Την ανάγκη για ένα «μεγάλο θετικό δημοσιονομικό σοκ» που θα αποτρέψει την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας επισημαίνει ο Γιάνης Βαρουφάκης. Ο γραμματέας του ΜέΡΑ25 σχολιάζει στα “Χανιώτικα νέα” τους χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης και των ευρωπαϊκών ηγεσιών, καταθέτοντας παράλληλα τις προτάσεις του ΜέΡΑ25 για αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης που προκαλεί η πανδημία του κορωνοϊού. Εκτιμώντας ότι η ζημιά για την Ελλάδα θα είναι μείωση τουλάχιστον κατά 10% στο εθνικό εισόδημα και έλλειμμα προϋπολογισμού μεταξύ -10% και -15%, ο κ. Βαρουφάκης προειδοποιεί ότι αν συνεχιστούν «εγκληματικά σφάλματα» του 2010, η Ευρωπαϊκή Ενωση οδεύει προς την αυτοκατάργησή της.

Οι κοινωνίες δίνουν μια διπλή μάχη για επιβίωση. Βιολογική και οικονομική. Κι αν στο πρώτο πεδίο έχουν βγει μπροστά οι επιστήμονες, στο δεύτερο περιμένουμε από τους οικονομολόγους και τις κυβερνήσεις να δώσουν λύσεις. Δεδομένης της πρωτόγνωρης κατάστασης, έχουμε τα “όπλα” για ν’ αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση;

Οπλα πάντα υπάρχουν. Το πρόβλημα είναι ότι τα διαθέσιμα όπλα απλά δεν είναι στα χέρια εκείνων που θέλουν και μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν υπέρ της πλειοψηφίας. Από την 10η Μαρτίου, το ΜέΡΑ25 καταδείξαμε στην κυβέρνηση συγκεκριμένα μέτρα ανακούφισης των πιο αδύναμων, στήριξης των επιχειρήσεων, και αποτροπής μιας ακόμα βαθύτερης καθίζησης της συνολικής οικονομίας. Αντί να υιοθετήσει αυτές τις άμεσα εφαρμόσιμες, και θεραπευτικές, προτάσεις μας η κυβέρνηση προβαίνει σε ακολουθία χλιαρών μέτρων που δεν ανακουφίζουν όσο θα ανακούφιζαν αυτά που τους προτείναμε και, σε πολλές περιπτώσεις, σπαταλούν πόρους σκανδαλωδώς υπέρ των γνωστών “ημετέρων”. Περαιτέρω, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, την περασμένη βδομάδα το ΜέΡΑ25 κατέθεσε Πρόγραμμα 3 Σημείων με τίτλο “Τι πρέπει να κάνει η ΕΕ τώρα”. Η Σύνοδος Κορυφής αγνοεί τέτοιες προτάσεις και επιδίδεται στο αγενές άθλημα της παράλυσης μέσω συνεχών αναβολών.

Δύο είναι οι πιθανές εξηγήσεις της μη υιοθέτησης των προτάσεών μας. Η μία ότι οι προτάσεις μας στερούνται εφαρμοσιμότητας ή ουσίας. Η άλλη, που για εμάς ισχύει, είναι ότι, ενώ τα όπλα υπάρχουν, επιλέγουν να μην τα χρησιμοποιούν για δύο λόγους: Πρώτον, επειδή η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να διανοηθεί να κάνει κάτι χωρίς την έγκριση της τρόικας. Δεύτερον, επειδή είναι πολλά τα σκοτεινά επιχειρηματικά και τραπεζικά συμφέροντα, πανευρωπαϊκά, που θα πληγούν από τη χρήση των διαθέσιμων όπλων υπέρ της πλειοψηφίας των πολιτών σε όλες τις χώρες της ΕΕ.

Για ακόμα μια φορά βλέπουμε την Ευρωπαϊκή Ενωση να κινείται με πολύ αργά βήματα, εν μέσω διαφωνιών Βορά – Νότου και πάλι με μια Γερμανία να βάζει βέτο σε προτάσεις όπως το ευρωομόλογο. Βλέπετε λύση ή πάμε σε ένα αδιέξοδο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον της Ε.Ε.;

Κατ’ αρχάς, πρέπει να ερμηνεύσουμε σωστά το φαινόμενο που περιγράφετε -την άρνηση δηλαδή Γερμανίας και λοιπών πλεονασματικών κρατών (π.χ. Ολλανδίας, Αυστρίας, Φινλανδίας) να προχωρήσουν στο ευρωομόλογο ή οποιαδήποτε μορφή αλλαγής της σαθρής δομής της Ευρωζώνης. Με απλά λόγια, δεν πρόκειται απλά για ανοησία ή παράλογο αρνητισμό.

