Την Παρασκευή που μας πέρασε ο Γιανης Βαρουφάκης, καλεσμένος στο ΑΠΘ από τη νεολαία του DiEM25 συμμετείχε στο πάνελ ομιλιών με τίτλο “Πανεπιστήμιο: από το άσυλο στην αγορά”. Ακολουθεί μια σύνοψη του σκεπτικού που ανέπτυξε ο Γραμματέας του ΜέΡΑ25 στην ομιλία του.
Άσυλο: Η κατάργηση του πρόκριμα για την επέλαση της “αγοράς” στο δημόσιο πανεπιστήμιο
Πρώτα ήρθαν για το άσυλο, μετά θα ποσοτικοποιήσουν τις ποιότητες, κατόπιν θα συνδέσουν τις μετρήσεις με τα κονδύλια και, πριν το καταλάβει η ελληνική κοινωνία, το δημόσιο πανεπιστήμιο θα έχει μετατραπεί σε ένα απέραντο ιδιωτικό κολλέγιο όπου θα ασφυκτιά η γνώση η δύσκολη, η επικίνδυνη, η βαθειά.
Χωρίς άσυλο δεν υπάρχει πανεπιστήμιο. Αυτό διασφαλίζει την ελεύθερη διακίνηση κάθε σκέψης. Αυτό διασφαλίζει την δυνατότητα έκφρασης της “αιρετικής” για το κατεστημένο σκέψης. Όπως ξεκίνησε από τα μοναστήρια (όπου υπήρχαν βιβλιοθήκες) και μπορούσαν να πουν εντός αυτών όσα δεν θα μπορούσαν να πουν εκτός – χωρίς να περάσουν από ιερά εξέταση.
Το άσυλο όμως για το λόγο αυτό συνιστά το τελευταίο προπύργιο του δημόσιου πανεπιστημίου. Ένα πανεπιστήμιο που η επίθεση της “νεοφιλελεύθερης αγοράς” θα έρθει με τον πιο επικίνδυνο αλλά και συνάμα υπόκωφο τρόπο. Όχι με ιδιωτικοποιήσεις, αλλά με την λεγόμενη “διασύνδεση αυτού με την αγορά”. Και είναι πράγματι “δελεαστικό” το νεοφιλελεύθερο αφήγημα, αν δεν μπει κανείς στο βάθος των όσων αυτά υποκρίπτουν.
Ακόμα κι ο πολιούχος του οικονομικού φιλελευθερισμού, ο Άνταμ Σμιθ, προειδοποίησε εναντίον της ιδιωτικής παιδείας. Όχι επειδή δεν έβλεπε ένα ακόμα πεδίο στο οποίο θα μπορούσε να παρεισφρύσει η ιδιωτική κερδοσκοπία, αλλά επειδή πίστευε βαθιά ότι η κοινωνική ωφέλεια που θα έχει το κοινωνικό σύνολο από ένα ποιοτικό πανεπιστήμιο, θα επωφελήσει πολλαπλώς (εξωτερικότητες) την κοινωνιία και την οικονομία.
Το πανεπιστήμιο πρέπει να μορφώνει και όχι απλώς να εκπαιδεύει τα παιδιά μας. Με γενικές – βασικές αλλά πολύ ουσιαστικές γνώσεις που θα ανοίγουν τους ορίζοντες τους. Όχι με απλή αναπαραγωγή “τεχνοκρατικής γνώσης”. Έτσι γίνεται σε όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια, όπου πρώτα και κύρια λαμβάνεις μια βαθιά μόρφωση και στη συνέχεια επιλέγεις μια κάποια εξειδίκευση. Ακόμα και σε τμήματα που προορίζονται να παράγουν τεχνικές γνώσεις, τα οποία είναι εξίσου σημαντικά, αλλά πρέπει εξίσου να καλλιεργούν πρώτα τον νου και το κριτικό πνεύμα και κατόπιν να υπεισέρχονται τεχνικές λεπτομέρειες.
Γι αυτό χρειάζεται ένα δημόσιο πανεπιστήμιο το οποίο πρώτιστα θα προασπίζει την ποιότητα της παρεχόμενης γνώσης. Δεν θα κάνει “αγοραίες εκπτώσεις”, καθώς κανένας σοβαρός εργοδότης και καμία σοβαρή επιχείρηση δεν θέλει εργαζόμενους ρομπότ οι οποίοι απλώς θα κατέχουν μια τεχνοκρατική “εργαλειοθήκη” και δεν θα μπορούν να σκεφτούν ή να δράσουν πέρα και έξω από αυτή.
