Ο πυρήνας του νομοσχεδίου «Επίδομα Γέννησης και Λοιπές Διατάξεις» είναι το επίδομα 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα, κίνηση που «φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα από τα νέα θεμέλια της σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής της χώρας, η συγκροτημένη χάραξη της οποίας οφείλει να αποτελεί σταθερή προτεραιότητα της Πολιτείας. Aναμένεται να αποτελέσει κίνητρο για τους μέλλοντες γονείς και ταυτοχρόνως σημαντικό βοήθημα κατά την πρώτη περίοδο ανατροφής του παιδιού τους».

Είμαστε αντίθετοι στη λογική του νομοσχεδίου για δύο διαφορετικούς λόγους, έναν «θεωρητικό» και έναν «πρακτικό».

Κατά πρώτον, στο «θεωρητικό» επίπεδο, η λογική του νομοσχεδίου εντάσσεται στην πεμπτουσία αυτού που η Αριστερά εδώ και δεκαετίες αναλύει ως «βιοπολιτική» και το στηλιτεύει. Η βιοπολιτική περιγράφει «τον τρόπο με τον οποίο επιχειρήθηκε, από τον 18ο αιώνα και μετά, να εξορθολογιστούν τα προβλήματα που έθεσαν στη διακυβερνησιακή πρακτική τα φαινόμενα που χαρακτήριζαν ένα σύνολο ζώντων συγκροτημένων σε πληθυσμό: υγεία, υγιεινή, γεννητικότητα, μακροζωία, φυλές…», όπως συνόψισε ο Μισέλ Φουκώ, στις ετήσιες παραδόσεις του στο Κολέγιο της Γαλλίας με τίτλο «Η γέννηση της βιοπολιτικής» (ελλ. μετάφραση Β. Πατσογιάννης, εκδ. Πλέθρον, σ. 289). Η βιοπολιτική αφορά στις τεχνικές διαχείρισης και ρύθμισης της ζωής και του θανάτου των ανθρώπινων πληθυσμών από την εκάστοτε εξουσία. Αυτό σημαίνει πως η πολιτική έχει τη δυνατότητα να διαμορφώνει και να μορφοποιεί τη ζωή του ανθρώπινου είδους κατ’ όπως θέλει και χρειάζεται ώστε να εδραιώνεται και να αυξάνει τη δύναμή της. Έτσι, ο ρυθμός γέννησης των πολιτών ενός έθνους-κράτους εγγράφεται στο «δημογραφικό ζήτημα» ως πολιτικό, πλέον, ζήτημα και πρόβλημα και η εξουσία/πολιτική διαχείριση καλείται να ρυθμίσει το πόσο γεννούν ή δε γεννούν οι πολίτες με πολιτικά και κυβερνητικά μέσα (στην προκειμένη περίπτωση, με «κίνητρα»). Εμείς έχουμε μια αντίληψη της ελληνικής ταυτότητας πολύ διαφορετική από το χοντροκομμένο κυβερνητικό «κάντε παιδιά για να σωθεί το Έθνος, ορίστε πάρτε και δυο χιλιάρικα». Πάντοτε βέβαια υποκρύπτεται σε αυτή τη ρητορική της Δεξιάς και η λογική «…ούτως ώστε να αντιστραφεί η ‘πληθυσμιακή αλλοίωση’ από τους μετανάστες και πρόσφυγες», σύμφωνα με τον όρο του υπουργού Άδωνι Γεωργιάδη.

Όμως, πέρα από τη βιοπολιτική στρατηγική της εξουσίας, η οποία εξωραΐζεται ως αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, υφίσταται και ένα άλλο ζήτημα και πρόβλημα που σαφώς αφορά την Αριστερά. Πολλές φορές στη συνάρτηση του εάν μια γυναίκα θα αποφασίσει να τεκνοποιήσει ή όχι εντάσσεται μια πληθώρα οικονομικών παραγόντων, από το εισόδημά της μέχρι το πραγματικό κόστος του τοκετού. Αυτά τα πραγματικά εμπόδια στο να υλοποιήσει μια γυναίκα την βούλησή της για τεκνοποιΐα ή/και οικογένεια προφανώς και μας απασχολούν, πέρα και έξω από οποιαδήποτε λογική κρατικής και κυβερνητικής διαχείρισης της δημογραφίας.

Αυτό μας οδηγεί στο δεύτερο ζήτημα, στο πρακτικό ζήτημα: ακόμα κι αν οι βλέψεις της κυβέρνησης δεν είναι οι ρητώς διακηρυγμένες, δηλαδή η εξουσιαστική διαχείριση της δημογραφίας ως «λύση του δημογραφικού προβλήματος», και υποθέσουμε ότι πρόκειται για έγνοια επίλυσης πολύ πραγματικών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και εμποδίζουν την τυχόν επιθυμία τους για τεκνοποιΐα, οι πρόνοιες του νομοσχεδίου είναι σε εντελώς λάθος κατεύθυνση. Κανένα άπαξ χαρτζιλίκι των δύο χιλιάδων ευρώ δεν μπορεί να επιλύσει αυτά τα πολύ πραγματικά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μέλλουσες ή νέες μητέρες μητέρες. Εάν κανείς ήθελε να τα επιλύσει, οι κάτωθι προτάσεις θα μπορούσαν να κάνουν πραγματική διαφορά:

• Δημιουργία κρατικών μαιευτηρίων ώστε να μετακυλιστεί το κόστος της γέννησης από την κάθε οικογένεια στο σύνολο της κοινωνίας.
• Επιδότηση των μεθόδων υποβοηθούμενης γονιμοποίησης από τα ασφαλιστικά ταμεία.
• Σταδιακή ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών των γονέων πέραν των δύο παιδιών, εντελώς άλλης τάξης από αυτά που εξαγγέλλει η κυβέρνηση.
• Εκμηδένιση, με κρατική βοήθεια, του κόστους που σήμερα καταβάλει ο εργοδότης για τη γέννηση παιδιών από υπαλλήλους στον ιδιωτικό τομέα, πράγμα που βεβαίως οδηγεί σε απαράδεκτες πιέσεις στις υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα να μην τεκνοποιούν.
• Προώθηση της ευημερίας των παιδιών, που θα περιλαμβάνει την καθιέρωση οικουμενικής δωρεάν βρεφονηπιακής φροντίδας και ποιοτικής προσχολικής αγωγής
• Δωρεάν παροχή ιατροφαρμακευτικής, οφθαλμιατρικής και οδοντιατρικής περίθαλψης σε κάθε παιδί από τα 0 έως τα 14-18 χρόνια του.
• Υποχρεωτική θέσπιση πλήρους-δωρεάν ετήσιας προληπτικής ιατρικής εξέτασης για τις ηλικίες 0-12 ετών.

Αντί λύσεων σε μια τέτοια λογική, η κυβέρνηση προσβάλλει τις νέες και μέλλουσες μητέρες με την υπόσχεση «δυο χιλιάδων ευρώ», ως εάν η αξιοπρέπεια ενός πολίτη συνίσταται στο αν θα λάβει ή δε θα λάβει δυο χιλιάδες ευρώ από το κράτος προκειμένου να προβεί σε μια τόσο σημαντική πράξη.

Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.