Προοίμιο

Η χώρα μας βρίσκεται από το 2010 στο καθεστώς που ονομάζουμε Χρεοδουλοπαροικία. Δημόσια και ιδιωτική περιουσία, εργασιακά δικαιώματα, φυσικό περιβάλλον, παιδεία, υγεία και πρόνοια, ρευστοποιούνται στο όνομα ενός μη βιώσιμου χρέους, το οποίο χρησιμοποιείται ως όχημα ενός ανελέητου ταξικού πολέμου από τη μεριά της παρασιτικής ολιγαρχίας. Το ΜέΡΑ25 ήδη από το 2018, κατέθεσε τις Επτά Τομές, το συνεκτικό πλαίσιο κομβικών πολιτικών πάνω στο Δημόσιο και Ιδιωτικό Χρέος, τη Δημόσια Περιουσία, τη Φορολογία και τη Δημοσιονομική Ελευθερία, οι οποίες αποτελούσαν το ελάχιστο πλέγμα πολιτικών για την απόδραση από την αποικία χρέους. Οι Επτά Τομές, στο μεσοδιάστημα των τριών ετών, εμπλουτίστηκαν και εξειδικεύτηκαν, καταλήγοντας στην Πρόταση των Θεσμικών Τομών και Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2021, η οποία έχει κατατεθεί στη Βουλή ως Πρόταση Νόμου, αποτελώντας ένα πλήρες, ρεαλιστικό και άμεσα εφαρμόσιμο πλαίσιο πολιτικών για την έξοδο της Ελλάδας από την αποικία χρέους. Προσοχή όμως, η απόδραση από τη Χρεοδουλοπαροικία αποτελεί την αναγκαία, αλλά όχι και την ικανή συνθήκη για να οικοδομήσουμε μια Ελλάδα στη βάση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της εργασιακής ασφάλειας και αξιοπρέπειας, της αειφορίας, της 4ης Πράσινης Βιομηχανικής Επανάστασης. Οι Θεσμικές Τομές του ΜέΡΑ25 λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα του νέου, γενναίου κόσμου που ανοίγεται μπροστά μας. Ο διαρκής και ταχύτατος μετασχηματισμός των παραγωγικών σχέσεων λόγω της τεράστιας τεχνολογικής εξέλιξης, δημιουργεί την επιτακτική ανάγκη επανατοποθέτησης των βασικών πολιτικών προταγμάτων. Ας δούμε επιγραμματικά, στη συνέχεια, τις προκλήσεις της ανθρωπότητας αλλά και την μορφή που θα λάβει η ταξική πάλη μέσα στις επόμενες δεκαετίες.

Τεχνοφεουδαρχία

Η αγορά πλέον περνά ολοένα και περισσότερο στην ψηφιακή σφαίρα, με τα Digital Common Lands να μονοπωλούνται/ολιγοπωλούνται από το ιδιωτικό κεφάλαιο. Εταιρίες όπως η Facebook, Amazon, Netflix, Google αλλά και πλατφόρμες όπως η Wolt, η efood, η booking, η Airbnb κ.λπ., παγιώνονται ως η κυρίαρχη ή η αποκλειστική αγορά στο πεδίο τους, οδηγώντας μας σε αυτό που ονομάζεται Τεχνοφεουδαρχία: ψηφιακά φέουδα, όπου όλοι οι υπόλοιποι οφείλουμε να καταβάλλουμε δικαιώματα, βλ. υπέρογκες προμήθειες ή αμοιβές, για τη χρήση τους. Το ΜέΡΑ25 έχει ξεκινήσει προτείνοντας την φορολόγηση των FAANGS στο ύψος του 4% επί του τζίρου τους.

Αρχές της Κοινωνικής Οικονομίας: στο επίκεντρο ο άνθρωπος, το περιβάλλον και η αειφορία, όχι τα κέρδη

