, αλλά και ανέστιους πρόσφυγες καλλιτέχνες που έχουν βρει καταφύγιο στην Ελλάδα.
• Το ΜέΡΑ25 αντιστέκεται στην ιδιωτικοποίηση και τη χρηματιστικοποίηση της καλλιτεχνικής παιδείας και αναδεικνύει τη θεμελιώδη ουσία των Τεχνών.
• Το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι η Τέχνη σε καιρούς κρίσης όχι μόνο δεν είναι περιττή, αλλά ουσιαστική και ζωτική.
• Το ΜέΡΑ25 τονίζει τον οικουμενικό χαρακτήρα του ελληνικού Πολιτισμού. Ο ελληνικός Πολιτισμός δεν ανήκει στους Έλληνες ούτε αποτελεί προϊόν που μπορεί να μεταβιβαστεί στους ξένους νεοάποικους της χρεωκοπημένης Ελλάδας.
• Η αντίληψη του ΜέΡΑ25 για τον Πολιτισμό δεν είναι μητροπολιτική, αλλά επιθυμεί να συμπεριλάβει όλες τις περιφέρειες.
• Το ΜέΡΑ25 δεν εστιάζει μόνο στον «υψηλό» Πολιτισμό, αλλά σε ολόκληρο το φάσμα των πολιτιστικών έργων «ερασιτεχνών» καλλιτεχνών και κοινωνικών κινημάτων, καθώς στη λαϊκή και παραδοσιακή πολιτιστική κληρονομιά σε επίπεδο υλικού και άυλου Πολιτισμού. Στηρίζει και προωθεί τη συντήρηση και τη διάδοση όλων.
• Είναι ανοιχτό στις εναλλακτικές μορφές Τέχνης όπως η Τέχνη του δρόμου, η μουσική του δρόμου, το γκράφιτι, χάπενινγκς.
• Επιθυμεί να στηρίξει την πρωτοπορία και το πείραμα στην Τέχνη, τα οποία η κοινωνία μας περιφρονεί, δεδομένου ότι ο κώδικας αξιών της συνδέει τα πάντα με την παραγωγή χρήματος.
• Το ΜέΡΑ25 τονίζει τον κοινοτικό χαρακτήρα όλων των Τεχνών και αντιστέκεται στην αντίληψη που θέλει τα πάντα στα χέρια ιδιωτών και ιδιωτικών Πολιτιστικών Οργανισμών καθώς και τη μετατροπή των Μουσείων σε οτιδήποτε πέρα από δημόσια περιουσία.

2. Πολιτισμός και Άτομα με Αναπηρίες (ΑμεΑ)

• Το ΜέΡΑ25 στηρίζει έμπρακτα τους συμπολίτες μας με αναπηρίες και θεωρεί ότι πρέπει όλες οι παραστάσεις και τα πολιτιστικά γεγονότα να έχουν πρόσβαση για ΑμεΑ.
• Να ευνοούν τη συμμετοχή ΑμεΑ στα καλλιτεχνικά δρώμενα.
• Να υπάρχει ειδική μέριμνα για χρήση νοηματικής γλώσσα, γραφής braille, ταυτόχρονης μετάφρασης σε ειδικές γλώσσες, ώστε τα καλλιτεχνικά δρώμενα να μην αποκλείουν κατηγορίες συμπολιτών μας.

3. Στήριξη της Τέχνης από την Πολιτεία σε επίπεδο υποστήριξης προς νέους -και μη- καλλιτέχνες για να δημιουργήσουν και σε επίπεδο προνοιακής πολιτικής

