Του Γιάνη Βαρουφάκη
Αναδημοσίευση από το The Opinion
Ποιος θα φανταζόταν ότι η πιο καίρια κριτική σε μια κυβέρνηση που επαγγέλλεται τον οικονομικό φιλελευθερισμό θα ερχόταν από το στόμα του Μίλτον Φρίντμαν, όταν έλεγε πως: «η λύση που δίνει η κυβέρνηση σ’ ένα πρόβλημα είναι συνήθως τόσο προβληματική όσο και το πρόβλημα το οποίο πολύ συχνά επιδεινώνει.» Στην περίπτωση της Ελλάδας εν έτει 2024, το εν λόγω «πρόβλημα» δεν είναι άλλο από τη μόνιμη χρεοκοπία αυτής της χώρας σε μια περίοδο που η κυβέρνηση θριαμβολογεί για τα θηριώδη πρωτογενή της πλεονάσματα.
Σε κάθε οικονομία, όταν το κράτος έχει πλεόνασμα το «μάρμαρο» το πληρώνει η κοινωνία. Κι αν έχει να το πληρώσει, έχει καλώς. Όταν όμως δεν έχει, τότε το κόστος της υπερπληρότητας των κρατικών ταμείων είναι η κοινωνική εξαθλίωση. Το 2024 αποδεικνύεται μια τέτοια χρονιά. Το πρώτο επτάμηνο της τρέχουσας χρονιάς το πρωτογενές πλεόνασμα ξεπέρασε κατά περίπου 60%, ή 2 δισ. ευρώ, το αντίστοιχο πλεόνασμα του 2023. Όμως, την ίδια περίοδο, οι νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές των ιδιωτών γιγαντώθηκαν: το πρώτο πεντάμηνο έφτασαν τα 3,433 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 22%, ενώ τον Μάιο και τον Ιούνιο η αύξηση ξεπέρασε το 40% σε σχέση με το 2023.
Η εικόνα αποδεικνύεται ακόμα κρισιμότερη όταν εστιάσουμε στην πηγή των κρατικών πλεονασμάτων και στη διάρθρωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πολιτών. Μια ματιά στα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτει ότι τα τεράστια πλεονάσματα οφείλονται όχι στην ευημερία των πολιτών (π.χ., οι ποσότητες που αγοράζουν μειώνονται) αλλά στην ακρίβεια που φέρνει πολύ περισσότερους έμμεσους φόρους – οι οποίοι, ως γνωστόν, πλήττουν δυσανάλογα τους μη έχοντες. Όσο για την αδυναμία των φυσικών προσώπων να πληρώνουν τους φόρους τους, τα στοιχεία της ΑΑΔΕ καταδεικνύουν ότι πρόκειται για γενικευμένο κακό: οι πολίτες αδυνατούν να καταβάλουν πολλές κατηγορίες φόρων – φόρους εισοδήματος, περιουσίας, άλλους άμεσους φόροι, έμμεσους φόροι, τέλη και χαρτόσημα, πρόστιμα, δάνεια, καταλογισμούς κλπ. Πρόκειται, δηλαδή, για «οριζόντια» οικονομική δυστοκία.
Το παζλ της μη βιωσιμότητας της ελληνικής οικονομίας ολοκληρώνεται με μια ματιά στο εμπορικό έλλειμμα κατά το πρώτο εξάμηνο το οποίο αυξήθηκε κατά 10,5% φτάνοντας τα 16,73 δισ. ευρώ (με τις εξαγωγές να υποχωρούν στα 25,3 δισ., από 26,1 δισ. πέρσι, και τις εισαγωγές να ανεβαίνουν στις 42,03 δισ. ευρώ, από 41,3 δισ. πέρσι). Γιατί συνδυάζω εδώ τα στοιχεία του κρατικού πλεονάσματος, των ληξιπρόθεσμων οφειλών και του εμπορικού ελλείμματος; Επειδή αυτά τα τρία στοιχεία, μαζί, αποδεικνύουν ότι ο τίτλος του παρόντος άρθρου δεν είναι μια πολιτική ρητορική ενός επί κεφαλής αντιπολιτευόμενου κόμματος αλλά η πικρή, αδιαμφισβήτητη αλήθεια.
Μια από τις λίγες αδιαμφισβήτητες αλήθειες που διδάσκουμε στα πανεπιστημιακά μαθήματα μακροοικονομικής είναι η εξής ταυτότητα:
Πλεονάζουσες αποταμιεύσεις ΣΥΝ κρατικό πλεόνασμα ΙΣΟΝ Εμπορικό Πλεόνασμα
Στην περίπτωσή μας, ο λόγος που το κρατικό πλεόνασμα μπορεί να είναι τόσο μεγάλο σε μια περίοδο που το εμπορικό πλεόνασμα είναι τόσο αρνητικό είναι απλός: οι αρνητικές πλεονάζουσες αποταμιεύσεις – δηλαδή μια κοινωνία που ζει από τα ελάχιστα έτοιμα που της απέμειναν.
Να γιατί το ΜέΡΑ25 δεν το βάζουμε κάτω και, κόντρα στα τέσσερα κόμματα (ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-Νέα Αριστερά) που επιμένουν ότι μας έσωσαν με τα Μνημόνιά τους, εμείς επιμένουμε ότι αυτή η χώρα, με τις πολιτικές υψηλών πλεονασμάτων, τεράστιων φόρων και αποδημούντων νέων, έχει ανάγκη μιας ριζικά διαφορετικής πολιτικής.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