Η συμβατική οικονομική δραστηριότητα λαμβάνει υπόψη της αποκλειστικά την απόδοση του κεφαλαίου, το κέρδος δηλαδή. Η κλιματική καταστροφή, αλλά και η πολυπόθητη κοινωνική δικαιοσύνη, επιβάλλουν αυτό το κερδοκεντρικό κριτήριο να εξαλειφθεί. Κάθε επένδυση πρέπει να αξιολογείται βάσει της αειφορικής της επίδοσης (sustainability performance), δηλαδή τις δυνητικές της ωφέλειες ή ζημίες, όχι απλώς οικονομικά, αλλά πρωτίστως περιβαλλοντικά και κοινωνικά. Χρησιμοποιώντας ένα απλό παράδειγμα, βάσει του κριτηρίου της αειφορικής επίδοσης, η τεράστια έκταση του Ελληνικού δεν θα μπορούσε ποτέ να δοθεί σε έναν ιδιώτη για να την μετατρέψει σε καζίνο, καθώς βάσει αυτών των κριτηρίων μόνο μητροπολιτικό πάρκο θα μπορούσε να γίνει στην έκταση. Ταυτόχρονα, το αίτημα του Βασικού Καθολικού Μερίσματος, δηλαδή της σταδιακής κοινωνικοποίησης των μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων, αποτελεί τη μόνη λύση στον κατακερματισμό της εργασίας και στη μετατροπή του εργαζόμενου σε παρόχου υπηρεσιών με μπλοκάκι, όταν και αν αυτό ζητηθεί από την εργοδοσία. Οι συνεργατικές επιχειρήσεις αποτελούν το αντίδοτο στην εργοδοτική αυθαιρεσία.

Απόδραση από τη Χρεοδουλοπαροικία

Ποτέ στην Ιστορία μια πτώχευση δεν ξεπεράστηκε ούτε με νέα δανεικά ούτε με επιμήκυνση των παλαιότερων δανείων. Για τον απεγκλωβισμό της χώρας από τη Χρεοδουλοπαροικία προαπαιτούμενο είναι η ριζική αναδιάρθρωση των ιδιωτικών και δημόσιων χρεών. Επιπλέον απαιτούνται θεσμικές τομές οι οποίες να:

• Προστατεύουν την μισθωτή εργασία από τον ανελέητο ταξικό πόλεμο που εξαπέλυσε εναντίον της η ολιγαρχία, με μέγα αρωγό την τρόικα.
• Ενισχύουν τη δημιουργική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα απέναντι στην αρπακτική προσοδοφορία του ολιγαρχικού κατεστημένου.
• Εκμεταλλεύονται τη δημόσια περιουσία με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον.
• Μετατρέπουν το κράτος-αρπακτικό σε κράτος-αρωγό.
• Προστατεύουν τους μη έχοντες ενισχύοντας έμμεσα την οικονομική δραστηριότητα.

Η βάση του οικονομικού προγράμματος του ΜέΡΑ25 είναι οι Επτά Τομές, το συνεκτικό πλαίσιο κομβικών πολιτικών πάνω στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, τη δημόσια περιουσία, τη φορολογία και τη δημοσιονομική ευελιξία. Πάνω σε αυτές, έχουμε ως κόμμα εμβαθύνει και αναπτύξει πολιτικές θέσεις εν είδει κοινοβουλευτικών παρεμβάσεων, με κορυφαία την Πρόταση των Θεσμικών Τομών και Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2021, η οποία έχει κατατεθεί στη Βουλή ως Πρόταση Νόμου.

Ακολουθεί το προοίμιο από την Πρόταση Νόμου Κρατικού Προϋπολογισμού 2021 – Θεσμικών Τομών. Το 1ο Μέρος αποτελεί την πρακτική εφαρμογή στις ανάγκες του σήμερα των θεσμικών τομών που περιγράφονται στο 2ο Μέρος. Τέλος, στις θέσεις συμπεριλαμβάνεται θεματική εισήγηση για τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις.

Περίληψη Αντιπρότασης Κρατικού Προϋπολογισμού 2021 (μέρος 1^ο)

