Οταν κάνουμε λόγο για «γυναικοκτονία», εννοούμε μια εκ προθέσεως δολοφονία γυναίκας, η οποία σκοτώνεται ακριβώς λόγω του ότι είναι γυναίκα και όχι για άσχετο λόγο. Πρόκειται για ένα έμφυλο έγκλημα που έχει πολιτική διάσταση, αποτελώντας το τελικό στάδιο πρακτικών μίας πατριαρχικής κουλτούρας, η οποία περιλαμβάνει και τη συστηματική ενδοοικογενειακή βία. Το να αναγνωρίσουμε ρητά αυτά τα έμφυλα εγκλήματα ως «γυναικοκτονίες», αντί να θεωρούνται απλώς δολοφονίες ή ανθρωποκτονίες που «έτυχε» να είναι εναντίον γυναικών, ανήκει σε μία γενική πολιτισμική και πολιτική πάλη, η οποία θα βελτιώσει όλον τον τρόπο της ζωής και των σχέσεών μας.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι θύτες των γυναικοκτονιών συχνά προβάλλουν ως αιτιολογία την προσβολή της τιμής τους ή την εγκατάλειψή τους από το θύμα. Αυτό συνέβη και στην πρόσφατη γυναικοκτονία που συγκλόνισε τη Λακωνία, όπου ο 40χρονος καθ’ ομολογίαν δράστης στραγγάλισε την 36χρονη σύζυγό του εντός της οικίας που βρίσκονταν και τα ανήλικα παιδιά τους. Πρόκειται για τη 15η γυναικοκτονία που διαπράχθηκε στη χώρα μας μέσα στο 2021 και συνήθως οι γυναικοκτόνοι περιγράφουν με παρόμοιες στερεοτυπικές φράσεις τα κίνητρά τους. Φοβούνται ότι η γυναίκα θα τους «εγκαταλείψει» ή έχει προσβληθεί η τιμή τους ή θεωρούν ότι έχει υπάρξει «απιστία». Αυτό δείχνει ότι η βάση της γυναικοκτονίας είναι η ανδρική κτητικότητα, δηλαδή μια θεώρηση ότι η γυναίκα είναι αντικείμενο προς κτήση. Ειδικά στη χώρα μας το σοκαριστικό είναι ότι οι πρόσφατοι γυναικοκτόνοι φαίνεται ότι ακολουθούν τη «συνταγή Μπαλάσκα». Εννοούμε τις δηλώσεις του Σταύρου Μπαλάσκα, τότε μέλους της Εκτελεστικής Γραμματείας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, ο οποίος είχε δηλώσει σε τηλεοπτικό σταθμό για τον καθ’ ομολογία γυναικοκτόνο στα Γλυκά Νερά Μπάμπη Αναγνωστόπουλο:
«Είναι βλάκας […], διότι εκείνη τη στιγμή που σκότωσε τη γυναίκα του –εάν ήταν ατυχές γεγονός, μέσα στον θυμό του και μέσα στο ότι τα έχασε και τρελάθηκε– αν έπαιρνε τηλέφωνο την αστυνομία δεν θα πήγαινε ούτε 4 χρόνια φυλακή. […] Γιατί θα πήγαινε εν βρασμώ ψυχής σε ενδοοικογενειακό καβγά –χωρίς να το θέλω, εκείνη τη στιγμή δεν λειτουργούσα εγώ–, πρώην έντιμος βίος». Τώρα πλέον οι γυναικοκτόνοι ακολουθούν κατά γράμμα αυτό το «μάνιουαλ» που τους προσέφερε ο συνδικαλιστής της Ελληνικής Αστυνομίας, ελπίζοντας να πέσουν στα μαλακά. Αναφέρουμε τις δηλώσεις Μπαλάσκα ως μία χαρακτηριστική ένδειξη ότι οι γυναικοκτονίες δεν «πέφτουν από τον ουρανό», αλλά δρουν μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο πατριαρχικών λόγων και πρακτικών. Στις τελευταίες είναι σημαντικό ο άνδρας να έχει «πρότερο έντιμο βίο», να θεωρείται ως ένας συνηθισμένος οικογενειάρχης· άλλωστε κατά τη διαβόητη δήλωση του βουλευτή της κυβερνώσας παράταξης Ιωάννη Λοβέρδου, ένας κακοποιητής σύζυγος μπορεί να είναι καλός γονιός. Ο άντρας επίσης θεωρείται ότι έχει τρόπον τινά το «δικαίωμα» σε μια «άτυχη» στιγμή όπου «θόλωσε», επειδή το θύμα τον «προκάλεσε».
Το γεγονός ότι θεωρείται ότι παρόμοιες επικλήσεις παράγουν ακόμη και δικαστικά αποτελέσματα δείχνει πόσο μεγάλη σημασία έχει ο αγώνας μας να είναι ταυτοχρόνως και πολιτισμικός και νομοθετικός. Ως προς το τελευταίο, οφείλουμε να επαναλαμβάνουμε οσοδήποτε χρειαστεί ότι ο όρος «γυναικοκτονία» πρέπει να εισαχθεί στον ποινικό κώδικα, αντίθετα προς την εισήγηση του Υπουργού Δικαιοσύνης Κώστα Τσιάρα να παραμεριστεί. Στο εξωτερικό η αναγνώριση του έμφυλου χαρακτήρα των εγκλημάτων έχει αρχίσει ήδη από τη δεκαετία του 1970, ενώ καθιερώθηκε από το έργο των κοινωνιολόγων Diana Russell και Jill Radford “Femicide: the politics of woman killing” (Νέα Υόρκη και Τορόντο: Maxwell Macmillan 1992) [Γυναικοκτονία: Η πολιτική του φόνου των γυναικών] και έκτοτε εισάγεται στο δίκαιο ολοένα και περισσότερων χωρών. Η Ελλάδα πρέπει να τεθεί στην πρωτοπορία αυτής της κίνησης αλλαγής των νοοτροπιών αντί να δίνει πατριαρχικές μάχες οπισθοφυλακής, όπως συμβαίνει στον τωρινό καθεστωτικό λόγο.
Μαρία Απατζίδη, Βουλευτής Α΄ Ανατολικής Αττικής με το ΜέΡΑ25
Πηγή: kontranews.gr
Θέλεις να μαθαίνεις για τις δράσεις του ΜεΡΑ25; Γράψου εδώ.