• Το ΜέΡΑ25 θέλει να εξασφαλίσει εργασιακά δικαιώματα και αξιοπρεπή διαβίωση σε όλους τους Έλληνες ή ανέστιους πρόσφυγες καλλιτέχνες.
• Το ΜέΡΑ25 ζητά σε συνθήκες επιδημίας, φυσικών καταστροφών, πολέμου και βαθιάς οικονομικής κρίσης επιδοματική πολιτική προς όλους τους καλλιτέχνες με όρους διαφάνειας και όχι όρους εξυπηρέτησης ημετέρων.
• Το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι μέρος από τον εορτασμό των 200 ετών του 1821 πρέπει να διατεθεί στους φτωχοποιημένους εργάτες της Τέχνης, που υποφέρουν διπλά λόγω της πανδημίας.
• Το ΜέΡΑ25 απαιτεί την επίσημη καταγραφή όλου του σώματος των καλλιτεχνών από το κράτος μέσα από Σωματεία και Εφορίες. Τώρα που δημιουργήθηκε ένα προηγούμενο καταγραφής και επιδοματικής πολιτικής θα μπορούσε να συνεχιστεί.
• Η Τέχνη είναι επάγγελμα και, δυστυχώς, ο καλλιτέχνης δεν μπορεί να βιοπορίζεται αποκλειστικά με πράγματα της αρεσκείας του. Ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να είναι ούτε δημόσιος υπάλληλος ούτε άπορος. Χρειάζεται μία κατάσταση η οποία θα του δημιουργεί κίνητρα για δημιουργία επιτρέποντάς του ταυτόχρονα να ζει με αξιοπρέπεια.
• Τα μέλη του ΜέΡΑ25 αναρωτιούνται μήπως μετά την πανδημία και την παρατεταμένη κρίση έφτασε η στιγμή του Παγκόσμιου Εγγυημένου Εισοδήματος για όλους και μεταξύ αυτών και για τους καλλιτέχνες.
• Το ΜέΡΑ25 προτείνει το 4% του τζίρου που γίνεται από τα μεγαθήρια Facebook, Amazon, Netflix, Google και Spotify (FANGS) στην Ελλάδα να πηγαίνει στους ανθρώπους που παράγουν Πολιτισμό.
• Το ΜέΡΑ25 θα επιθυμούσε να δημιουργηθούν θεσμοί για τη φιλοξενία καλλιτεχνών όπως υπήρξε στο παρελθόν η Villa Medici. Κάτι όπως οι σταθμοί της ΑΣΚΤ σε μεγαλύτερη έκταση.
• Δημιουργία πολιτιστικών πάρκων είτε στην Αθήνα στην περιοχή της Κυψέλης, των Εξαρχείων, της Αδριανού ή εν ολίγοις χώρων που να βρίσκονται κοντά σε κεντρικά μουσεία και ιστορικούς χώρους, όπου οι καλλιτέχνες θα μπορούν να στεγάζονται και να μελετούν.
• Διαφάνεια στην κατανομή/διανομή κονδυλίων που δίνονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για πολιτιστικές δράσεις και εκδηλώσεις, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο διατίθενται τα κονδύλια στα ΑΕΙ.

4. Θέματα εκπαίδευσης στις Τέχνες και τον Πολιτισμό

• Το ΜέΡΑ25 εστιάζει στην παραδοσιακή πολιτιστική κληρονομιά σε όλους τους τομείς όπως η αρχιτεκτονική, η οικοδομική, η κεραμική, η γαστρονομία κ.ά. Στηρίζει τη συντήρηση των παραδοσιακών τεχνών και της οικοτεχνίας, τη διάδοση όλων, κυρίως δε αυτών που εξαφανίζονται με τον χρόνο και έχουν πολλαπλές επιδράσεις στο περιβάλλον (π.χ. ξερολιθιές, παραδοσιακή αρχιτεκτονική, κ.ά.) μέσα από σεμινάρια και μαθήματα προς νέους Έλληνες και ξένους που θέλουν να διασώσουν αυτήν την ανθρώπινη γνώση.
• Το γεγονός ότι οι μουσικές σχολές και οι σχολές υποκριτικής ανήκουν στο Υπουργείο Πολιτισμού και όχι στο Παιδείας τις θέτει άμεσα εκτός τυπικού εκπαιδευτικού περιβάλλοντος. Από την άλλη μεριά, η μετακίνηση των Τεχνών στο Υπουργείο Παιδείας δημιουργεί προβλήματα, γιατί αρχίζουν να απαιτούνται τυπικά προσόντα, όπως π.χ. διδακτορικά διπλώματα για τους διδάσκοντες. Και αυτό με τα διδακτορικά είναι ένα αγγλοσαξονικού τύπου μόρφωμα πυραμιδικής μόρφωσης, που κάθε φορά πρέπει κάποιος να έχει και ένα παραπάνω τυπικό προσόν για να μπορεί να διδάξει. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται ένας απίστευτος πληθωρισμός πτυχίων που καθόλου βέβαιο δεν είναι ότι εγγυάται ποιότητα στην εκπαίδευση.
• Το ΜέΡΑ25 θεωρεί ότι ένα Καλλιτεχνικό Πανεπιστήμιο θα μπορούσε να μπει στην ομπρέλα ενός Πανεπιστημίου χωρίς πανελλήνιες. Θα μπορούσαν να υπάρχουν δύο τέτοια Καλλιτεχνικά Πανεπιστήμια, ένα στον βορρά και ένα στον νότο.