Α. Πάταξη υπερφορολόγησης – Φορολογικές τομές

1. Κατάργηση όλων των προπληρωμών φόρων για εταιρίες με λιγότερους από 300 εργαζόμενους.
2. Φορολογικοί συντελεστές επιχειρήσεων: 15% για τις μικρές (έως 30 εργαζόμενοι), 20% για τις μεσαίες (μεταξύ 31 και 299 εργαζόμενοι) και 29% για τις μεγάλες.
3. Δύο συντελεστές ΦΠΑ, συν μηδενικός συντελεστής για έντυπα βιβλία, έντυπο Τύπο, θέατρα-χορό. Ο ανώτερος συντελεστής στο 15% με πλαστικό χρήμα (18% με μετρητά), ο κατώτερος στο 6% και 9% αντίστοιχα. Για τα νησιά του Αιγαίου που αναφέρονται στην Πρόταση Νόμου, οι πιο πάνω συντελεστές μειώνονται κατά 25%.
4. Ειδικός Ψηφιακός Φόρος (φόρος FAANGS) 4%, σύμφωνα με την πρόσφατη τροπολογία που κατέθεσε το ΜέΡΑ25 στο νομοσχέδιο για το λαθρεμπόριο και ο οποίος τώρα εντάσσεται στην εν λόγω Πρόταση Νόμου.
5. ΕΝΦΙΑ: Κατάργησή του για αντικειμενικές αξίες κάτω των €70 χιλιάδων, μείωσή του κατά 25% για αντικειμενικές αξίες μεταξύ των €70 και των €500 χιλιάδων, και αύξηση κατά 10% για αντικειμενικές αξίες άνω του €1 εκ.

Β. Ουσιαστική Στήριξη των Μικρομεσαίων από την Οικονομική Πανδημία

1. Κούρεμα των φόρων και των ασφαλιστικών εισφορών που ανεστάλησαν το 2020 – €2548 εκ. το 2020.
2. Δυνατότητα εθελούσιας μετατροπής ρευστότητας σε προαίρεση (option) κρατικού μεριδίου στην επιχείρηση. Αφορά την επιστρεπτέα προκαταβολή (€5368 εκ.) και παροχές ρευστότητας (€2548 εκ.).

Γ. Ουσιαστική στήριξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας

1. Κονδύλι €1 δις για τη λειτουργία εντός του πρώτου δίμηνου του 2021 Δημόσιου Δικτύου Κέντρων Μαζικών Τεστ/Εμβολιασμών και την, μετά το πέρας της πανδημίας, μετατροπή του σε νέο Δίκτυο Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης του ΕΣΥ.
2. Κονδύλι €800 εκ. για την άμεση πρόσληψη μόνιμων γιατρών και νοσηλευτών.

Δ. Ενίσχυση Ευάλωτων-Αχαρτογράφητων Πολιτών – Σύστημα «ΔΗΜΗΤΡΑ»

1. Στο πλαίσιο του Συστήματος Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου «ΔΗΜΗΤΡΑ», παροχή μεταβιβάσιμων ψηφιακών δημοσιονομικών μονάδων (που αποσβένουν μελλοντικούς φόρους ύψους 10% των ετήσιων εσόδων της Γενικής Κυβέρνησης) σε ευάλωτους πολίτες για αγορές βασικών αγαθών (τρόφιμα, ενέργεια, μεταφορικά κόστη, εξοπλισμός κ.λπ.) και ενίσχυση της ρευστότητας στην αγορά. Μέσω του συστήματος «Δήμητρα», η Πολιτεία εγγυάται την αξιοπρεπή διαβίωση όλων των κατοίκων της χώρας.

Ε. Προστασία Δανειοληπτών, εξυγίανση τραπεζών, κατάργηση «ΗΡΑΚΛΗ» – Δημόσια Εταιρία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους «ΟΔΥΣΣΕΑΣ»

1. Τερματισμός πωλήσεων κόκκινων δανείων, εξυγίανση τραπεζών και προστασία δανειοληπτών μέσω της ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ «ΟΔΥΣΣΕΑΣ».

Περίληψη Πρότασης Νόμου Θεσμικών Τομών (μέρος 2^ο)

Α. Ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας επί δημοσίων εσόδων και φορολογικού λογισμικού

1. Καταργείται η ελεγχόμενη από την τρόικα ΑΑΔΕ και μεταφέρεται το φορολογικό λογισμικό και τα απαραίτητα πληροφοριακά συστήματα σε νέα Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων και Φορολογικού Λογισμικού.

2. Δημιουργείται νέα αυτόνομη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, με την/τον ΓΓ να μην επιλέγεται ούτε από την κυβέρνηση ούτε όμως και από τους δανειστές. Αντ’ αυτών, εκλέγεται από Κοινωνική Επιτροπή Επιλογής Ανώτατου Προσωπικού της οποίας το 1/3 είναι βουλευτές, 1/3 κληρωτοί δικαστές και 1/3 κληρωτοί επαγγελματίες λογιστές-φοροτεχνικοί.