Το ευρώ δομήθηκε όπως δομήθηκε για συγκεκριμένο λόγο: Ωστε κανείς εκλεγμένος πολιτικός να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει σε μια δύσκολη στιγμή (αλλά και στις καλές εποχές) τους θεσμούς της Ευρωζώνης για να μεταβιβάσει πλούτο από τους λίγους στους πολλούς.
Με άλλα λόγια, η νομισματική Ενωση δημιουργήθηκε έτσι ώστε να τερματιστεί η δυνατότητα που είχαν τα κράτη να αναδιανέμουν εισοδήματα και πλούτο από τους κατέχοντες στους μη έχοντες.

Αυτή ήταν μια τεράστια νίκη για την ολιγαρχία. Από τη μία έχουν στη διάθεσή τους θεσμούς (π.χ. Κομισιόν, Ε.Κ.Τ., Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας) που τους βοηθούν χωρίς ενδοιασμό όταν η ολιγαρχία έχει πρόβλημα (π.χ. τα Μνημονιακά δάνεια στο κράτος μας, στην Ιρλανδία κ.λπ. ώστε να πάρουν πίσω τα χρήματά τους η Deutsche Bank, η Societe General κ.λπ). Και από την άλλη έχουν ακυρώσει την όποια πιθανότητα να υπάρξει εκλεγμένος πολιτικός που να μεταφέρει τον πλούτο τους στους μη προνομιούχους, είτε σε εθνικό είτε σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Λογικό δεν είναι οι πολιτικοί εντεταλμένοι της ολιγαρχίας να κάνουν αγώνα μεγάλο εναντίον του ευρωομολόγου που, στα μάτια τους, είναι ο προπομπός εργαλείων που δυνητικά θα μεταφέρουν πλούτο από τους ολιγάρχες στους πολλούς; Ακόμα κι αν αυτό θέτει σε κίνδυνο την ίδια την Ενωση, δεν το βάζουν κάτω!

Σε ό,τι αφορά την ελληνική κυβέρνηση, έχετε ασκήσει κριτική για τους χειρισμούς της, κάνοντας μάλιστα λόγο για «εγκληματική αμέλεια». Με μια οικονομία όμως που δεν έχει καλά – καλά σταθεί στα πόδια της βγαίνοντας από μια πτώχευση, τι επιπλέον μέτρα μπορούν να παρθούν;

Αυτά που προτείνουμε -τα οποία τα προτείνουμε ακριβώς επειδή η οικονομία μας ήταν σε κακά χάλια πριν ακόμα μας επισκεφτεί ο κορωνοϊός. Π.χ. Κούρεμα φόρων, κι όχι μόνο αναβολή πληρωμών φόρων, για πληγείσες επιχειρήσεις, ιδίως σε τουριστικές περιοχές. Κατάργηση προπληρωμής φόρου καθώς είναι αστείο καν να μιλάμε για καταβολή το 2020 του 95% του προβλεπόμενου φόρου επιχειρήσεων του 2021 υπολογισμένο στη βάση των κερδών του… 2019. Παροχή χρεωστικών καρτών με πίστωση €300 το μήνα για 6 μήνες σε 300 χιλιάδες άτομα/οικογένειες που δεν θα λάβουν τα 800 ευρώ επειδή, π.χ., είναι αχαρτογράφητοι αυτοαπασχολούμενοι, άστεγοι κ.λπ. Αμεσο πάγωμα Νόμου “ΗΡΑΚΛΗΣ” και μόνιμη προστασία 1ης κατοικίας και μικρομεσαίων επιχειρήσεων από πλειστηριασμούς. Αν δεν παγώσει ο “Ηρακλής”, ανοίγει ο δρόμος για απαιτήσεις από τα αρπακτικά ταμεία των κρατικών εγγυήσεων. Θέλει η κυβέρνηση να προσθέσει 12 δισ. στο χρέος τα οποία δεν πρόκειται καν να βοηθήσουν τις τράπεζες αλλά θα δοθούν στα ξένα και ντόπια αρπακτικά;

Τα όποια μέτρα αρκεί να είναι σε βάθος τριών ή πέντε μηνών; Γιατί μικρές ή μεσαίες επιχειρήσεις φαντάζει αδύνατον να συνέλθουν από αυτή τη λαίλαπα πριν από το νέο έτος.

Οχι βέβαια. Αλλά είχε σημασία η κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή να ανακοινώσει ένα Μεγάλο Θετικό Δημοσιονομικό Σοκ τουλάχιστον 4 δισ. (αντί για αναβολές πληρωμών), όπως τους προτείναμε τη 10η Μαρτίου. Τους είχαμε προειδοποιήσει: Κάθε μέρα που το καθυστερούν αυξάνουν το μακροπρόθεσμο κόστος και μειώνουν την ικανότητα της Οικονομίας να ανακάμψει σε έξι μήνες, ένα χρόνο.