5. Ανάδειξη και συντήρηση των παραδοσιακών κατασκευών και μνημείων (παραδοσιακοί οικισμοί, κτίρια, μνημεία και τεχνικά έργα)

• Μεγάλο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας αφορά κτίρια και άλλες τεχνικές κατασκευές, τόσο του μακρινού παρελθόντος (αρχαία πολιτιστική κληρονομιά) όσο και του νεότερου (παραδοσιακοί οικισμοί). Προτείνουμε τη φροντίδα, συντήρηση και αξιοποίησή τους με ειδικά προγράμματα προστασίας, αξιοποίησης με αυστηρή διατήρηση της μορφής και λειτουργικότητάς τους και πιθανά επανάχρησης με παράλληλη νομοθέτηση ειδικών όρων προστασίας, με γνώμονα πάντα το δημόσιο και κοινό συμφέρον. Η ανάδειξη των κτιρίων αφορά τόσο τις μητροπολιτικές πόλεις, όσο και την επαρχία, εξίσου.
• Αξιοποίηση των δημόσιων κτιρίων που αυτή τη στιγμή παραμένουν άδεια και είναι παραμελημένα, πολλά δε εξ αυτών ανήκουν στο περιουσιολόγιο του Υπουργείου Πολιτισμού.

6. Εξωστρέφεια του ελληνικού Πολιτισμού, διεθνισμός και πολιτιστική διπλωματία

• Αυτή τη στιγμή λείπει παντελώς και η εσωτερική και η εξωτερική πολιτική για τον Πολιτισμό.
• Στην Ελλάδα δεν υπάρχει εξωτερική πολιτιστική πολιτική για την εξαγωγή Ελλήνων καλλιτεχνών. Έγινε συζήτηση για πολιτιστική διπλωματία στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν δόθηκε συνέχεια. Ας σκεφτούμε πόσο σημαντική είναι η πολιτιστική διπλωματία για θεάματα ακροάματα που μπορούν να ταξιδέψουν και δεν εκφράζονται μέσα από τη γλώσσα.
• Το ΜέΡΑ25 δεν θεωρεί πολιτιστική διπλωματία την αποστολή έργων Πολιτισμού από την Ελλάδα στο εξωτερικό για 25+25 χρόνια όπως νομοθέτησε η παρούσα κυβέρνηση και την οποία θεωρεί πράξη υποτέλειας της χρεοδουλοπαροικίας προς τους νεοαποικιοκράτες.
• Θα πρέπει να τονωθούν οι ανταλλαγές σε επίπεδο σύγχρονης Τέχνης και σύγχρονου Πολιτισμού με το εξωτερικό. Να υπάρχουν κέντρα αντίστοιχα με το Γκαίτε, με το Γαλλικό Ινστιτούτο κλπ. Το ΜέΡΑ25 προτείνει τη δημιουργία παρόμοιου θεσμού που όμως θα ελέγχεται αυστηρά ώστε να μην είναι άμεσα ανοιχτός στη διαφθορά.
• Το ΜέΡΑ25 προτείνει να γίνονται συναντήσεις καλλιτεχνικές ή σταθμοί καλλιτεχνικής και λαογραφικής ή ανθρωπολογικής μελέτης σε ιστορικές περιοχές ή σε περιοχές σταυροδρόμια όπως π.χ. στις Πρέσπες, στο Τριεθνές, κ.ά. Αυτό θα μπορούσε να τονώσει και τις περιοχές που είναι απόλυτα εγκαταλελειμμένες.
• Έμφαση θα πρέπει να δοθεί και στο κομμάτι της ψηφιοποίησης του ελληνικού αρχαίου και σύγχρονου Πολιτισμού σε συνθήκες διαφάνειας που προϋποθέτει επιστημονική και κοινωνική συναίνεση.

7. Θέματα σεβασμού του περιβάλλοντος, ενεργή πολιτειότητα, γενικά στοιχεία Πολιτισμού (κουλτούρα, συμπεριφορές, κ.ά.)

• Μέσα στον χώρο του Πολιτισμού το ΜέΡΑ25 εντάσσει και θέματα σεβασμού του περιβάλλοντος, φροντίδας για τον δημόσιο χώρο, σεβασμό της πολιτιστικής κληρονομιάς, της συμμετοχής στα κοινά, καθώς και θέματα εκπαίδευσης στον καθημερινό πολιτισμό, θέματα συμπεριφορών και υλικού πολιτισμού.

8. Πολιτισμός και περιθώριο

• Το ΜέΡΑ25 θέλει να υποστηρίξει τη σχέση των ανθρώπων που έχουν περιθωριοποιηθεί για λόγους σωματικής ή ψυχικής υγείας, καθώς και για λόγους κοινωνικής περιθωριοποίησης, ώστε να έχουν μία γόνιμη και θεραπευτική σχέση με τον Πολιτισμό.
• Το ΜέΡΑ25 εργάζεται ενεργά προς την κατεύθυνση της πάταξης του στίγματος.