Β. Ανάκτηση εθνικής κυριαρχίας επί δημόσιας περιουσίας και τραπεζικών συμμετοχών. Κατάργηση του ΥΠΕΡΤΑΜΕΙΟΥ και αντικατάστασή του από την εταιρία «ΑΘΗΝΑ – Εθνική Αναπτυξιακή Εταιρία Δημόσιας Περιουσίας και Δημοσιονομικών Συναλλαγών», στην οποία θα υπάγονται:

1. Η «Εθνική Εταιρία Τραπεζικών Συμμετοχών», που θα αντικαταστήσει το υπό κατάργηση ΤΧΣ, και
2. Η «Νέα Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα», που θα προκύψει μετά από συγχώνευση του ΤΑΙΠΕΔ με την υπάρχουσα αναπτυξιακή τράπεζα, έτσι ώστε η δημόσια περιουσία που σήμερα το ΤΑΙΠΕΔ εκποιεί να χρησιμοποιείται (χωρίς να πωλείται) ως εχέγγυο για τη δημιουργία επενδυτικών ροών στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.

Γ. Νέο Ψηφιακό Σύστημα Δημοσιονομικών Συναλλαγών Ιδιωτών-Δημοσίου «ΔΗΜΗΤΡΑ»

1. Το σύστημα «ΔΗΜΗΤΡΑ» θα προσφέρει βαθμούς δημοσιονομικής ελευθερίας στο Ελληνικό Δημόσιο και, παράλληλα, θα εξασφαλίσει σημαντικές φοροαπαλλαγές στους πολίτες, καθώς και δωρεάν συναλλαγές με το Δημόσιο αλλά και μεταξύ ιδιωτών.

Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις (MμE) αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, όσο κι αν η συγκεκριμένη διατύπωση φαντάζει τετριμμένη. Κι αυτό γιατί αποτελούν τη βασική επιλογή για την επιχειρηματική δραστηριότητα στη χώρα μας σε ποσοστά πολύ μεγαλύτερα από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ και τον βασικό εργοδότη με τεράστια περιθώρια ευελιξίας και περαιτέρω επέκτασης της απασχόλησης.

Παρ’ όλα αυτά στη χώρα μας αντιμετωπίζονται διαχρονικά ως παρίας γεγονός που οφείλεται σε δύο κατά βάση παράγοντες:

1. Την ταύτιση των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων με την ντόπια ολιγαρχία, η οποία αντιμετωπίζει, όπως είναι φυσικό, εχθρικά τις ΜμΕ, προκειμένου να καρπωθεί, ως ακραία παρασιτική και κρατικοδίαιτη τους κρατικούς και κοινοτικούς πόρους.
2. Την αδυναμία των μικρομεσαίων επιχειρηματιών λόγω της πολυδιάσπασης των αντικειμένων δραστηριοποίησης και της απασχόλησής των ίδιων των επιχειρηματιών ως εργαζομένων με πλήρες –και πολλές φορές ευρύτερο- ωράριο, που δεν τους επιτρέπει να συνδικαλιστούν ουσιαστικά και να παρέμβουν στα κέντρα λήψης των αποφάσεων. Σε αυτό το σημείο προστίθεται και η γενικευμένη καχυποψία που αφορά τη συνδικαλιστική δράση γενικότερα.

Κρίση και μικρομεσαίες επιχειρήσεις

Η παρατεταμένη οικονομική κρίση και οι μνημονιακές επιταγές έπληξαν με ιδιαίτερη βία τον χώρο των ΜμΕ. Τα μέτρα που πήραν όλες ανεξαιρέτως οι μνημονιακές κυβερνήσεις είχαν εκτός των άλλων κοινό παρανομαστή την επίθεση στην ΜμΕ. Απαριθμούμε ενδεικτικά:

• Επιβολή τέλους επιτηδεύματος.
• Κατάργηση του αφορολόγητου.
• Αύξηση των φορολογικών συντελεστών στο 29%, από το πρώτο ευρώ.
• Προκαταβολή φόρου 100%.
• Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών.