Σε διεθνές επίπεδο ακούμε για μπαράζ κρατικοποιήσεων στο οποίο προχωρούν ή ετοιμάζονται να προχωρήσουν οι κυβερνήσεις, σε μια προσπάθεια να διασωθούν μεγάλες εταιρείες. Κάποιοι μιλούν για την αρχή του τέλους του νεοφιλελευθερισμού. Μήπως ένας είναι ένας… κεϋνσιανισμός για ολίγους, μια προσπάθεια δηλαδή με δημόσιο χρήμα να σωθούν μόνο οι ισχυροί “παίκτες” σε κάθε χώρα;

Ούτε σοσιαλισμός ούτε κεϋνσιανισμός είναι αυτό που κάνουν οι ανά τον κόσμο κυβερνώντες. Μια επανάληψη αυτών που βλέπουμε από το 2008 παρατηρούμε: Τα κράτη μεταφέρουν τις ζημίες από τις πλάτες των ισχυρών στις ισχνότερες πλάτες των αδύναμων. Δεν πρωτοτυπούν. Ενα παράδειγμα πείθει. To 2012, επί κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, φόρτωσαν 41 δισ. νέο χρέος στον ελληνικό λαό για να «κρατικοποιήσουν» τις ελληνικές τράπεζες. Όμως φρόντισαν οι μετοχές των τραπεζών που έλαβε το Δημόσιο να μην έχουν ψήφο! Οπότε, ναι μεν οι τράπεζες ήταν τύποις κρατικοποιημένες όμως, επί της ουσίας, οι τραπεζίτες έκαναν ό,τι ήθελαν με την περιουσία του λαού. Το ίδιο γίνεται και τώρα: Οι ζημίες κοινωνικοποιούνται αλλά ο έλεγχος και τα οφέλη παραμένουν στην ολιγαρχία.

Υπάρχει μια χώρα που τη θεωρείτε αυτή τη στιγμή ως πρότυπο αντιμετώπισης από από κρίσης;

Από τις μικρές η Ισλανδία και από τις μεγάλες η Κίνα.

Μία ακόμη ιδιαιτερότητα αυτής της κρίσης είναι ότι σε τούτη την περίπτωση τα κρυπτονομίσματα δεν είναι πλέον ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές. Πώς ερμηνεύετε αυτή η νέα κατάσταση;

Ποτέ δεν ήταν ασφαλή καταφύγια τα κρυπτονομίσματα. Ούτε θα γίνουν. Ο λόγος που, αντίθετα με άλλες φάσεις της κρίσης που ξεκίνησε το 2008, η τιμή του Bitcoin και άλλων τέτοιων “νομισμάτων” δεν ανεβαίνει είναι ότι κανείς τώρα δεν φοβάται τον πληθωρισμό ή μια κρίση νομισματική. Ο χρυσός ή το Bitcoin είναι ελκυστικά (λόγω της σπανιότητάς τους που εγγυάται περιορισμένη προσφορά) μόνο όταν ο κόσμος φοβάται πληθωρισμό. Η κρίση όμως τώρα χτύπησε την πραγματική οικονομία δημιουργώντας προοπτική μεγάλου αποπληθωρισμού (δηλαδή τιμών που πέφτουν) και μεγάλης ανεργίας.

Σε αναμονή θετικών νέων από την ιατρική και επιστημονική κοινότητα, πώς βλέπετε να ξημερώνει η… μετά κορωνοϊό μέρα για την Ελλάδα; Για τι μεγέθους οικονομική ζημιά μιλάμε;

Κατ’ ελάχιστον -10% στο εθνικό εισόδημα και έλλειμμα προϋπολογισμού μεταξύ -10% και -15%. Αυτό, από μόνο του, δεν είναι καταστροφικό. Αν εφαρμόζονταν τα μέτρα που προτείνει το ΜέΡΑ25, τόσο εγχώρια όσο και πανευρωπαϊκά, το σοκ θα το ξεπερνούσαμε εντυπωσιακά γρήγορα. Δυστυχώς παρατηρούμε το ίδιο εγκληματικό σφάλμα που πρωτοείδαμε το 2010 με την απαρχή της Κρίσης του Ευρώ: Μια Ε.Ε. που επιβάλει στον εαυτό της και στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών την αντιμετώπιση μιας κρίσης πτωχεύσεων ως εάν να ήταν πρόβλημα ρευστότητας. Οσο εμμένουν στη λύση του δανεισμού και των αναβολών πληρωμών (αντί για Μεγάλη Τονωτική Δημοσιονομική Ενεση και Κούρεμα Οφειλών) τόσο η δυστυχία των ανθρώπων μας θα γίνεται ανυπόφορη και τόσο η Ε.Ε. θα οδεύει προς την αυτοκατάργηση.

Δημοσιεύτηκε στα “Χανιώτικα Νέα” στις 30/03/2020

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.