Η ίδια η αγορά δηλαδή, δεν έχει ανάγκη και δεν θα έπρεπε να επιθυμεί σε τελική ανάλυση τη διασύνδεση του πανεπιστημίου με αυτήν, διότι κάτι τέτοιο υποβαθμίζει το επίπεδο των αποφοίτων τους και κατ’ επέκταση των εργαζόμενων της. Ίσως με εξαίρεση στο επιπέδο των μεταδιδακτορικών σπουδών όπου μπορούσε να γίνει μια κάποιας μορφής διασύνδεση με υγιείς όμως όρους. Το αυτό ισχύει και για το κομμάτι της τεχνολογικής εκπαίδευσης.
Προγράμματα σπουδών σχεδιασμένα με βάση τις εντολές των “αγοραίων” εργοδοτών θα διασφαλίζουν, στην καλύτερη περίπτωση, δουλειά στα γκισέ των τραπεζών. Οι καλές θέσεις θα πηγαίνουν σε νέους με πραγματική μόρφωση από πανεπιστήμια που η αγορά μένει στην πόρτα.
Και εδώ υπεισέρχεται και το ταξικό ζήτημα αυτών των πολιτικών. Καθώς αυτά τα υποβαθμισμένα πανεπιστήμια και προγράμματα σπουδών που θα οδηγούν σε αυτές τις υποβαθμισμένες θέσεις εργασίας, θα προορίζονται για τους πολλούς οι οποίοι δεν θα έχουν τη δυνατότητα να πάνε σε ένα καλό πανεπιστήμιο – όπου θα στέλνει τα παιδιά της μόνο η ολιγαρχία – από το οποίο θα προωθούνται μετά αναλόγως σε ποιοτικές θέσεις εργασίας.
Αυτές λοιπόν οι νεοφιλελεύθερες και μνημονιακές για την Ελλάδα πολιτικές, είναι για άλλη μια φορά πέρα από τοξικές και ταξικές για τα παιδιά μας.
Παράλληλα δε, συνδυάζονται και με μία ακόμα εγκληματική και χυδαία διασύνδεση του πανεπιστημίου με τους “αριθμούς”, αυτό που συχνά οι πρεσβευτές της χρεοδουλοπαροικίας μας ονομάζουν “αξιολόγηση” ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για φτηνιάρικη ποσοτικοποιημένη ψευτοαξιολόγηση που καταστρέφει τις ποιότητες στο όνομα των ποσοτήτων. Αξιολόγηση προϋποθέτει αξίες και κρίση – όχι μέτρηση στη βάση προκατασκευασμένης φόρμουλας. Αξιολόγηση επιπλέον και έλεγχος χρειάζεται και στο επίπεδο της συμπεριφοράς των διδασκόντων, καθώς και μια “διμερής” μεταξύ των φοιτητών και των διδασκόντων κρίση που δεν θα συνδέεται με περαιτέρω επικύνδυνες και παρακείμενες λογικές. Το διδακτικό προσωπικό των πανεπιστημίων πρέπει να είναι ελεύθερο και απερίσπαστο στο έργο, όχι κυνηγός “αξιολογητικών μονάδων” και της εύνοιας φοιτητών, προϊσταμένων και αγοράς, ώστε να υπηρετείται μόνο ο αληθινός σκοπός και όχι οι παράπλευρες “εξυπηρετήσεις”.
Εμείς αυτά τα πανεπιστήμια θέλουμε. Πανεπιστήμια που συνιστούν φάρο για τους ελεύθερους και συνειδητοποιημένους πολίτες και κίνδυνο για τις δουλικές τρόικες. Η επίθεση σε αυτά τα πανεπιστήμια ξεκίνησε ήδη με την κατάργηση του ασύλου και είναι βέβαιο πως θα ενταθεί. Η αντεπίθεση όμως των φοιτητών και της κοινωνίας θα πρέπει να είναι άμεση και μαζική, αν δεν θέλουμε το φευγιό των παιδιών μας να ξεκινάει πλέον μετά τα σχολεία.
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