Το μεγαλύτερο βέβαια πλήγμα αποτέλεσε η μείωση των εισοδημάτων. Ο περιορισμός της αγοραστικής δύναμης του κόσμου της εργασίας, ο οποίος αποτελεί ως επί το πλείστον την πελατεία των ΜμΕ, οδήγησε στην καθίζηση των εσόδων υποχρεώνοντας πολλές ΜμΕ σε λουκέτο και τους επιχειρηματίες υπερχρεωμένους στην ανεργία και την απελπισία. Μάλιστα οι άνθρωποι αυτοί βρέθηκαν χωρίς καμία βοήθεια έστω και προνοιακού χαρακτήρα με δεδομένο ότι αποκλείονταν από τα επιδόματα ανεργίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι από το 2008 έως το 2016 είχαμε 182.694 λιγότερες ΜμΕ! Το εμπόριο μάλιστα (ο μεγαλύτερος κλάδος των ΜμΕ) μετρά 80.000 περίπου λιγότερες επιχειρήσεις!

ΜμΕ και πανδημία

Η πανδημία και τα συνεχόμενα lockdowns αποτελούν άνευ προηγουμένου πλήγμα για τις ΜμΕ. Όσες επιχειρήσεις κατάφεραν με αιματηρές απώλειες να σταθούν όρθιες από τις μνημονιακές πολιτικές βρίσκονται αντιμέτωπες με τις αλλοπρόσαλλες και καταστροφικές επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Οι επιχειρήσεις κλείνουν οριζόντια, χωρίς λογική με αποφάσεις αιφνιδιαστικές και ατεκμηρίωτες. Ιδιαίτερα ο πολύπαθος κλάδος του λιανεμπορίου, και της εστίασης κυρίως, ουσιαστικά έχουν απολέσει τα έσοδά τους σε ποσοστά άνω του 70% χωρίς φυσικά τα μέτρα ενίσχυσης της κυβέρνησης να ανταποκρίνονται ούτε στο ελάχιστο στις απώλειες αυτές. Μάλιστα τα χρέη, που συσσωρεύονται, μετατίθενται, για να αποπληρωθούν μετά το τέλος της πανδημίας, με αποτέλεσμα η όποια προοπτική ανάκαμψης να καθίσταται ανέφικτη.

Η πανδημία αποτελεί ούτε λίγο ούτε πολύ την μεγάλη ευκαιρία να καταστεί μέσω της καταστροφής της ΜμΕ η μεταφορά των δραστηριοτήτων και των εσόδων που αποκόμιζαν οι πολλοί από τη λειτουργία των ΜμΕ -είτε ως επιχειρηματίες είτε ως εργαζόμενοι σε αυτές- στην παρασιτική ολιγαρχία ντόπια και διεθνή. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη μεταφέρει τον πλούτο της κοινωνίας στις τσέπες των λίγων – όσο πλούτο είχε απομείνει μετά τα 10 χρόνια μνημονίων και δεν τον είχαν ήδη αρπάξει οι κάθε λογής ολιγάρχες.

ΜμΕ και ΜέΡΑ25

Για το ΜέΡΑ25 ο χώρος των ΜμΕ αποτελεί έναν προνομιακό πολιτικό σύμμαχο. Οι άνθρωποι που δραστηριοποιούνται στις ΜμΕ -είτε επιχειρηματίες, είτε εργαζόμενοι- έχουν υποστεί με τον πιο βίαιο τρόπο τις επιπτώσεις των πολιτικών των κομμάτων που υποστηρίζουν, εκόντες- άκοντες, τη χρεοδουλοπαροικία. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι στράφηκαν μαζικά στο ΣΥΡΙΖΑ τόσο στις εκλογές του 2012 όσο και του 2015, επειδή ταυτίστηκαν με τις διακηρύξεις περί απελευθέρωσης από τα μνημόνια και με την ίδια συνέπεια τον εγκατέλειψαν μετά τη συνθηκολόγηση του καλοκαιριού του 2015. Παράλληλα, αναζητούν διεξόδους που θα δίνουν την ευκαιρία στο χώρο να αναπτυχθεί. Με δεδομένη τη λογική του ΜέΡΑ25 ενάντια στις μονοπωλιακές πρακτικές σε εθνικό και διεθνές επίπεδο (το μποϊκοτάζ της AMAZON από την Προοδευτική Διεθνή είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα) οι άνθρωποι του χώρου των ΜμΕ μπορούν να αποτελέσουν το δυναμικό χώρο που μπορεί να πολλαπλασιάσει την επιρροή του ΜέΡΑ25 στον κόσμο της εργασίας, που είναι διατεθειμένος να συγκρουστεί με το καθεστώς της χρεοδουλοπαροικίας στη βάση της ρεαλιστικής ανυπακοής.